Şeytanın aklına gelmez!

ANKARA - Türkiye çapında gerçekleştirilen vergi incelemelerinde mükelleflerin çok değişik vergi kaçırma tekniklerine başvurduğu belirlendi. Bazı firmaların ihracat gelirlerini çalıştırdıkları işçiler adına bankalarda açtırdıkları hesaplara aktarttığı anlaşılırken, bazı şirketlerin de satış gelirlerini vergi cennetlerine transfer ederek gizlediği saptandı.

 

Hasılatını gizlemek için kurduğu paravan şirketlerin POS makinelerini kullanmak da, daha az vergi ödemek için kurulan pazarlama şirketlerine emsal bedelin altında satış göstermek de sık başvurulan vergi kaçırma yöntemleri arasında yer aldı.

 

Gelirler Kontrolörlerinin gerçekleştirdiği bazı vergi inceleme sonuçları şöyle:

 

Maden üreticisi büyük bir firma, yurt dışına yaptığı satışlardan elde ettiği kazancı, vergi cenneti ülkelerin sağladığı imkanları kullanarak gizledi. Söz konusu firma, bunun için öncelikle vergi cenneti Virgin Adalarında yeni bir şirket kurdu. Mermer ihracatını da yurt dışındaki gerçek alıcı yerine vergi cennetinde mukim firma adına düşük bedelle faturalandırdı. Ancak mallar nihai alıcıya gönderildi. Vergi cennetinde kurulan firma ise mallar için nihai alıcıya gerçek satış bedeli üzerinden fatura düzenledi. Böylece satış karının önemli bir kısmı, vergi yükü sıfır ya da sıfıra yakın vergi cenneti ülkeye transfer edilerek, Türkiye'de vergiye tabi tutulan kazanç tutarı azaltıldı.

 

Bir başka büyük firma, mermer ocağından çıkarılarak işlediği mermeri yurt dışına ihraç etti. İncelemeler sırasında, bu firmada çalışan bazı işçilerin banka hesaplarına bakıldı. Hesaplara sık sık Çin'den yüksek tutarlarda para transfer edildiği görüldü. İnceleme derinleştirildiğinde, firmanın Çin'e yaptığı mermer ihracatının satış bedellerinin çok büyük kısmının işçiler adına bankalarda açılan hesaplara aktarıldığı, bu şekilde vergisiz kazanç elde edildiği anlaşıldı.       

 

Ambalaj sektöründe faaliyet gösteren büyük bir firma, yurt içinde üretip, yurt dışında ilişkili bir firmaya satmış olduğu mamullerin satış bedellerini emsal bedelin çok altında gösterdu ve kazancı transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak yurt dışındaki firmaya aktardı. Türkiye'deki firma, fiyat düşüklüğünü gizlemek için de ihraç edilen ambalaj malzemelerini fason üretim gibi gösterdi.

 

Yağ üreticisi bir şirket, dönem sonunda yaptığı değerleme işlemi sırasında banka kredi borçlarına ilişkin oluşan lehte kur farklarını gelir yazmadı, bunun yerine dönem sonu stoklarının değerini aynı tutarda azalttı. Bu şekilde bir yandan cari yılın vergiye tabi kazancı eksik beyan edilirken, diğer taraftan sonraki yıla devreden stokların değeri yanlış belirlendi.

 

Alkollü içecek sektöründeki bazı imalatçı firmalar, Özel Tüketim Vergisi ziyaına sebebiyet verdi. Yapılan incelemelerde, bazı alkollü içki imalatçıları, nisbi oranda vergiye tabi ilk teslim bedelini düşük tutmak ve buna bağlı olarak daha az ÖTV ödemek için ürettikleri ürünleri, kendi kurmuş oldukları pazarlama firmalarına emsal bedelin altında fiyattan sattı gösterdi. Bu şekilde olması gerekenden daha az ÖTV ödenirken, hem grubun toplam karı arttı, hem de fiyat avantajı elde edilerek, haksız rekabete sebep olundu.

 

Yurt dışında mukim firmaların Türkiye'de yüklü miktarda iş alması, mal ve hizmet satışında bulunması konularında yabancı şirketlere aracılık hizmeti veren bir mükellef, aracılık faaliyetlerinden elde ettiği kazancı hiç beyan etmedi.

 

Bir demir çelik üreticisi, satışa konu ettiği bir kısım mamulü kayıt dışı olarak sattı. Kayıt dışı satış işleminin gizlenmesi amacıyla da üretim raporları ve stok kartlarıyla oynadı. Ayrıca aktifleştirilip, amortisman yoluyla itfa edilmesi gereken bazı sabit kıymetleri üretim maliyetine dahil etti.

 

Bir başka demir çelik firması, faturalı satışlarının bir kısmını yasal defterlerine kaydetmedi. Bunun yanı sıra siparişi verilen, ancak daha sonra iptal edilmesi nedeniyle gerçekleşmeyen ticari mal bedellerini de maliyet olarak dikkate aldı.

 

Akaryakıt istasyonu işleten bir firma, akaryakıt teslimlerinden doğan hasılatını kurmuş olduğu paravan şirketlerin POS makinelerini kullanarak tahsil etti. Bu şekilde gerçek kazanç gizlenerek, daha az vergi ödendi.

 

Büyük ölçekli bir gıda firması, kayıt dışı olarak sattığı ticari mallarını kaydi envanterlerinde göstermek suretiyle hasılatını sakladı.

 

Toptan kömür satışı yapan büyük bir firma, aynı müşterilerine yaptığı satışların bir kısmı için fatura düzenlerken, bir kısmını kayıt dışı olarak sattı. (AA)