Ege İhracatçılar Birliği Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Gazeteci-Yazar Muhittin Akbel’e 2020 yılında Ege ihracatında yaşanan gelişmeleri aktardı.

Covid 19 salgını, ihracatçıları ne kadar etkiledi? Bu ana soruyu, Ege Bölgesi İhracatçılar Birliği (EİB) Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi'ye sorduk. Başkan Eskinazi, pandemiye rağmen dünya genelinde mal ticaretinde yüzde 7'lik azalma gerçekleşirken, EİB üyelerinin büyük bir başarıya imza atarak, sadece yüzde 2'lik bir daralmada kaldığına dikkat çekti. Ege ihracatının, ithalatı fazlasıyla karşılamasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi Başkan Eskinazi...

Sohbetimize geçelim:

- Sayın başkan, 2020 yılı salgınla mücadele ve ekonomik anlamda büyük bir savaşla geçti. İhracatçılar olarak 2020 yılını nasıl değerlendirmek mümkün? Neler söylemek istersiniz?

J.E.: 2020 yılı, tarihte örneğine az rastlanır bir yıl oldu. Dünya için Covid-19 virüsünün yol açtığı salgınla mücadele yılı olurken, yaşadığımız İzmir kenti Covid-19 virüsüyle mücadele ederken 6.9'luk depremle ikinci kez büyük bir felaket yaşadı. Bütün bu olumsuzluklara rağmen, üretmeye ve ihracat yapmaya 2020 yılında da devam ettik. Dünya, 2020 yılında pandemi nedeniyle küresel mal ticaretinde yüzde 7 civarında bir daralma yaşadı. 2019 yılında 18 trilyon 35 milyar dolar olan dünya mal ticareti, 2020 yılında 17 trilyon dolarda kaldı. Ege İhracatçı Birlikleri olarak 2019 yılını 13 milyar 324 milyon dolar ihracatla geride bırakmıştık. 2020 yılında pandemiye rağmen ihracatımız 13 milyar dolarda tutundu. EİB'nin ihracatındaki daralma yüzde 2 ile sınırlı kaldı. Bu da Egeli ihracatçılar için övünülecek bir başarıdır.

ÜRETMEYE, İHRACAT YAPMAYA DEVAM EDİYORUZ

- İhracatçılar birliğinden sık sık rekor ihracat haberleri alıyoruz, çok da umutlanıyoruz gelecek için... İhracatın artması, ülkede ekonominin düzlüğe gittiği anlamına mı geliyor? Türkiye kalkınıyor mu? Yada bunu, ihracatçılar gibi ekonominin bir bölümü kurtarıcılık görevini yaparken, diğer yanda üretimde gerileme mi söz konusu?

J.E.: Türkiye genelinde 100 bin ihracatçı, Ege İhracatçı Birlikleri üyesi 8 bin ihracatçı dış ticaret fazlası veren Türkiye hedefiyle üretmeye ve ihracat yapmaya devam ediyoruz. Tarih boyunca Ege Bölgesi olarak ihracatçı kimliğimiz öne çıkıyor. Cumhuriyetin ilk yıllarından 1980'lere kadar Türkiye'nin ihracatta lokomotif bölgesi olduk. Günümüzde de Marmara Bölgesi'nden sonra en fazla ihracat yapan bölge konumundayız. Türkiye'nin en fazla ihracat yapan 1000 firmasının 160'I, Ege Bölgesi'nde faaliyet gösteriyor. İzmir, 83 firma ile İstanbul'dan sonra ilk 1000 ihracatçı listesinin ikinci sırasında yer alıyor. Türkiye'nin ihracatının ithalatını karşılama oranı yüzde 75 bandında olsa da, Ege Bölgesi'nin ihracatının ithalatını karşılama oranı yüzde 153 seviyelerinde. İhracatta Türkiye'nin öncüsü Ege Bölgesi, 2020 yılının Ocak – Eylül döneminde 15 milyar 79 milyon dolarlık ihracat yaparken, ithalatı 9 milyar 858 milyon dolarda kaldı. Egeli ihracatçılar, yaptıkları her 100 dolarlık ithalata karşılık, 153 dolar ihracata imza attı. Balıkesir dahil Ege Bölgesi'ndeki 9 ilimizin tamamı dış ticaret fazlası veriyor. Türkiye, 2021 yılında 210 milyar dolar döviz borcunu çevirebilmek için ihracat yapmaya ve üretmeye devam etmek durumunda. İhracatın artması istihdamı ve refahı artırıyor. 2021 yılında aşının da olumlu katkısıyla pandeminin kontrol altına alınmasını bekliyoruz. 2021 yılında da üreterek, ihraç ederek büyümeye ve ülke ekonomisine katkı sağlamaya devam edeceğiz. 2020 yılını Sürdürülebilirlik Yılı ilan etmiştik. İhracatı daha az karbon ayak izi bırakarak yapma hedefiyle projeler hayata geçirdik. Yayınladığımız sürdürülebilirlik manifestosunda 'Sürdürülebilir bir dünya için, sürdürülebilir üretim ve sürdürülebilir ihracat' sloganıyla hareket ettik. Türkiye'de Sıfır Atık Belgesi sahibi ilk ihracatçı birliği olduk.

YEŞİL ÜRETİM, 2021'DE ÖNCELİÐİMİZ OLACAK

2021 yılında da Sürdürülebilirlik, öncelikli konu başlıklarımızdan biri olacak. Yeşil üretim, önceliklerimizin başında gelecek. Dijitalleşme, İnovasyon, AR-GE, Tasarım, Lojistik eksenli yeşil üretimle 2021 yılında 15 milyar dolar ihracat hedefliyoruz. Aralık ayının son günlerinde Birleşik Krallık ile imzaladığımız serbest ticaret anlaşmasının 2021 yılı ihracatımıza olumlu katkı sağlayacağına inanıyoruz.

2020 yılında fiziki fuarların, ticaret heyetlerinin ve iş seyahatlerinin yapılamaz olduğu süreçte sanal fuarlar ve sanal ticaret heyetlerine odaklandık. Türkiye'de dijitalleşme konusunda ilk adımları atan ihracatçı birliği olduk.

Türkiye'nin ilk sanal fuarı Shoedex2020 Ayakkabı ve Saraciye Fuarı'nı 1-4 Haziran 2020 tarihlerinde Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliğimiz düzenledi. Shoedex2020 Deri Ürünleri Fuarı'nı 13-23 Ekim 2020 tarihlerinde, Türkiye'nin ilk sanal gıda fuarı The Fource'u ise 23-27 Kasım 2020 tarihlerinde düzenledik.

Gıda, Konfeksiyon ve Doğal Taş Sektörlerinde sanal ticaret heyetleri gerçekleştirdik. Dijitalleşme ile ilgili atılımlarımız 2021 yılında da devam edecek. Pandemi sonrasında da düzenleyeceğimiz fuarlar ve ticaret heyetlerini fiziki ve online ayakları olacak şekilde hibrit şeklinde düzenlemeyi planlıyoruz.

İHRACATÇININ YATIRIMLARI BİTMEZ

- İçinde bulunduğumuz sıkıntılı ortama rağmen ihracatçılar yatırım yapabildi mi? Ne gibi yatırımlar yapılabildi? Beklentileri karşıladı mı?

J.E.: İhracat, yaşanan bir organizma. Dünyadaki gelişmeleri takip edip, dünyanın taleplerine göre üretim deseninizi güncellemeniz gerekiyor onun içinde yatırımlarımız bitmiyor. 2020 yılında da tüm ihracatçılarımız fiziki fuarların ve ticaret heyetlerinin yapılamaz olduğu süreçte dijitalleşme ağırlıklı olmak üzere yatırım yaptılar. Bizde yatırımlar bitmez.

- Devleti yönetenler, Türkiye'nin ekonomik anlamda büyüdüğünü, güçlü bir ekonomiye sahip olduğunu ifade ediyorlar. Bu görüşe katılıyor musunuz?

J.E.: Türkiye, üreten ve ihracatını 245 gümrük kapısına yapan bir ülke. Pek çok sektörde dünya genelinde ön sıralarda, G20 ülkeleri arasında yer alıyor. Bütün bunlara rağmen Türkiye'nin potansiyelini tam olarak ortaya koyduğunu söylemek gerçekçi olmayacaktır. Türkiye, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın son dönemde daha sık dillendirdiği hukuk ve ekonomik alanda reformları hızlı bir şekilde gerçekleştirdiği takdirde; inovasyon, AR-GE, dijitalleşme, tasarım ve lojistiğe daha fazla yoğunlaştığında dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasında yerini alacak potansiyele sahip bir ülke. Bu gerçeği unutmamak lazım.

İŞSİZLİK ORANLARINI ÇOK AŞAÐIYA ÇEKMEK ZORUNDAYIZ

- İşsizliğin artması, özellikle gençlerin iş bulamaması, bir işadamı olarak, ihracatçıların koordinatör başkanı olarak sizi de üzüyor sanırım. Çare nedir? İstihdamı artırmak için hangi radikal kararları alıp hayata geçirmek gerekiyor?

J.E.: İşsizlik, pek çok toplumsal sorunun büyümesine yol açıyor. Sosyal barışın korunması, toplumdaki huzur ve refahın artması için işsizlik oranlarını bugünkü seviyenin çok altına çekmemiz gerekiyor. Türkiye'de eğitim süreçlerimizin çok dinamik olması gerekiyor. Toplumun ihtiyacına göre insan kaynağımızın eğitimini şekillendirmemiz şart. Bir yandan işsizlik artarken, bir taraftan da kalifiye iş gücüne ihtiyaç var. Bu dengeyi sağlamamız lazım.

HERKESİ DİJİTAL PAZARLAMAYA DAVET EDİYORUM

- Ekonomimizin daha iyi zeminde olması için önerileriniz var mı? Ne gibi tavsiyeleriniz olacak? Hangi adımları atmak lazım?

J.E.: Bir önceki sorularda özetlemeye çalıştığım gibi eğitim süreçlerimizin daha dinamik olması gerekiyor. Dünyanın gelişimine göre iş süreçlerimizi de güncellemek zorundayız. Dijitalleşme, pandeminin de etkisiyle baş döndürücü bir hızla ilerliyor. Herkesi dijital pazarlamaya yönelmeye çağırıyorum.