Siyasetin matematiği olur mu?

Mehmet KARABEL

08.09.2021 - 00:00 Yayınlanma

Haftanın cevapsız kalan temel sorusu şu:

'41 yıl önce darbe (12 Eylül) yapan askerlerin marifetiyle % 10'a çıkartılan seçim barajı, neden şimdi %7'ye ya da %5'e indiriliyor?'

Harbi bi'cevap henüz görmedik…

Sadece…

Cumhurbaşkanın geçtiğimiz hafta yaptığı bi'açıklama var:

'Seçim barajı yüzde 7 olarak netleşti… MHP de olumlu bakıyor... Yeni anayasa için muhalefetten beklentimiz yok…'

Oysa…

16 yıl önce (23 Haziran 2005) Erdoğan 2007 seçimleri yaklaşırken şöyle demiş:

'Yüzde 10 seçim barajının indirilmesini isteyenler var… Boşuna heveslenmeyin, bizim böyle bir derdimiz yok… Çünkü, istikrar için buna ihtiyacımız var…'

***

O zaman vatandaş / seçmen merak ediyor:

'20 yıldır iktidar olan AK Parti neden şimdi % 10'luk baraj aşağı çekiyor?'

***

Cumhur İttifakı'nın çatısına göre…

Seçim barajının %7'ye indirilme projesinin amacı…

Anayasanın 67'nci maddesinde yer alan…

'Temsilde adalet' ilkesini hayata geçirmek…

Vatandaş yine zarifçe soruyor:

'Madem temsilde adalet söz konusu, neden bugünlere kaldı?'

***

Mevzu önemli; bir bilene danışalım…

Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun'a…

'Seçim barajını düşürmek neden 20 yıllık bir iktidarlık sürecinden sonra akla geldi?' diye sordum…

Cevap açık ve net:

'İktidar, Millet İttifakı'na katılma ihtimali yüksek partileri barajı düşük tutarak aslında seçime kendi kurumsal kimlikleriyle katılmaya teşvik ederken, bir yandan da (Nasıl olsa barajı aşamazlar) diye düşünüyor olabilir… İsteseler barajı yüzde 3-5 bandında düşünürler…'

***

Peki, baraj yüzde 10'da kalsaydı Cumhur İttifakı, yakında veya zamanında yapılacak bir seçimde zorlanır mıydı?

'Eğer seçim barajı % 10'da kalırsa, Cumhur İttifakı'nın bazı bileşenleri açısından parlamenter temsil bağlamında kuşkusuz riskli tabii ki... Özellikle oyları % 1-7 arasında olduğu iddia edilen partiler açısından... Cumhur İttifakı, Meclis'te çoğunluğu kaybetmeyi istemiyor doğal olarak...'

***

Barajın % 5'e veya %7'ye inmesi, Millet İttifakı için acaba hangi avantajları peşinden getirecek?

'AK Parti'ye geçmişte oy vermiş ancak bugün kararsız olan seçmenlerin DEVA ve Gelecek partilerine yönelmelerini tetikleyebilir… Mesela, %5, DEVA, Gelecek, hatta Saadet Partisi seçmeni için kritik baraj eşiğidir… Bu oran AK Parti'den kopmaları artırabilir... %7 ise, Millet İttifakı'nın dışında, fakat onunla sandıkta seçmeninin stratejik işbirliği yaptığı iddia edilen HDP açısından kritik eşik... Özellikle HDP baraj altında kalmasın diye bu partiye oy veren sol/sosyalist hatta CHP'li bir kısım seçmenin partilerine dönmelerine yol açabilir… Baraj, ister %5, isterse %7 olsun, Cumhur İttifakı'ndan çok, Millet İttifakı'nın bileşenlerine yarayacak… CHP açısından pek değişen bir şey olmaz… Hatta HDP'ye giden bir miktar oy geri dönebilme ihtimali taşıdığı için CHP'de sınırlı bir artış yaşanabilir…'

***

DEVA, Gelecek ve Memleket gibi yeni partiler, seçim barajının düşmesine sevinmeli mi?

Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun'a göre, seçim barajının %7'de kalması DEVA ve Gelecek partilerini ittifaka zorlar… Sonuçta yeni bir ittifak doğabilir... Cumhur İttifakı bunun önüne geçmek için ittifak içi baraj da getirebilir... Memleket Partisi'nin nasıl etkileneceğini bu günden kestirmek zor... Çünkü, Muharrem İnce'nin başarısı büyük ölçüde CHP seçmeninin alacağı pozisyona bağlı…

***

Bitiriyoruz…

Politikayla haşır neşir olanlar iyi bilir…

Bu güzel memlekette…

1980'lerden günümüze yapılan…

Tüm seçim sistemi değişiklikleri ve seçim kanunu düzenlemeleri…

İktidar partilerinin iradesiyle gerçekleşti…

Arzuların tamamı…

İktidar partisinin çoğunluğunu…

TBMM'de artırmaya yöneliktir…

Yüzde 7'lik bir barajda…

Cumhur İttifakı risk almak istemiyorsa…