Metehan UD / EGEDESONSÖZ - Çeşme Alaçatı'daki sulak alanda hayata geçirilen ve kamuoyunda tartışmalara neden olan Port Alaçatı’yla ilgili yeni bir gelişme yaşandı.
Yakın zamanda değerinin altında konut satma, 20 milyon Euro’luk kayıp para ve vergi kaçırma iddiaları gündeme gelen Port Alaçatı’ya yeniden yargı yolu göründü.
Çeşme Yarımada Çevre Derneği, Port Alaçatı şirket yöneticileri Kenan Suiçmez Mehmet Aykut Mutlu ve proje müdürü Ender Gür hakkında suç duyurusunda bulundu.
İddiaların arasında imar kirliliğine neden olma, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na muhalefet, çevrenin kasten kirletilmesi ve mühür bozma yer alıyor.
Suç duyurusunda şu ifadeler yer aldı:
1-YAPI RUHSATI ALINMADAN YÜRÜTÜLEN İNŞAAT FAALİYETLERİ
Alaçatı İnşaat Ticaret Limited Şirketi 14.10.2020 tarihli inşaat ruhsatıyla İzmir ili Çeşme ilçesi Alaçatı Mahallesi 4165 Ada 1 Parsel’de yüklenici firma olarak inşaata başlamıştır.İşbu taşınmazda Alaçatı İnşaat Ticaret Limited Şirketi tarafından yasal izinler olmaksızın inşaat faaliyetleri yürütüldüğü tespit edilmiştir.
İnşaat sürecinde, İzmir Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi, 2021/1043 Esas 2022/1052 karar sayılı ve 16.06.2022 tarihli kararla, 1/1000 ölçekli kıyı kesimi koruma amaçlı ilave ve revizyon nazım imar planını hukuka aykırı bularak iptal etmiştir. Bunun akabinde 09.08.2022 tarihinde Çeşme Belediyesi Yapı Kontrol Müdürlüğü tarafından Yapı Tatil Zaptı tutularak sürmekte olan inşaat durdurulmuş, yapı mühürlenmiştir.
Ancak şüpheliler yapı tatil zaptına ve inşaatın mühürlenmesine rağmen, Çeşme Belediyesi’nin mührünü bozarak, henüz bitmemiş inşaatları ruhsatsız olarak devam ettirmiştir. Daha sonrasında kaçak olan bu yapılar, bir takım satış vaadi sözleşmeleri ile alıcılara satılmış ve halihazırda bu yapılarda yaşam başlatılmıştır.
İmar kirliliği suçu, 5237 sayılı TCK’nın 184. maddesinde “Çevreye Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Bu nedenle, bu suç tipi ile korunan hukuki değer çevredir. İmar kirliliği, topluma karşı işlenen bir suç olarak kabul edildiğinden suçun mağduru toplumdur. Suç, genel kastla işlenebilmektedir.
Türk Ceza Kanunu'nun “İmar kirliliğine neden olma suçu” kenar başlıklı 184. maddesinin birinci fıkrasına göre; “(1) Yapı ruhsatiyesi alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan veya yaptıran kişi, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.(2) Yapı ruhsatiyesi olmadan başlatılan inşaatlar dolayısıyla kurulan şantiyelere elektrik, su veya telefon bağlantısı yapılmasına müsaade eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (3) Yapıkullanma izni alınmamış binalarda herhangi bir sınai faaliyetin icrasına müsaade eden kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır”hükmü yer almaktadır.
İşbu hüküm uyarınca şüpheliler tarafından imar mevzuatına aykırı inşa faaliyetinde bulunarak çevreye zarar verici nitelikte eylemleri nedeniyle cezalandırılmaları gerekmektedir.
Ayrıca 5237 Sayılı TCK’nın 203. maddesinde Mühür Bozma suçu düzenlenmiş olup, ilgili hükme göre ‘’ Kanun veya yetkili makamların emri uyarınca bir şeyin saklanmasını veya varlığının aynen korunmasını sağlamak için konulan mührü kaldıran veya konuluş amacına aykırı hareket eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.’’
Şüphelilerin yukarıda bahsi geçen eylemleri, mühür bozma suçuna da vücut vermekte olup yapılacak soruşturma neticesinde bu suçtan da cezalandırılmaları gerekmektedir.
2- RUHSATA AYKIRI YÜRÜTÜLEN İNŞAAT FAALİYETLERİ
Şirket 14.10.2020 tarihli inşaat ruhsatıyla İzmir ili Çeşme ilçesi Alaçatı Mahallesi 4165 Ada 1 parselde yüklenici firma olarak inşaata başlamıştır. Ancak yapılan inşaatlarda aşağıda detaylı olarak gösterilen projeye aykırılıklar tespit edilmiştir.
Kaçak yapılaşma, imar planı ve mevzuatına uygun olmadan, gerekli izinler alınmadan veya alınan ruhsata aykırı bir şekilde yapılaşma süreci olup işbu uygulamalar hukuka aykırıdır. İdareden izin alınmaksızın imar parselleri üzerinde yapılaşma yapılması mümkün değildir.
İzmir İli, Çeşme İlçesi, Alaçatı Mahallesi, 4165 Ada 1 Parsel’deki inşaat ruhsatı, düşük yoğunluklu inşaat ruhsatı olarak alınmasına rağmen, yani ancak toplam arsanın %20’sine inşaat yapılması uygun görülmüşken, şüpheliler kendilerine inşaat için verilen ruhsata aykırı olarak, toplam arsanın yaklaşık %30’una inşaat yaparak suç işlemişlerdir.
İnşaat izni verilen ve yukarıda tapu bilgileri bildirilen arsanın boyutu 37.200 m2’dir. Düşük yoğunluklu inşaat ruhsatı sebebiyle bunun %20’sine tekabül eden 7.440 m2’ye inşaat yapılması uygun görülmüşken, şüpheliler müştemilatları ile birlikte 31 villa yapmak suretiyle bu arsaya 10.000 m2 civarında inşaat yapmıştır.
Burada belirtilen hususlar ışığında, Sayın savcılık tarafından yapılacak keşif neticesinde, bahsi geçen hukuka aykırılıklar tespit edilecek olup, şüphelilerin yaklaşık 2.500 m2’lik bir alana kaçak inşaat yaptığı ortaya çıkacaktır.
https://parselsorgu.tkgm.gov.tr adresli web sitesinden, Alaçatı Turizm Yatırım ve İşletme Anonim Şirketinin arsa sahibi olduğu İzmir ili Çeşme ilçesi Alaçatı mahallesi 4165 ada 1 numaralı parsele ilişkin sorgu yapıldığında, Alaçatı İnşaat Ltd. Şti. tarafından inşaatı sürmekte olan Güverte Evleri adlı inşaat projesine ilişkin aşağıdaki görsellere ulaşılmıştır.
(Görsel 1. İzmir ili Çeşme ilçesi Alaçatı mahallesi 4165 ada 1 numaralı parselde Alaçatı İnşaat Ltd. Şti. tarafından inşaatı yapılan Port Alaçatı Güverte Evleri.)
İşbu görselde kırmızı çizgilerle gösterilen arsa, şüphelilerin bulunduğu şirketin yüklenici olduğu 4165 Ada 1 numaralı parsel alanıdır.
Dolayısıyla aşağıdaki görselde mavi ile işaretlenen üç dönümü aşkın alan şirkete ait olmayan bir arazidir.
(Görsel 2. İzmir ili Çeşme ilçesi Alaçatı mahallesi 4165 ada 1 numaralı parsele komşu olan yaklaşık 3 dönümlük mavi ile gösterilen alan.)
(Görsel 3. İzmir ili Çeşme ilçesi Alaçatı mahallesi 4165 ada 1 numaralı parsele komşu olan arazinin 1 dönümü aşkın bir bölümü Güverte Evleri için kazılmış olan kanala katılmıştır. Bu alan mavi ile gösterilmiştir.)
Üçüncü görsele bakıldığında şüphelilerin yer aldığı şirkete ait olmayan bir dönümü aşkın arazi alanı, proje için açılmış olan su kanalına tekne geçişi için eklenmiştir. Söz konusu bu işlemin yapılması için ilgili makamlardan herhangi bir izin alınıp alınmadığı da tarafımızca bilinmemektedir. Yine aynı görsele bakıldığında yüklenici firma tarafından arsa sahibi şirkete ait olmayan arazide yol, park yeri gibi kullanım alanları inşa edilmiş olup bunlar içinde izin alınıp alınmadığı yine bilinmemektedir. Sayın savcılıktan talebimiz, bu hususlarailişkin ilgili makamlardan izin alınıp alınmadığının sorulmasıdır.
(Görsel 4. İzmir ili Çeşme ilçesi Alaçatı mahallesi 4165 ada 1 numaralı parselde inşa edilen villalara ulaşmak üzere inşa edilen araç yolu için azmak doldurulmuş mudur?)
Dördüncü görsele bakıldığında, araç geçişini sağlamak adına araç yolu inşa etmek için Karşıyaka azmağını gösteren alana dolgu yapılarak yaklaşık 7 metrelik kaçak alan yapılmıştır. Söz konusu bu durum için de herhangi bir izin alınıp alınmadığı yine bilinmemektedir.Sayın savcılıktan talebimiz, bu hususa ilişkin olarak da ilgili makamlardan izin alınıp alınmadığının sorulmasıdır.
3- KAÇAK HAFRİYAT DÖKME :
Çevrenin kasten kirletilmesi başlıklı TCK 181.maddesinde; “(1) İlgili kanunlarla belirlenen teknik usullere aykırı olarak ve çevreye zarar verecek şekilde, atık veya artıkları toprağa, suya veya havaya kasten veren kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” hükmü yer almakta olup çevrenin kasten veya taksirle kirletilmesi suçları, tehlike suçu olarak düzenlenmiştir.
Yani, çevreye bırakılan atık veya artıkların çevreye zarar verme ihtimallerinin olması suçun oluşması için yeterlidir. Failin cezalandırılması için ayrıca çevreye zarar verilmesi şartı aranmaz. TCK m.181/1 ve m.182/1 de yer alan “çevreye zarar verecek şekilde” ibaresi, çevreye bırakılan atık veya artıkların “zarar verme ihtimalini” ifade etmektedir.
Şüpheliler tarafından inşa edilmekte olan İzmir ili Çeşme ilçesi Alaçatı mahallesi 4165 Ada 1 parseldekişikayete konu inşaatın hafriyatı, büyük oranda Karşıyaka Azmağının karşısındaki İzmir ili Çeşme ilçesi Alaçatı mahallesi 4165 Ada 4 parseldeki araziye boşaltılmıştır. Bu durumdan dolayı söz konusu parselin karşısındaki Filika evlerinde ikamet eden kişiler çok ciddi rahatsızlıklar yaşamaktadır. Hatta bu kişilerin yaptığı tahribat gerek yerel gerekse ulusal basında da yayınlanmıştır. (https://www.sabah.com.tr/yasam/cesme-alacatida-cevre-katliami-6888240)
CİMER üzerinden konuya ilişkin yapılan şikayete cevap olarak Çeşme Belediyesi Yapı Kontrol Müdürlüğü tarafından 14 Şubat 2024 tarihinde aşağıdaki bilgi yazısı paylaşılmıştır:
“Sayın ilgili,Yerinde yapılan kontrolde, Çeşme ilçesi Alaçatı mahallesi 4164 ada 4 parselin içerisine, hafriyat dökülerek dolgu yapıldığı tarafımızdan tespit edilmiş olup,
Konuyla ilgili 4165 ada 1 parsel müteahhidi “Alaçatı İnşaat Ticaret Ltd.Şti.” ye mahzurun giderilmesi için tebligat yapılmış olup yasal süreç başlatılmıştır.
Bilgi edinmenizi rica ederim.”
İlgili cevap yazısına bakıldığında, Çeşme Belediyesi Yapı Kontrol Müdürlüğü’nün de tarafımızca iddia edilen hususlarda tespitler yaptığı görülecektir. Buna ilişkin olarak Çeşme Belediyesi Yapı Kontrol Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak, gerçekleştirilen tespitlerin soruşturma dosyası içerisine alınmasını talep ederiz.
4- RUHSATSIZ BİNALAR VE KAÇAK ELEKTRİK VE SU KULLANIMI :
Kaçak elektrik kullanımına ilişkin, 765 sayılı eski TCK döneminde “elektrik hırsızlığı” olarak bilinen suçu da bünyesindebarındıran karşılıksız yararlanma suçu, 5237 sayılı TCK m.163’te “Malvarlığına Karşı Suçlar” bölümünde düzenlenmiştir.
Abonelik esasına göre yararlanılabilen elektrik enerjisinin, suyun veya doğal gazın sahibinin rızası olmaksızın ve tüketim miktarının belirlenmesini engelleyecek şekilde tüketilmesi halinde kişi hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. (TCK m.163/3).
Alaçatı İnşaat Ticaret Ltd Şti. 2020 yılında Alaçatı mahallesi 4165 ada 1 numaralı parselde inşa edilen Port Alaçatı Güverte Evleri’nin yapımı sırasında kullanılmak üzere geçici süreyle bu parsele komşu olan 3. Kişilere ait arazi üzerine, Alaçatı mahallesi 207 ada 36 ve 38 parselde, bir takım geçici barakalar inşa etmiştir.
Ancak İzmir Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi, 2021/1043 esas 2022/1052 karar sayılı ve 16.06.2022 tarihli kararla iptal edilen 1/1000’lik plan ile birlikte firmanın inşaat ruhsatı da iptal edilmiştir. HâlihazırdaşüphelilerAlaçatı mahallesi 207 ada 36 ve 38 parselde yer alan şantiye binasını ve ona ek barakaları henüz kaldırmamıştır (Görsel 5).
İşbu yapılar hala şirket ofisi olarak kullanılmakta, yatakhanelerde çalışanlar kalmakta ya da 3.kişilere kiralanmaktadır. Ayrıca bu şantiyeden ruhsatsız olarak inşa edilen ve şuanda tapusuz ve iskansız olarak yaşanmakta olan Port Alaçatı Güverte Evleri’ne kaçak elektrik ve su sağlanmaktadır.
(Görsel 5. İzmir ili Çeşme ilçesi Alaçatı mahallesi 207 ada 36 ve 38 numaralı parselde görünen birtakım kaçak yapılar.)
Şüpheliler tarafından söz konusu yerde, hem kaçak bina hem de kaçak elektrik ve su kullanılmakta olup tapusuz ve iskansız olarak burada 3.kişiler barındırılmaktadır.
5- DİĞER USULSÜZLÜKLER :
Şirket yetkilileri ayrıca İzmir ili Çeşme ilçesi Alaçatı Mahallesi 4165 Ada 1 parselde kaçak olarak inşa ettikleri Port Alaçatı Güverte Evleri’nde iskansız olarak yaşamakta olan 3. kişilerden bir takım aidatlar toplamakta, bunu da kaçak olarak sağlanan elektrik, su ve bahçe bakım parası vb. gibi bazı hizmetler adı altında almaktadırlar.
İşbu nedenlerden dolayı şüpheliler hakkında İmar Kirliliğine Neden Olma, 2863 Sayılı Kanuna Aykırılık, Çevrenin Kasten Kirletilmesi, Karşılıksız Yararlanma ve Mühür Bozma suçlarından gerekli soruşturmanın yürütülerek kamu davası açılması ve neticede cezalandırılmaları için ihbarda bulunma zorunluluğumuz hasıl olmuştur.
