Seçim barajı yüzde 7 oldu... Yeni sistemde neler var?

Milliyet'in haberine göre, AK Parti ve MHP'nin ortak imzasıyla Meclis'e sunduğu yeni Seçim Yasası teklifinin ilk yedi maddesi Genel Kurul'da kabul edildi. TBMM Genel Kurulu'nda AK Parti'nin verdiği  önergeyle, YSK'nın görev ve yetkileri arasına "görme engelli seçmenlerin kullanabilmesi için oy pusulalarına uygun şablon tasarım ve baskısını yaptırmak" da eklendi. Kabul edilen maddeler şöyle;

Genel seçimlerde milletvekili çıkarabilmek için aşılması gereken seçim barajı yüzde 10'dan yüzde 7'ye düşürüldü. Seçim ittifakı yapılması halinde yüzde 7'lik barajın hesaplanmasında ittifak yapan siyasi partilerin aldıkları geçerli oyların toplamı esas alınacak ve bu siyasi partiler için ayrıca baraj hesaplaması yapılmayacak.

İttifakın aldığı oy toplamı yüzde 7'yi geçtiği takdirde, seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde aldığı oy sayısı dikkate alınarak d'Hondt sistemine göre yapılacak. Yani ittifak olarak yüzde 7 barajını geçen partiler, seçim bölgesinde gerekli oy oranına ulaşmadan, içinde bulunduğu ittifakın artık oyundan faydalanarak milletvekili çıkaramayacak.

Siyasi partilerin seçimlere katılabilmesi için artık "TBMM'de grubunun bulunması" yeterli olmayacak. Seçime katılma yeterliliği elde eden partiler, Siyasi Partiler Kanunu'nda öngörülen ve parti tüzüğünde belirtilen süreler içerisinde üst üste iki defa ilçe, il ve büyük kongresini yapmamış ise bir sonraki seçimlere katılamayacak.

Görme engelli vatandaşlar da artık "refakatsiz" oy kullanabilecek.

İl seçim kurulu başkanı ve üyeleri, kınama veya daha ağır disiplin cezası almamış en az birinci sınıfa ayrılmış hakimler ile birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş hakimler arasından ad çekme yoluyla belirlenebilecek. Ad çekmeye katılacak hakim sayısının 5'ten az olması durumunda bu hakimler arasında ad çekme işlemi yapıldıktan sonra eksik kalan asıl ve yedek üyeler en kıdemli hakimden başlayarak belirlenecek. İl seçim kurulu 2 yıl süre ile görev yapacak. Hakimlerin kıdeminin belirlenmesinde kınama veya daha ağır disiplin cezası almış olanlar diğerlerinden kıdemsiz sayılacak. İl seçim kurulu başkanlığının boşalması halinde asıl ve yedek üyelerden en kıdemli hakim il seçim kuruluna başkanlık edecek.

İlçelerde, ilçede görev yapan kınama veya daha ağır disiplin cezası almamış en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş hakimler arasından, merkez ilçelerde ise aynı nitelikleri taşıyan hakimler arasından adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonunca ad çekme suretiyle belirlenen hakim, kurulun başkanı olacak. Ad çekmeye katılacak hakimin bulunmaması durumunda ise en kıdemli hakim kurulun başkanı olacak.

Sandık kuruluna üye bildirme hakkı olan bir parti, oluru olmadan başka bir parti üyesini sandık kurulu üyesi olarak gösteremeyecek.

‘Cumhurbaşkanı adayı’ tartışması
CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun seçim yasası teklifini “ahlâksız teklif” olarak nitelendirmesi kısa süreli gerginliğe neden oldu. AK Parti ve MHP’li vekillerle CHP’li vekiller arasında “Cumhurbaşkanı adayınız kim?” tartışması yaşandı. AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, Cumhur İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayının Recep Tayyip Erdoğan olduğunu söylerken, CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, Millet İttifakı’nın adayı için “Zamanı gelince hepsini öğreneceksiniz. Sizin lideriniz meraklılardan çok hoşlanmıyor; sizden de hoşlanmayabilir, o yüzden fazla meraklı olmayın” ifadelerini kullandı.