Bugün Pazar…
Hiç bitmeyen sevgi ve saygıyla…
Atatürk’ü bu köşede anma ve hatırlama günü…
Bir kez daha…
Az bilinen yaşanmış bir öyküyü paylaşalım…
Bunu yaparken de…
O eşsiz anıyı anlatarak bu günlere taşıyan…
Herkesi saygıyla analım…
***
Atatürk’ün sofrası…
Adı “sabah kahvaltısı” bile olsa…
Mütevazı ve sade bir masaydı…
Abartı yoktu…
Ama sofra düzen eşsizdi…
Her daim göze hoş gelirdi…
Gazi Paşa’nın…
Kendine has bir “damak zevki” vardı…
***
Hemen hemen her yemeği severdi…
Ömrü boyunca…
Sofradaki bir yemeği işaret ederek…
“Alın bunu götürün…” dediği hiç duyulmamıştı…
Yemek masası hep sadeydi…
Abartılı hiçbir şey göremezdiniz…
Şimdi haklı olarak diyeceksiniz ki:
“En sevdiği yemek neydi?”
Bu sorunun tartışmasız ve tek cevabı var:
“Pirinç pilavı ve etsiz kuru fasulye…”
Başka, başka?
“Yoğurt ve ekmek…”
Ama dayanamadığı tek yemek ise…
Geleneksel Türk Mutfağı’nın emsalsiz örnekleri arasında yer alan…
“Ispanaklı su böreği”…
Ama illaki…
O börek annesinin yaptığı gibi Selanik usulü olacak…
Bu arada…
Haşlanmış “kuşkonmaz” da en sevdi yemekler arasında…
Peki…
Ulu Önder’in sevdiği diğer yemekler neler?
Karnıyarık: Patlıcanın içine kıyma koyarak özel karnıyarık tenceresi içerisinde kolaylıkla yapılan bu yemek Atatürk’ün favorilerinden...
Fava: Fırın kabında pişirilen baklaların ezilmesi ve zeytinyağıyla birleştirilmesiyle yapılan fava da Atatürk’ün sevdiği mezeler arasında yer alıyor.
Etli bamya: Güveçte yapılan etli bamya Atatürk’ün en sevdiği yemeklerden biri…
Puf puf omlet: Granit tavada kolaylıkla yapılan bu yiyeceği Atatürk, gece acıkmaları sırasında tercih ediyor.
İrmik helvası: Kaymaklı irmik helvası da Atatürk’ün en sevdiği tatlı olarak öne çıkıyor…
***
Atatürk’ün beslenme özelliklerine gelince…
Bazı sabahlar…
Sadece yoğurt ve bir dilim ekmek O’nun için yeterliydi…
Başka?
Türk Kahvesi’ni çok severdi…
Orta şekerli tercih ederdi…
Günde yaklaşık 15 fincan kahve içerdi…
Sabah uyandığında ilk işi kahvesini yudumlamaktı…
Gazi Mustafa Kemal Atatürk…
Türk Kahvesi’ne olan aşkını şöyle dile getiriyordu o günlerde:
“Türk kahvesi, zihnin zinde olmasını sağlar… Ben bu özelliğimi kahveye borçluyum…”
***
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün damak zevkinin…
En tepesinde…
Sebze ve zeytinyağlı yemekler hep ilk sıradaydı…
Çok yemek yemezdi…
Formunu korumaya çalışırdı…
***
Özel bir ayrıntı ve çok önemli…
Ata’nın en sevdiği yemeğin…
Kendi ifadesiyle…
“Yağlı fasulye” olması…
O’nun yıllarca kışla yemeklerine alışkanlığından geliyor…
Askeri okulda alıştığını söylediği bu yemek…
Yanında pilav, ayran ve yoğurtla birlikte…
Sofraların baştacı oluyor…
Atatürk…
Bazı akşamlarda ayranın yerine limonatayı tercih ediyor…
***
Yine önemli bir ayrıntı…
Şaşıracaksınız ama gerçek…
Gazi Mustafa Kemal Atatürk…
Çok yemek yemenin…
Müsriflikten başka bir şey olmadığını…
Üstelik sağlığa zarar verdiğini söylerdi…
***
Atatürk, resmi davetlerde şahin kesilirdi…
Garsonlar eldiven kullanmasına karşın…
Bardaklarda parmak izi olmamasına dikkat eder…
Bu titizliği ile dikkat çekerdi…
Resmi yemek davetlerinde…
Oturma düzenine…
Sofra sadeliğine…
Yemek takımlarının masaya yerleştirilmesine…
Müthiş titizlenirdi…
Konuklara göre…
Yemek takımlarını…
Bardak ve çatal bıçak seçimlerini…
Hep kendisi yapardı…
Bu konuda çok yetenekliydi…
***
Bitiriyoruz…
Fark etmişsinizdir…
Atatürk’ün en sevdiği yemekler…
Bugün bile…
“Gastronomi Turizmi” adına büyük önem taşıyor…
Atatürk’ün…
Türk Mutfağını dünyaya tanıtma adına…
Çok önemli katkıları olduğunu unutmayalım…
Gazi Paşa sayesinde…
Çok sayıda yiyeceğimiz…
Bugün dünyaca üne sahip…
Nokta…
Hamiş: Atatürk’ün hastalığında isteyip de bi’türlü yiyemediği…
Ege’nin ünlü “zeytinyağlı enginar” yemeğini hiç tadamadı…
Derler ki…
Komaya girmeden önce İzmir’den enginar sipariş edilmiş…
Ne var ki, enginarlar…
Atatürk vefat ettikten bir gün sonra Çankaya Köşkü’ne ulaşmıştı…
Sonsöz: “Atatürk döneminde devlet görevlilerinin sofralarında et yemeği hemen hemen yoktu… Kebaplar, yağlı ağır yemekler yoktu… Bazen tavuk yeniyordu… Ülke yoksul durumdaydı… Anadolu'da halk eti Kurban Bayramı’nda görebiliyordu… Atatürk, halkının et yemediğini çok iyi bildiği için et yemediği söylenebilir… / Arşivlerden…”
