Gelenek sona erdi... Yancılara çay yok!

Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – Akaryakıttan gıdaya her şeye gelen zamlar, çayın da tadını bozdu. Eskiden bir kahvehaneye oturup yorgunluk çayı içen, yanında getirdiği gevreğini çayla tüketerek karnını doyuran vatandaşlar, artık çaya da hatırı sayılır miktarda para ödemek zorunda kalıyor. Kahvehane esnafının 6-8 liradan sattığı bir bardak çay, son bir haftadır 10-12 liradan sunuluyor. Kahvehanelerdeki çayın fiyatındaki düzenlemenin ardından satılan çay sayısında azalma olduğuna vurgu yapan İzmir Kahveciler Esnaf Odası Başkanı İsmail Hakkı Kırdı, esnafın yaşadığı sıkıntıları Egedesonsöz’e anlattı.

MİSAFİRE “KAHVE İÇER MİSİN?” DİYE SORAN KALMADI!
Çaya yapılan zammın, kahveci esnafının maliyetlerini yükselttiğini, yaptığı işin azalmasına sebep olduğunu anlatan İzmir Kahveciler Esnaf Odası Başkanı İsmail Hakkı Kırdı, “Kiralar arttı, çay, şeker zamlandı, personel giderimiz, sigorta primi ödemelerimiz arttı. Aldığımız çaya yapılan yüzde 40’lık zam, bizi de zam yapmaya zorladı” dedi. Kırdı, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Eskiden bir masada oyun oynayan dört kişi, yancı diye tabir edilen izleyicilere de çay söylerdi. Bu bir nezaketti, kültürdü. Artık yancılara çay söyleyen yok. İnsanlar misafirlerine, kahve içer misin teklifinde bulunmuyor, çünkü bir fincan kahve 15 lira; çay içer misin, diye soruyor. Ismarlama kültürümüz tükenmiş durumda. Ismarlamalar, ikramlar artık rafa kalktı. Ancak oyun oynayanlar arasında kaç çay içildiğiyse, o kadarı ödeniyor. Kahvehanelerin müdavimleri, eskiden her ziyaretlerinde beş bardak çay içiyorsa, artık bu sayısı üçe, hatta ikiye düşürdü. Günde 400 çay satışı yapılan bir kahvehanede bu rakam artık 300’e, 250’ye düşmüş durumda.  Bu kadarlık azalma bile esnafımız için çok büyük kayıptır. Yaptığımız zammın, bu kayıpta birinci etken olduğunu biliyoruz ancak zam yapmaya mecburduk. 6-8 lira aralığında sattığımız çayı artık 10-12 liraya satıyoruz. Üyelerimize illa bu fiyata sat demiyoruz, bu fiyatın üstünde satma, istersen daha ucuza satabilirsin, diyoruz.”

MÜŞTERİ KAYBIMIZ YOK AMA SATIŞLARIMIZIN AZALDIĞI DOĞRUDUR
Bugünkü ekonomik şartlarda çaya zam yapılmasını normal karşıladıklarını, dolayısıyla kahvehaneci esnafının sattığı çaya yapılan zammın da doğal karşılanmasını beklediklerini belirten Başkan Kırdı, devletten destek beklediklerini açıkladı:

“Sürekli artan maliyet giderlerimizle baş edemez hale geldik. Bu durumda devletten destek bekliyoruz.  En azından Çaykur Genel Müdürlüğü ile anlaşma yapalım, çayımızı şekerimizi uygun fiyata alalım istiyoruz. Vergilerde indirim istiyoruz. Bu konuda oda olarak, federasyon olarak çalışmalar yürütüyoruz. Kahvehane, bir kültürdür. Mekanlarımız, en ucuz eğlenme noktalarındandır. Müşteri gelir kahvehaneye arkadaşlarıyla buluşun, oyununu oynar, çayını içer, televizyonunu izler, diğer hizmetlerimizden faydalanır; kısacası iki üç bardak çay parası ödeyerek eğlenir. En ucuz vakit geçirme yeridir kahvehaneler. Bu kültürü yaşatmamız lazım. Dolayısıyla devletin, federasyonumuzun çağrılarına kulak vermesini, kahveci esnafına destek sağlamasını bekliyoruz.”