İzmir'in ünlü Yıldız Sineması'ndan sonra...
Kent tarihine tanıklık etmiş, hatta çok bizi çok daha eskilere götüren bir sinema daha kente kazandırılıyor.
Önce, mekanda yaşanan ders niteliğindeki olayı hatırlatalım.
***
Yıl 1923…
Sinema işletmecisi Cemil Filmen, Uşakizade köşkünde konaklayan Mustafa Kemal Paşa'yı sinemaya davet eder.
İkiçeşmelik'teki sinemada, 'Şarlo İdama Mahkum' adlı film vardır gösterimde.
Mustafa Kemal Paşa'nın filmi izlemeye geleceğini öğrenen halk, salonun önünde izdiham yaratır.
Cemil Filmer, anılarında bu olayı özetle şöyle anlatır:
'Mustafa Kemal Paşa'nın arabası geldiğinde binlerce kişi heyecanlıydı. Haykıranlar, alkışlayanlar, ağlayanlar…
Kendileri için hazırladığımız locaya götürdüğümüzde, Mustafa Kemal Paşa, aşağıdaki salona baktı.
Seyircilerin hepsi erkekti.
'Neden kadın seyirci yok?' diye sordu.
'Salı günleri kadınlara matine yapıyoruz, onun dışındaki günlerde kadınların girmesi yasak' cevabını verdim.
Kaşlarını çattı...
Yaveri Muzaffer'e (Kılıç) talimat verdi; 'Muzaffer, aşağıya in ve tüm kadınları içeriye al', dedi.
Bir süre sonra salon, kadın izleyicilerle doldu.
İzmirli kadınlar, erkeklerle birlikte ilk kez bir sinemada film izledi.
Atatürk de bu tarihi ana tanıklık etti.
İşte o mekan, Tan Sineması'ydı.
Bu nedenle Tan Sineması'nın, İzmir kültür sanat hayatımızda çok önemli bir yeri vardır.
*
İlerleyen yıllarda 'Ankara' ve 'İmren' adlarıyla da anılsa da...
Kalplerde 'Tan' adıyla kalmayı başarmıştır bu tarihi sinema...
Ne acıdır ki, böylesine kıymetli bir mekanda bugün, bir spot eşya mağazası bulunuyor.
İnsanın yüreği cız ediyor, o manzarayı görünce...
Neresi olduğunu bilmeyen varsa, kısaca tarif edeyim, tarihi sinemanın yerini..
Eşrefpaşa'dan İkiçeşmelik yoluyla Çankaya'ya inerken, sol tarafta, sanki sonradan duvar örülerek kapatılmış bir balkon havasında çıkıntı göreceksiniz.
Altında ikinci el eşyaların satıldığı bir dükkan…
Tam da orası...
Tan Sineması, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in vizyonuyla yeniden kente kazandırılıyor.
***
Kurtuluşumuzun 100. Yılı Anı Evi, malum, 19 Eylül'de açılmıştı.
Yemişçizade (Alanyalı) Konağı, İzmir'in yeni bir müzesi, Anı Evi olarak yenilendi.
Projenin devamında Tan Sineması'nı, yine o eski günlerdeki gibi filmlerin izlendiği, kültürel etkinliklerin yapıldığı bir mekan olarak göreceğiz.
Başkan Soyer'in kafasında, 100. Yıl Anı Evi'nin güzelliğini, anlamını tamamlayacak muhteşem bir proje var.
Anı Evi'nin avlusuna bakan tüm binalar kamulaştırılacak.
Tan Sineması da müzenin bir parçası olacak.
Yeniden sinema haline getirilecek.
Spotçunun önünde perdesi duruyor zaten.
Orada kültürel etkinlikler, tanıtımlar, film gösterilere olacak.
***
100. Yıl Anı Evi Komitesi Başkanı Ulvi Puğ, bu büyük projenin, iki yıl içinde hayata geçirilmesinin hedeflendiğini anlattı.
Tabii ki kamulaştırmalarda bir sorun çıkmaz, iş uzamazsa...
Birçok yerde kamulaştırmalar başlamış.
Bazı mülk sahiplerinin itirazları olmuş.
Görüşmeler devam ediyormuş.
Komple bir adanın kamulaştırılmasının ardından, projede de tüm ayrıntılarıyla uygulamaya geçilecek.
Ulvi Bey diyor ki:
'Amfitiyatro ortaya çıkmaya başladı.
Agora, Kadifekale, Havra Sokağı, Kemeraltı... Bu tarih turizminin merkezinde tarihi bir sinema, çok iyi gelecek!
100 yıl öncesine gitmek heyecan verici olacak.
Müze restoran gibi bir ayrıntı daha var.
Ziyaretçiler müzeyi gezecek, sonra restorana geçecek.
İzmir mutfağından sunumlarla damaklar tatlanacak.'
*
100. Yıl Anı Evi'nin kısa bir zaman zarfında açılmış olması..
Tan Sineması'na da yakında kavuşma umudumuzu güçlendiriyor.
Unutulmuş, unutulmaya yüz tutmuş…
Hatta ikinci el pazarına düşmüş tarihi mekanlarımızı hayatıma yeniden kazandıranlara…
Ne kadar teşekkür etsek azdır.
