İZSU 20 köye paket arıtma yaptı, yenileri yolda

İZMİR - Türkiye’de ilk kez su içindeki arseniği tutan minerallerle arsenik gideriminin yapıldığı paket arıtma sistemi İzmir’in köylerinde kullanıldı. İZSU tarafından yapılan açıklamada, “Sağlık Bakanlığı’nın İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkındaki Yönetmeliği ile ilgili görevler tarafımızca yerine getiriliyor. Su kaynakları ve su kalitesi izleme ve denetim çalışmalarını da İl Sağlık Müdürlüğü ile birlikte gerçekleştiriyoruz” denildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne 5216 sayılı yasa ile bağlanan yerleşim yerlerindeki köylerin kullandıkları suyun kalitesi ile ilgili açıklama yapan İZSU Genel Müdürlüğü yetkilileri; su kaynaklarının sürekli izlenip, denetlendiğini ve sağlıklı su üretimi konusunda Türkiye’nin en güvenli kentlerinden biri olan İzmir’de, yine Türkiye’ye örnek olacak bir çalışma başlattıklarını bildirdi. Yetkililer, köylerin İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne 2008 -2009 yılları arasında bağlanmaya başlandığını, bu süreden itibaren 20 köye arsenik veya demir-mangan paket arıtma tesisi kurulduğunu ve çalışmaların sürdüğünü bildirdi. Küresel ısınma ve kuraklık nedeniyle 2008 yılında İzmir’in bazı yer altı su kaynaklarında ortaya çıkan arsenik sorununu çözmek için İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 3 arsenik arıtma tesisini 15 milyon Euro’luk yatırımla 4 ay gibi kısa bir sürede kurduğunu hatırlatan yetkililer, “İnsan sağlığına duyarlı bir yaklaşım ile İzmir’de arsenik sorunu çözülmüş, arsenik oranı İzmir’de Dünya Sağlık Örgütü’nün sınır değerinin çok çok altına inmiştir. Yine aynı duyarlılıkla Türkiye’de ilk kez suyunda kirlenme görülen köylerde 2008 yılından bu yana arsenik ya da demir-mangan arıtma tesisi kurulmaya başlanmış, çalışmalar devam etmektedir. İzmir, bu konudaki alt yapısıyla Türkiye’nin en nitelikli kenti haline gelmiştir” dedi. Kuraklık ve ortaya çıkardığı sorunların yalnızca İzmir’e özgü olmadığına dikkat çeken yetkililer, “Yeraltı sularıyla beslenen tüm bölgelerde sıkıntı görülebilir. Söz konusu tesislerin diğer illerde de kurulması en büyük dileğimizdir” şeklinde konuştu.

 

İzmir’e bağlı köylerin özellikle yaz aylarında artan su sıkıntısını çözmek için yeni kuyular açtıklarını, yeni açılan kuyularla birlikte eski kuyuların bakteriyolojik ve kimyasal analizlerinin düzenli olarak yapıldığını hatırlatan yetkililer, “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik uyarınca gereken çalışmalar yürütülmektedir. Su kaynakları ve su kalitesi izleme ve denetim çalışmaları İl Sağlık Müdürlüğü ile birlikte gerçekleştirilmektedir. Su kalite değerleri Valilik düzeyindeki koordinasyon toplantılarında değerlendirilmektedir. Bu konuda görev ve sorumluklar yerine getirilmektedir” açıklamasını yaptı. Son üç yıldır 20 köyün kuyularında ortaya çıkan arsenik ve demir-mangan problemini çözebilmek için paket arıtma tesisi yaptıklarını hatırlatan İZSU yetkilileri şöyle devam etti: “5216 sayılı yasa ile 11 ilçe ile civarındaki belde ve köyler dahil yerleşimlerin su ve atıksu altyapı hizmetleri idaremize devredilmiştir. Devir işlemleri 2008-2009 yılları arasında başlamıştır. Devralınan su kaynakları (yeraltı ve yüzeysel) ile su ve atıksu sistemleri işletilmesine devam edilmiş olup eksiklik olan yerlerde yeni kaynaklar oluşturulmuş, alt yapı-üst yapı tesisleri kurulmaya başlanmıştır. Bugüne kadar ihtiyaç duyulan yerlerde ve öncelik sıralamasına göre alan tahsisi yapılan yerlerde arsenik, demir, mangan paket arıtma tesisleri kurulmuştur. Halen paket arıtma tesisi kurmaya yönelik çalışmalar sürmekte olup gelecekte planlanan tesisler için uygun yer temini yapıldığında ihalesi gerçekleştirilecektir. Bunun yanı sıra bazı yerleşimler için alternatif yeni su kaynakları araştırılmakta, kalitesi uygun olduğunda yerleşim alanına iletimi için gerek ihale ile gerek işletme imkanları ile yeni altyapı yatırımları inşa edilmektedir. Bu kapsamda, Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik hükümlerinde tanımlı İdaremiz ile ilgili görevler tarafımızca yerine getirilmektedir. Ayrıca yönetmelik gereği İdaremiz görev alanındaki su kaynakları ve su kalitesi izleme ve denetim çalışmaları, İl Sağlık Müdürlüğü ile birlikte gerçekleştirilmektedir. Bunun yanı sıra İdaremiz görev alanı içinde ve dışında kalan İzmir il sınırları içindeki tüm ilçe ve köy yerleşimleri dahil su kalite değerleri Valilik düzeyindeki koordinasyon toplantılarında değerlendirilmektedir. Dolayısıyla, İdaremiz çalışmalarının ilgili kurum ve kuruluşlar gözetiminde yapıldığını, bu konuda görev ve sorumlulukların yerine getirildiğini, çalışmalarımızın devam ettiğini bildiririz.”

 

15 milyon Euro’luk yatırımla, kentin içme suyu ihtiyacının yüzde 60-65’inin karşılandığı yeraltı su kuyularının bulunduğu bölgelerde, 4 ay gibi kısa bir sürede arıtma tesisleri kuruldu. 2009 yılında Göksu-Sarıkız kaynaklarının bulunduğu bölgede saniyede 3.000 litre arıtma kapasiteli, dünyanın en büyük arıtma tesisi tamamlanarak hizmet vermeye başladı. 1000 litre/saniye arıtma kapasiteli Halkapınar Arsenik Arıtma Tesisi ve Menemen’de kurulan 600 litre/saniye arıtma kapasiteli Menemen Arsenik Arıtma Tesisi de devreye girdi. Bugün İzmir’de şebeke suyundaki arsenik oranı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen 10 mikrogram/litrenin altında. Köylerde ise mevcut ve yeni açılan kuyulardaki suyun kimyasal ve bakteriyolojik analizlerini sürekli tekrarlayan ve su kalitesi izleme çalışmalarını aralıksız sürdüren İzmir Büyükşehir Belediyesi İZSU Genel Müdürlüğü, “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkındaki Yönetmelik” çerçevesinde İl Sağlık Müdürlüğü ile birlikte ortak çalışmalar da yapıyor. İzmir Bölge Hıfzıssıhha Entitüsü’nde elde edilen analiz sonuçları doğrultusunda yeni açılan veya mevcut kuyulardaki arsenik, mangan ve demir değerlerinin üst sınırı aşması durumunda İZSU, bu kuyuların suyunu arıtacak tesisler kuruyor. Tesislerin kapasitesi ve büyüklüğü, kuyudaki demir, mangan ve arsenik değerine göre projelendirilip iki ay gibi kısa bir sürede tamamlanıyor. Türkiye’de ilk kez İzmir’de kullanılan adsorban medyalı paket arıtma tesisiyle, su içindeki arseniği tutan minerallerle arsenik giderimi yapılıyor. Özel mineralli multi medya filtre sisteminde ise kuyudan gelen su önce tanklara alınarak demir-mangan arıtımı yapılıyor ve arıtılmış temiz su depoya iletiliyor. Sistem, işletimi kolay olması, kimyasal madde tüketimi olmaması ve otomatik çalışması nedeniyle tercih ediliyor.

Suya kaynağında ya da sonradan karışabilen demir ve mangan, suyun görsel ve fiziksel niteliklerini olumsuz etkiliyor; renk, bulanıklık veya bakteri üremesine yol açıyor. Kurulan arıtma tesisleriyle, demirin ve manganın neden olduğu renk ve bulanıklık; çamaşır, kumaş ve porselen eşya üzerinde leke bırakması, su borularının kesitlerinin daralması, borularda demir bakterilerinin çoğalarak suyu kirletmesi ve tesisat aksamının bozulması gibi sorunlar da önlemiş oluyor.

 

İzmir Büyükşehir Belediyesi, 8 ilçedeki 20 köyde 20 arsenik veya demir-mangan tesisi kurarak köylülere sağlıklı ve kaliteli su verilmesini sağladı. İZSU Genel Müdürlüğü tarafından 2008 yılından itibaren Bornova Yaka, Foça Ilıpınar, Menemen Bozalan, Aliağa Bozköy, Samurlu ve Yukarı Şehit Kemal köylerine arsenik paket arıtma tesisi yapıldı. Foça Yeniköy (şu an yeni kaynak bulunduğu için kulanım dışı), Urla İçmeler Yüksek Teknoloji Enstitüsü (Yeni kaynak temini nedeniyle kullanım dışı), Torbalı Helvacı, Ormanköy (kullanım dışı), Bayındır Kızılcaağaç, Dernekli (revizyon yapılıyor), Çınardibi, Özdere Çukuraltı Deposu, Bornova Karaçam (kuyu debisi düştüğü için kullanım dışı), köylerine demir-mangan paket arıtma tesisleri kuruldu. Bornova Karaçam eski kuyu ve Çiçekli köylerine demir-mangan ve arsenik paket arıtma tesisi yapıldı. Özdere Çukuraltı ÇP3 ve Ç4D kuyularına demir-mangan tesisi yakın sürede devreye alınacak. Seyrek Deposu’na arsenik paket arıtma tesisi yapımı ise sürüyor.