Muhittin Akbel, koronavirüs salgını sonrası hava yollarında alınan önlemlere ilişkin olarak TAV İzmir Genel Müdürü Erkan Balcı ile söyleşi yaptı.

Koronavirüs salgını, havayolu sektörünü de vurdu hiç kuşkusuz... Üç ay boyunca, uçaklar, özel izin kapsamında parmakla sayılacak kadar az uçuşlar yapabildi. Normalleşmeyle birlikte yurt içi, daha sonra yurtdışı uçuşlara izin çıktı. En yoğun insan trafiğinin yaşandığı havalimanlarında, daha doğrusu TAV İzmir Adnan Menderes Havalimanı'nda bu süreçte nasıl bir fotoğraf vardı? Ne gibi önlemler alındı, orada hayat nasıl devam ediyor? Bunun gibi pek çok soruyu, TAV İzmir Genel Müdürü Erkan Balcı'ya sorduk.

Balcı, pandemi öncesinde de ödüller kazanan, rekorlar kıran TAV İzmir Adnan Menderes Havalimanı'nın aslında kapasitesinin üçte biriyle çalıştığını söyledi. Pandemi sürecinde alınan önlemleri anlatırken, 'Bir hastane hijyeninde havalimanı yarattık. Yolcuları bile şaşkına çeviren önlemleri hayata geçirdik' ifadesini kullandı.

Sözü daha fazla uzatmadan, söyleşimize geçelim.

PANDEMİ SERTİFİKASI ALAN İLK HAVALİMANI OLDUK

- Pandemi nedeniyle uçakların uçamadığı dönemi nasıl geçirdiniz?

E.B.: Bizim için o üç aylık dönem de çok yoğun geçti. Mart sonunda dış hatları durduktan sonra, iç hatlar da iptal edildi. Pandeminin en yoğun olduğu süreçte de işleeyen bir terminalimiz vardı. Güvenliği sağlamak, enerjiyi yönetmek, önlemler almak gerekiyordu. Kurtarma uçuşları dediğimiz uçuşlar vardı. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızı ülkemize getiren uçaklar oldu. Buradan da yabancı ülkelere, o ülkelerin vatandaşları gönderildi. Günde üç-beş de olsa uçak kalktı. Bunlar özel izinli uçuşlardı. Personelimizi azaltma yoluna gitmedik. Dediğim gibi güvenlik başta olmak üzere çok önemli bir görevimiz var. Bir yandan da ileriye dönük planlar yaptık, havalimanı açıldığında nelere ihtiyaç varsa, onları yerine getirdik. Sosyal mesafe, hijyen gibi kuralların uyulmasını sağlayacak hazırlıklar yaptık. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, mayıs sonunda hava limanları için pandemi sertifikası uygulaması başlattı. Çok ciddi yaptırımlar getirdi. Bu sertifikayı almadan havalimanlarının açılması söz konusu olmayacaktı. Bu sertifikayı ilk alan havalimanlarından biri olduk. Terminalimizde her yere sosyal mesafe çıkartmalarını, uyarılarını yerleştirdik. Her yere dezenfaktan koyduk. Yolcularla birebir görüşülen yerlerde personelimizi plexr koruma kalkanı ile koruduk. Tüm personelin maske kullanması, maskesiz yolcuların içeriye alınmaması, yolcuların tek başına terminale kabulü gibi kurallardan taviz vermedik. Refakatçileri terminale almadık. Girişte termal kamera uygulaması başlattık. Yolcuların ateşini ölçtük. Kriz yönetiminde çok başarılıydık.

ADNAN MENDERES'TE TEK VAKA BİLE YAŞANMADI

- TAV İzmir Adnan Menderes Havalimanı'nda korona vakasına rastlandı mı?

E.B.: Haziran başı itibariyle iç hat uçuşlarına başladık. Ağustos başında kısıtlı da olsa yurtdışı seferlere izin verildi. Havalimanımızı kullanan yolcular arasında herhangi bir korona vakasına rastlamadık. Yurtdışı uçuşları kullanacak yolcularda PCR testi isteniyor. Test sonucu negatif değilse, zaten uçamıyor. Bu çalışmanın sonuçlarını Sağlık Bakanlığı takip ediyor. Şimdiye dek bir vakayla karşılaşmadık, umarım ve dilerim, bundan sonra da karşılaşmayız.

İÇ HATTA YÜZDE 50, DIŞ HATLARDA YÜZDE 75 DÜŞÜŞ OLDU

- Rekorlar kıran, ödüller alan TAV İzmir Adnan Menderes Havalimanı, uçuşlar anlamında pandemiden ne kadar etkilendi?

E.B.: 2019 yılı toplam yolcu sayılarıyla bugünü karşılaştırıyoruz doğal olarak... İç hatlarda uçuşlar, geçen senenin yüzde 50 gerisinde. Dış hat uçuşlarında ise bu oran yüzde 75, maalesef... Uçuş kayıplarını bu yıl toparlamamız mümkün görünmüyor, seneye toparlanırız inşallah. Bu durum, sadece bizim değil, ülkemizdeki, dünyadaki tüm havalimanlarında yaşanan durum. Türkiye'deki havalimanlarında yolcu taşıma oranları düştü ama diğer ülkelere göre daha iyi olduğumuzu görüyoruz. Özellikle İzmir için konuşuyorum; ülkemizdeki havalimanları içinde nispeten daha iyiyiz. Havacılık tarihinde görülmemiş bir sancı yaşanıyor.

- Örneğin pandemi öncesi 130 liraya İzmir-İstanbul bileti alabilirken, bugün 500 liralara dayandı. Bunu fırsatçılık olarak değerlendiren yolcular var.

E.B.: Evet, pandemi öncesi uçak biletleri dediğiniz gibi son derece ekonomikti. Pandemi nedeniyle sadece yolcu değil, uçuş sayıları da azaldı. Uçuş saatleri de düştü. Dolayısıyla yoğunluk yaşandı. Arz talep meselesi. Pandeminin etkisiyle yaşanan bu unsurlar, bilet fiyatlarının yukarı çıkmasına sebep oldu. Pandemi kontrol altına alındığında, bilet fiyatlarının daha uygun olacaktır.

UÇAKLARIN İÇİ DE SON DERECE SAÐLIKLI VE GÜVENLİ

- Havalimanında her türlü önlem alındığı halde uçaklarda tüm koltukların dolu halde uçması da çok eleştiriliyor. Bu konuda neler söylemek istersiniz?

E.B: Gerek ülkemizde gerekse dünyanın hiçbir yerinde, iki yolcu arasında bir koltuk boş bırakılacak diye bir uygulama olmadı. Dolayısıyla tüm koltuklar satıldı. Uçaklarda yolcuların maskelerini çıkarmaları yasak. Uçaklardaki klima sistemi, çok iyidir. Yolcu zaten uçağa bininceye kadar bir çok noktada kontrolden geçiyor, ateşi ölçülüyor, termal kameralardan geçiyor. Şunu söylemek isterim ki, kimse maskesini çıkarmazsa, uçakta sorun olmaz. Klimalar, özel filtrelerle sağlıklı hava sirkülasyonu sağlar. Şimdiye kadar uçak yolculuklarında vakaya rastlanmadı.

İTALYA, İSPANYA, ÇOK DAHA RİSKLİ ÜLKELER

Yabancılar, Türkiye'deki salgından çok çekiniyor. Böyle bir korkuyu yaşamakta haklılar mı sizce?

E.B.: Özellikle Avrupa'daki ülkelerin Türkiye'ye uçuş yasağında bir mantık oluşturulamadı. Almanya çok uzun süre direndi. Sonunda kısıtlı bölgelere de olsa uçuş izni verdi. Avrupa Birliği çerçevesinde pasaportsuz uçuşların olduğu yerlerde, AB Birliği vatandaşları yaz tatillerini İtalya ve İspanya'da geçirdi. Bugün İspanya'da İtalya'da anormal bir vaka artışı var. Bizdeki risk, İspanya'dakinden, İtalya'dakinden daha fazla değil. Ülkemizdeki risk, Almanya'dan, Fransa'dan fazla değil. Son bir haftada İspanya'da bizdeki vakanın çok daha fazlası görüldü. Almanya ve İngiltere kafa kafayayız. Türkiye'deki salgından korkuyorlarsa, kendi ülkelerindeki salgından daha çok korkmalılar. Özetle, Türkiye, Avrupa ülkelerine göre daha fazla riskli bir ülke değil. Yaklaşık 1-2 ay önce SunExpress Havayolları, Almanya'dan tur acentelerini Türkiye'ye davet etti. Biz Türkiye'de neler yapıyoruz, havaalanında, uçaklarda, turistik tesislerde ne gibi önlemler almışız, kendi gözleriyle gördüler. Bir hafta ağırladık onları. Turistlerin gidebileceği, görmek isteyeceği her yeri gezdirdik. Türkiye'nin, ne kadar güvenli olduğunu gördüler. Havalimanımızda ne gibi önlemler aldığımızı anlattık, gösterdik. Otellerdeki ortamı kendi gözleriyle gördüler. Emin olun, havalimanları için konuşuyorum, Avrupa'daki tüm havalimanlarından iyi durumdayız, salgınla mücadele kapsamında alınan önlemler açısından... Çok daha güvenli durumdayız. Olumlu dönüşler oldu. Sonuçta etkisini gördük. Almanya, 4 şehre, Aydın, İzmir, Muğla ve Antalya'ya uçuşları açtı. Sadece gurbetçilerimiz değil, kendi vatandaşlarının turist olarak buralara gitmesine izin verdi. Demek ki doğru şeyler yapmışız. Uçuş sayılarında artış oldu.

İZMİR'E YENİ BİR HAVAALANI GEREKSİZ

- İzmir'e ikinci bir havalimanı yapma isteği oluşmuştu. İkinci havalimanına ihtiyacı var mı bu kentin?

E.B.: Kesinlikle böyle bir ihtiyaç yok. TAV İzmir Adnan Menderes Havalimanı'nın yolcu kapasitesi, 35-40 milyondur. En fazla yolcu taşıdığımız yılda ulaştığımız rakam, 13 milyondur. Bu ne demektir? Kapasitemizin ancak üçte birini kullanabiliyoruz, demektir. Hem de en iyi zamanımızda... Pandemi döneminde makas daha da açıldı. Böyle bir durumda ikinci bir havaalanı inşa etmek, gereksiz bir yatırım olur. İzmir, bir İstanbul değil. İstanbul'da talep var. İkinci, üçüncü havaalanını kaldırır. Fakat İzmir'de kapasitemizin yüzde 50'sine bile ulaşamadık.

PANDEMİ SİZİ UÇMAKTAN ALIKOYMASIN

- İnsanlar, pandemi yüzünden artık uçmaktan korkuyor mu? Ne dersiniz?

E.B.: Pandemi, tüm sektörleri olumsuz etkiledi. İnsanlarımız korku içinde. Pandemi sürecinde aldığımız önlemler ışığında şunu söyleyebilirim ki, herkes kişisel korunma yöntemlerini uyguladığı zaman en küçük bir sorun dahi yaşanmaz. Uçak yolculuğu yapmaktan kimse korkmasın. Şu iyi bilinmeli ki, terminallerde, uçaklarda en üst düzeyde önlemler alınmış durumda. Terminalde mesela asansörlerin kapasitelerini düşürdük. Yürüyen merdivenleri sosyal mesafeyi koruyacak şekilde düzenledik. Böylece risk, minimum düzeye indirildi. Vatandaşımızın içi rahat olsun, uçsun. Vatandaşlarıma, pandemi sizi uçmaktan alıkoymasın, demek istiyorum.

- Yolcu memnuniyeti anketlerinden ne gibi sonuçlar elde ettiniz?

E.B.: Anketlerimiz, pandemi sürecinde online yöntemiyle yapıldı. Hiçbir yolcumuzdan şikayet almadık. Şikayet yoksa, doğru yoldayız, demektir. Yolcularımız, memnuniyetlerini sık sık bizlere ifade ediyorlar.