Geçen hafta yazdığımız Çeşme’deki 550 TL’lik ekmek ile Barselona’da turiste sıkılan su tabancası yazımız tepki aldı. Çeşme’deki fırın fiyatı 600’e çıkarmış tepki olarak, işte tam olarak dediğim de bu, “Bu fiyattan ekmek satmak da, plastik tabanca ile su sıkmak da aynı şeydir” . Turiste “sizi istemiyoruz” demektir.

Yaşın yanında kuru da yanıyor bu arada; sıradan esnaf da ekmeğinden oluyor bu kazıkçılar yüzünden maalesef.

Bodrum’da olduğu gibi halk turizmdeki kirlenmeyi sık sık protesto ediyor.

Aslında Gani Müjde X hesabında Bodrum, Çeşme ve Ayvalık’ta yaşananları çok güzel özetledi:

“Bodrum uçkuru kopan ekonominin mikro ölçekte nereye varacağının acı deneyimini yaşıyor. -800 TL lik otopark ücretleri. -Yazlığı olan, evinde yiyen ama restoranlara gidemeyen orta sınıf . -Sıradan kebapçılarda ödenen 20.000 TL lik hesaplar.(Balıkçıları saymıyorum bak) -Boş ama pahalı konaklama seçenekleri. -Akşama kadar müziği basıp sadece garsonların eğlendiği giriş ücreti pahalı "biiiçler". -Tıklım tıklım dolu belediye plajları. -İptal edilen konserler. -Dolu sokaklar, boş mekanlar. Hele bi Temmuz ayı da geçsin ; stagflasyon başlayacaksa buradan başlar söyleyeyim...”

***

Özetle yazıma yorum yapan değerli dostların da katıldığı gibi ülkemizde dünyanın başka ülkelerinde zor rastlanır bir turizm kirlenmesi yaşanıyor.

Hem de zirvelerde bir kirlenme!

Turizm kirliliği, turizmin yoğun ve kontrolsüz şekilde artması sonucu çevresel, sosyal ve kültürel alanlarda meydana gelen olumsuz etkileri tanımlayan bir sosyolojik deyim.  Bu kavram, özellikle popüler turistik bölgelerde, aşırı ziyaretçi akışı nedeniyle yaşanan çeşitli sorunları içerirdi önceden, şimdi ise bizde de sıkça görülen insani kirlenmeyi de özetliyor.

Bakalım dünyaya : İtalya’nın Venedik kentinde konulan günübirlik vergiler de işe yaramamış. Aşırı turist akını nedeniyle kentte büyük çevresel ve sosyal sorunlar yaşanıyor. Kanallarda su kirliliği artarken, yerel halk kenti terk etmek zorunda kalıyor. Peru’daki Machu Picchu daki ziyaretçi sayısının kontrolsüz artışı, antik kentin yapısal bütünlüğünü tehdit ediyor ve doğal çevreyi tahrip ediyormuş.

Turistlerin bıraktığı çöpler ve atıklar çevre kirliliğine yol açıyor. Özellikle doğal alanlarda bu durum, flora ve fauna üzerinde ciddi zararlar doğuruyor. “Yavaş-La” kitabımda yazdığım gibi artan ulaşım (uçaklar, gemiler, araçlar) hava kirliliğini artırıyor. Çeşme ve Bodrum gibi suyu kıt yerlerde su ve enerji gibi doğal kaynakların aşırı tüketimine neden olabiliyor.

Turizmdeki çevre kirliliği, ancak sürdürülebilir turizm politikalarının benimsenmesi ile azaltılabilir. Bu politikalar arasında ziyaretçi sayısının sınırlandırılması, çevre dostu uygulamaların teşvik edilmesi ve yerel halkın turizmden elde ettiği faydaların artırılması yer alıyor.

Ama bunlardan da önemlisi “Sosyal ve Kültürel Kirlilik”… Yerel Yaşam Kalitesinin Düşmesi en çok tepki çeken sorun… Aşırı turist akını, yerel halkın yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor Barcelona’da, Venedik’te olduğu gibi…  Bodrum’da her bayramda yaşandığı gibi trafik sıkışıklığı, gürültü kirliliği ve aşırı kalabalıklaşma gibi sorunlar yerel halkın günlük yaşamını zorlaştırıyor.. Sosyolojik kirlenme, turizmin bir bölgeye getirdiği sosyal ve kültürel değişimlerin olumsuz etkilerini ifade ediyor. Bu tür kirlenme, yerel toplulukların sosyal yapısının, kültürel kimliğinin ve yaşam tarzlarının bozulması anlamına geliyor.

Aşırı turizm, yerel halkın kültürel pratiklerini ve geleneklerini değiştirebilir. Özellikle popüler turistik bölgelerde, yerel kültür turistik taleplere göre şekillenebilir, bu da orijinal kültürel değerlerin ve kimliğin kaybolmasına yol açar. Yerel kültürel etkinlikler ve ritüeller, turistler için bir gösteri haline geldi, bu da kültürel pratiklerin anlam ve derinliğinin kaybolmasına neden oldu. Turizmin getirdiği ekonomik fırsatlar, yerel halk arasında gelir dağılımı dengesizliklerine yol açabiliyor.

Bizdeki bazı salatalıkların hiç anlayamayacağı “Kültürel Erozyon” da önemli: Turizmin baskısı altında, yerel kültürel değerler ve gelenekler kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya. Hayatında aklından kötü bir şey geçmemiş Anadolu çocuklarının özellikle Antalya’da turizmin taleplerine göre garip işler yaptığını, bunun da kültürel kimlik kaybına yol açtığını görüyoruz, biliyoruz.

Ekonomik kirlilik de malum. Turizmin aşırı bağımlılığı, yerel ekonomilerde dengesizliklere yol açabilir. Turizm sektöründeki dalgalanmalar, yerel ekonomileri ciddi şekilde etkileyebilir.Turizmin teşvik ettiği tüketim kültürü, yerel halkın değer ve yaşam tarzlarını değiştirebiliyor. Yerel halk, turistlerin tüketim alışkanlıklarını benimseyebiliyor, bu da geleneksel yaşam biçimlerinin kaybolmasına neden olabiliyor.

Suç Oranlarının Artması da dert. Turistik bölgelerde artan turist sayısı, hırsızlık, dolandırıcılık ve diğer suç oranlarının artmasına yol açıyor. Bodrum ve Alaçatı’da olduğu gibi. Bu durum, yerel halkın güvenlik algısını ve sosyal huzurunu bozabiliyor.

Bu sorunlar çözülmez mi? Elbette çözülür. Darwin’in “doğal ayıklanma” dediği süreç işleyecek ve bütün sorunlar bir süre sonra düzelecektir. Sonuçta eski bir deyimle, “kim öle kim kala!