Yorgancılar'dan Başkan Şimşek'e kur yanıtı: Maliyetlerin altında kaldı!

Diren ÇELİK/ EGEDESONSÖZ- Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Ocak ayı meclis toplantısı, İzmir Ticaret Odası Meclis Salonu’nda Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, Meclis Başkanı İbrahim Gökçüoğlu ve meclis üyelerinin katılımıyla gerçekleştirildi. 

Meclis toplantısı öncesi, Başkan Ender Yorgancılar, Meclis Başkanı İbrahim Gökçüoğlu ve Meclis Üyesi Hakan Ürün, EBSO ve İZTO’nun işbirliğinde düzenlenen “Cumhuriyetin 100.yılında Sanayileşme Öyküsü” isimli serginin açılışını gerçekleştirdi. Sergide, 1923- 1950 yılları arasında fabrikalardan fotoğraflar yer aldı.

‘HEPİMİZİ İLGİLENDİRİYOR’
Toplantıda kent, ülke ve dünyadaki gelişmeler hakkında değerlendirmelerde bulunuldu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, ihracat konusunda mesajlar vererek, "İhracatın ana belirleyicisi yurt dışı talep olup kurun önemli bir etkisi yoktur" ifadelerini kullanmıştı.

Yorgancılar geçtiğimiz gün Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in kurun ihracatla ilgisi olmadığı yorumlarına kürsüden cevap verdi. Yorgancılar, “Hepimizle ilgisi var. Maliyetler arttı. Ayrı düşünülmesi mümkün değil. Kur, maliyetlerin altında kaldı ihracatı ilgilendirmiyor gibi bir durum söz konusu değil” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE ÖZELİNDE RİSKLER
Başkan Yorgancılar Türkiye özelinde 12 tane risk maddesi saydı:

1.         Ekonomi yönetiminde olası değişiklik

2.         Değişmese dahi, enflasyonla mücadelenin yarım kalması

3.         Artan jeopolitik risklerin yaratacağı askeri, siyasi, ekonomik sorunlar

4.         AB’de talep daralmasının devam etmesi

5.         Doğal afetler

6.         Yabancı yatırımcıların çekincelerini artıran hukuki kararlar

7.         Artan gelir dengesizliği ve yoksullaşmanın toplumsal konuları tetiklemesi

8.         Borcu olan ve nakit dengesi bozulan KOBİ’lerin neden olacağı sorunlar

9.         Kapanma olmasa dahi yeni salgın riskleri

10.       İstihdam piyasasında arz-talep dengesizliği

11.       Beyin göçü

12.       Mülteci ve göçmen politikası

KÜRESEL MAKRO RİSKLER
Fitch değerlendirme kuruluşu tarafından, 2024 yılı için belirlenen küresel makro riskleri sıralayan Yorgancılar şu ifadeleri kullandı:

1. Küresel Ekonomide Senkronize Olmayan Yavaşlama: 2024 yılında büyüme politikaları nedeniyle küresel büyümenin 2023'te %2,6'dan 2024'te %2,1'e keskin bir şekilde yavaşlaması, gelişmiş piyasaların ana itici gücü ile sıkılaştırmanın ekonomik faaliyet üzerinde baskı yaratması,

2. Tarihi Bir Gevşeme Döngüsü Başlıyor: Yavaşlayan küresel büyüme ve enflasyon ortamında, tarihi bir gevşeme dönemi yaşanması,

3. Maliye-Para Politikası Kopukluğu: 2023'te para politikasının sıkılaştırıldığı ancak, maliye politikasının gevşetildiği bir politik farklılık yaşandı. 2024'te mali kriz nedeniyle bu kez, maliye politikası daha sıkı hale gelirken, para politikasının daha gevşek hale gelmesi,

4. İşgücü Piyasalarının Direnç Göstermesi:2024 yılında ekonomik faaliyetin önemli ölçüde zayıflamasına bağlı olarak işsizlikte artış beklenirken, işgücü gevşekliği geçmiş yıllara kıyasla daha az şiddetli olması,

5. Artan Borç Çevirme Zorlukları: Borç çevirme zorluklarının 2024 yılında artacağı,

6. Yoğun Seçim Takvimi: Olağandışı sayıda büyük veya jeopolitik açıdan önemli ülkede seçimlerin yapılacak olması ile siyasi risklerin artması, politikalar ve harcama öncelikleri hakkında belirsizliklerin belirginleşmesi,

7. Jeopolitik Belirsizliğin Hakim Olması: Dünya, 2024'te Ukrayna savaşı, ABD-Çin gerginliği ve jeopolitik belirsizlik içinde kalmaya devam ederken,

Arap-İsrail ilişkileri ve İran'ın dış ilişkileri 'bekleme modunda' kalmıştır. ABD seçimlerinin belirleyici olması,

8. Hindistan’ın Odak Noktası Haline Gelmesi: Küresel yatırımcılar açısından yatırım dostu politikaların devamlılığı, büyümenin daha iyi performans göstermesi ve tedarik zincirlerinin Çin'den uzaklaşması amaçlı dikkatlerin giderek daha fazla Hindistan'a odaklanması,

9. Korumacılığın Artmaya Devam Etmesi: ABD ve Avrupa'daki endüstriyel ve yeşil politikalar, korumacılık gibi artan trendleri daha da kötüleştirirken, özellikle Avrupa'nın Çin’e karşı giderek daha fazla korumacı olması,

10. Bütçesel Kaynaklı Yeşil Geçişte Frene Basılması: Gelişmiş piyasalarda yüksek brüt kamu borcunun (2023'te GSYH'nin %112'si), Demografik faktörler ve huzursuz seçmenler nedeniyle mali alanın kısıtlı olmasından kaynaklı, hükümetlerin yeşil ekonomi konusunda giderek daha fazla frene basması beklenmektedir.

2022’YE GÖRE DURUM KURTARILMAYA ÇALIŞILIYOR
Yorgancılar, EBSO’nun yılda 2 kez yaptırdığı ekonomik değerlendirme anketi sonuçlarından bahsederek, “Firmaların yüzde 40’ı iç pazarda siparişlerinin değişmediğini, yüzde 32’si farklı oranlarda da olsa arttığını bildirdi. Sadece yüzde 28’i azalış bildirdi. Firmaların yüzde 37’sinin dış pazarda siparişleri değişmezken, yüzde 34’ünde azalma, yüzde 30’unda da artış gerçekleşmiştir. Genel olarak değerlendirdiğimizde siparişlerde yaklaşık üçte bir oranında artış ve azalış söz konusu olmuş ki, bu da 2022 yılına göre durumun kurtarılmaya çalışıldığını ortaya koymaktadır” dedi.

FİRMALAR 2024 YILINDA UMUTSUZ
Yorgancılar açıklamalarının devamında şu ifadelere yer verdi:

2023 yılında üretiminiz, küresel yavaşlamadan nasıl etkilendi? Sorusuna üyelerimizin yüzde 45’i üretimlerinin azaldığını, yüzde 31’i değişmediğini, yüzde 24’ü de arttığını bildirmiştir. Yani, küresel yavaşlamayı üyelerimiz neredeyse yarı yarıya hissetmiş gibi görünmektedir. Üyelerimiz de tıpkı Davos’un başekonomistleri gibi oldukça kötümser. Firmaların yüzde 46’sı 2024 yılı ilk yarısında içerde ekonominin kötü olmaya devam edeceğini, yüzde 35’i daha da kötü olacağını düşünüyor. İyileşme umudunu taşıyanların oranı sadece yüzde 19’dur. Üyelerimizin yarısı dolar/tl kurunun 40’ın üstüne çıkacağı öngörüsünde bulunmuştur.  Yüzde 43’ü de yılsonu enflasyonun yüzde 60 ve üzeri olacağını düşünüyor. OVP’de enflasyon beklentisinin yüzde 33 olduğunu da hatırlatalım.

2053 NET SIFIR EMİSYON HEDEFİ YOLUNDA ÖNEMLİ ADIM
Yorgancılar son olarak yeşil sanayi proje tanıtımı hakkında bilgilendirmelerde bulundu. Yorgancılar, “Dünya Bankası’nın desteği ile TÜBİTAK, KOSGEB ve Sanayi Teknoloji Bakanlığının girişimleri sonucunda 450 milyon dolar bütçeli, "Türkiye Yeşil Sanayi Projesi" devreye alındı. Projenin TÜBİTAK'a ayrılan kısmıyla yeşil üretimi, kaynak verimliliği odaklı AR-GE ve yenilikçilik çalışmaları yapan firmaları, aynı zamanda özel sektör öncülüğünde gerçekleştirilecek işbirlikleri desteklenecek. En fazla 4 yıl olacak geri ödeme sürelerine ilişkin büyük firma ve kobiler için oranlar var. KOSGEB eliyle verilecek olan 250 milyon dolarlık bütçeyle iki ayrı teklif çağrısıyla çıkılan destekle KOBİ'lere; Güneş Enerjisi Yatırımlarının Desteklenmesi Proje Teklif Çağrısı ile işletmelerin çatı üstü ve sanayi tesisi içerisindeki birleşik güneş enerjisi yatırımlarına 14 milyon TL'ye kadar, Sanayide Temiz ve Döngüsel Ekonomi Proje Teklif Çağrısı ile de, Enerji verimliliği, Su verimliliği, Hammadde verimliliği, Sürdürülebilir ve iklime dayanıklı atık geri dönüşümü, Endüstriyel simbiyoz ve döngüsel ekonomi konu başlıklarında hazırlayacakları projelere 4 milyon TL'ye kadar destek verilecek.2053 net sıfır emisyon hedefi yolunda önemli bir destek. Emeği geçenlere teşekkür ediyorum. KOBİ'lerin yeşil dönüşümünü verimli bir şekilde gerçekleştirmeleri için bu kaynaktan mutlaka yararlanmalarını umuyorum.