Yeni okuyabildim, Cumhuriyetimizin 100. Yılı münasebetiyle yayımlanan çok sayıda kitap elimizden bir bir geçiyor. Bunların en kıymetlilerinden biri “100. Yaşında İzmir Kadınlar Kongresi Kitabı”…

Kadim ve benzersiz kentimiz İzmir’de, “100 yıl önce”, Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından 2 Şubat 1923’te düzenlenen Kadınlar Kongresi’nin anısına, 2 Şubat 2023’te bir kongre düzenlenmişti.

İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin ilk forumu olma özelliğini de taşıyan “Kadın ve İktisat Kongresi”nin kitabını geç de olsa okuma şandı buldum.

Çok kıymetli bu kitap “Folkart” desteği ile yayımlandı. Folkart yönetimi özel bir teşekkürü hak ediyor…

***

Kitabın tanıtım toplantısında konuşan Başkan Tunç Soyer, “Bu toprakların umudu 100 yıl sonra bir kez daha, Cumhuriyetin özgür kadınlarının ellerinde yükseliyor. Bu kitabı, erkek şiddetine maruz kalan, hak ve özgürlüklerinden mahrum bırakılan bütün kadınlara adıyoruz” demişti.

Soyer şöyle konuşmuştu: “Emperyalizme karşı tarihin gördüğü en büyük direnişi gösteren bir ulusun misak-ı iktisadisi bu kongrede çizildi. Anadolu’nun her yerinden üreticiler, sanayiciler, işçiler bir araya geldi ve bir hayal kurdu. Tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde siyasi bağımsızlığımızla birlikte iktisadi bağımsızlığımızın temelleri böyle atıldı. Ortak akıl ve ortak vicdanla. Atatürk, o vicdan terazisinin kadın düşüncesi olmadan inşa edilemeyeceğini çok iyi biliyordu. Öyle ki, Ulu Önderimizin iştirakiyle ana kongre toplanmadan iki hafta önce bir Kadınlar Kongresi düzenlendi. Bu kongreyle kadınların topyekûn özgürleştiği, yaşamın her alanında eşit ve adil şekilde yer aldığı bir yol haritası belirlendi. Türk kadını, Cumhuriyetin lokomotifi oldu. Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılına sayılı günler kala, bu vizyonun geldiği noktayı hep birlikte görüyor ve bununla gurur duyuyoruz

13 Ekim 2023’te Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde gerçekleşen kitap tanıtımına uçağımın rötarı nedeniyle gidememiş ve üzülmüştüm. Etkinlik, İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı Tunç Soyer ve BASİFED Başkanı Mehmet Ali Kasalı’nın ev sahipliğinde, kadın forumu katılımcıları ile gerçekleştirilmişti.

İZİKAD Başkanı değerli dostum Betül Sezgin ve EGEYDD Başkanı E. Pınar Kılıç’ın kadın STK liderleri olarak yazdıklarını okumak da gurur verdi.

Betül Sezgin ne güzel demiş: “Toplumsal cinsiyet eşitliğininsağlanmasının ancak ekonomik uçurumları azaltmakla mümkün” … Betül Sezgin, kadınlar için yeni olanaklar, teşvik edici uygulamalar, yeni ticaret fırsatları yaratılması ve  yönetim kurullarında daha fazla kadının yer almasıyla mümkün olacağını tekrarlamış.  Türkiye’de kadının iş gücüne katılım oranının yüzde 32 gibi çok düşük bir seviyede olduğuna da işaret eden Sezgin, kadınların işgücüne katılımının artırılmasının BM’nin sürdürülebilir kalkınma hedeflerinim karşılanması açısından da hayati öneme sahip olduğunu da yinelemiş.

Kitabın girişince editörleri Değerli Hocam Serdar Şahinkaya ve C. Coşkun Küçüközmen nefis bir sunuş yapmışlar. Şahinkaya ve Küçüközmen’in kıymetli sunuşlarından bir bölümü alıyorum buraya:

[Cumhuriyet’ten önceki son kurucu Kongre olan ve yine İzmir’de 17 Şubat – 4 Mart 1923 tarihlerinde düzenlenen Türkiye İktisat Kongresi’nden sadece iki hafta önce toplanan tarihi Kongre, bir anlamda 9 Eylül 1922’den 29 Ekim 1923’e kadar sürecek olan, ayrı bir tarihi değere sahip ‘Mustafa Kemal Yılı’, yani ‘Devrim Yılı’ içinde yer aldığı için çok önemlidir, hayatidir. Ayrıca bu Kongre ‘İzmir’e ayrı ve çok özel bir değer kazandırmıştır. “Kurtuluşun” kenti olan İzmir, peş peşe yapılan Kadınlar Kongresi ve Türkiye İktisat Kongresi ile de aynı zamanda “Kuruluşun” da kenti olmuştur. Bu Kongreler aynı zamanda 100. yıla bakan bütünlüğü içinde Cumhuriyet’i ve ‘İzmir’i doğru kavrayabilmenin kılavuzlarıdır.

Editörler olarak sunuşumuzun bu kısmında müstesna hemşerimiz Kaptan Attilâ İlhan’dan bir epigrafiye yer vermenin isabetli olacağını düşünüyoruz: “…Cumhuriyetçi olmanın ne büyük bir inkılapçılık demek olduğunu anlatamadık! Herkese padişahın kovulması, halk hâkimiyeti rejiminin getirilmesi oyuncak geliyor. Cumhuriyetin ne büyük bir yenilik hamlesi olduğunu, gençlere anlatabilseydik, Cumhuriyetçi kuşaklar başlangıçtaki atılımı sürdürebileceklerdi”]

Bu kıymetli kitaba, emek ve destek veren herkese tebrikler!

***

PS: İki kısım halinde düzenlenen İktisat ve Kadın Kongresi 2023’ün tüm süreçlerini içeren video kaydına meraklılar https://www.youtube.com/watch?v=0k-q89Mhp7w&t=924s linkini kullanarak ulaşabilirler.