İzmir'de devrim gibi karar: Arıtma suyundan...

Türkiye,  yılda kişi başına düşen 1.519 m3 su miktarı ile “su sıkıntısı çeken” ülkeler arasında. Türkiye İstatistik Kurumu, nüfusumuzun 2030’da 100 milyona ulaşacağını öngörüyor. Bir ülkenin su zengini sayılabilmesi için, kişi başına düşen yıllık su miktarı en az 8.000 m3  olması gerekirken, ülkemizde kişi başına düşen su miktarının yılda 1.120 m3 olması bekleniyor. Artan nüfusu, gelişen ekonomisi ve büyüyen kentleriyle Türkiye, “su fakiri” olma yolunda ilerliyor.

Küresel iklim değişikliğine karşı kenti hazırlamak ve susuz bırakmamak için önemli yatırımlara imza atan İzmir Büyükşehir Belediyesi, alternatif su kaynağı yaratmak ve yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak çevreyi ve doğal yaşam alanlarını korumak amacıyla bir dizi çalışma yürütüyor. Bunlar arasında, özellikle atık suların geri kazanılarak alternatif su kaynağı yaratılması çalışmaları hız kazandı.

Arıtma suyundan içme suyuna
İZSU Genel Müdürlüğü son olarak, Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi’ndeki atık sularını mikrofiltrasyon, ultrafiltrasyon ve ters osmoz sistemleri ile içme suyu  (TS266) standartlarına getirecek yeni bir tesis kurmaya hazırlanıyor. “Geri Kazanım Ünitesi”nin proje ve yapım ihalesinin yapılabilmesi için teknik şartname hazırlanıyor. Tesis günde 2 bin metreküp atık suyu arıtıp içme suyu standartlarına getirecek kapasitede olacak. Günde 600 bin metreküp evsel atık suyun arıtıldığı Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi’nde 5 bin metrekare alanda kurulacak pilot tesiste yüksek arıtma teknikleri ile atık su içindeki hem çözünmüş tuzlar hem de bakteri ve virüsler arıtılacak. İçme suyu standartlarına getirilen evsel atık sular, son analizler tamamlanıncaya kadar boşa akıtılmayacak. Temiz su, Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi’nde 50 dönümlük çim alanın sulamasında kullanılabilecek; aynı zamanda tesisin işletmesinde gerekli temiz su ihtiyacını karşılayacak. Tesis, aynı zamanda Türkiye’de arıtma suyundan içme suyu elde edilen ilk ünite olacak.

Geleceğe hazırlık
İzmir’de şu an içme suyu sıkıntısının olmadığını, barajların dolu olduğunu ancak küresel iklim değişikliği ile ilgili yapılan çalışmalarda dünyada en çok etkilenecek bölgenin Türkiye olduğuna işaret eden İZSU Genel Müdürlüğü yetkilileri, “Küresel iklim değişikliği nedeniyle  yağışlarda azalma ve yağış rejiminde değişiklik olacağı öngörülüyor. Daha seyrek ama şiddetli yağışlar olacak ve bu nedenle yağışların yeraltı sularını besleme özelliğinden yararlanamayacağız. Bu bölgemizde kısıtlı olan su kaynaklarının nüfus artışı ile birlikte daha da azalacağına işaret ediyor. Kişi başına kullanılabilir  su miktarımızın azalacağı öngörülüyor. Gelecekte ileri tekniklerle su kalitesini artırmak zorunlu hale gelecek. Biz de çok büyük kapasiteli yatırımlarla işe başlamak yerine küçük ölçekli bir uygulama ile bu konuda ciddi bir işletmecilik deneyimimiz olsun istedik. Yaklaşık 2, 2.5 milyon liraya mal olacak tesisin bu yıl içinde proje ve yapım ihalesine çıkmayı planlıyoruz. Tesis yaklaşık 1.5 yıl içinde bitecek. Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi’nden çıkan evsel atık su, bir miktar tuzlu olduğu için bu tesis deniz suyu arıtımına da örnek olmuş olacak” diye konuştu.

Arıtılmış sular tarlalara can suyu olacak
Avrupa standartlarında arıtma kalitesi ve sayısıyla Türkiye’ye örnek olan İzmir’de, Büyükşehir Belediyesi İZSU Genel Müdürlüğü,  2015 yılında 55 atık su arıtma tesisinde toplam 320 milyon metreküp atık su arıttı. Türkiye’de toplam su tüketiminin yüzde 72’sinin zirai amaçlı olarak kullanıldığından yola çıkan İZSU, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile 2015 yılı Nisan ayında 18 ay sürecek projeye başladı. İZSU Genel Müdürlüğü’ne bağlı Menemen, Kemalpaşa, Torbalı, Bayındır ve Menderes’te bulunan Havza Atık Su Arıtma Tesisi’nden çıkan arıtılmış atık suların “sulama suyu” olarak kalite değerleri izleniyor.

Arıtma çamurları ile sebze ve meyve yetiştireceğiz
İZSU, sağlıklı ve iklim dostu bir kent yaratmak amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına da büyük önem veriyor. 2014 yılı Şubat ayında 71 milyon liralık yatırımla hizmete giren, Türkiye’nin en büyük çevre yatırımlarından “Çiğli Çamur Çürütme ve Kurutma Tesisi”, İzmir’in en ekonomik ve çevre dostu tesisi olarak da dikkat çekiyor. Elde edilen kurutulmuş çamur ek yakıt olarak çimento sanayinde kullanılırken, yenilenebilir enerji kaynağı olan biogazın çamur kurutma işleminde kullanılmasıyla karbon ayak izinde yer yıl 81.500 ton azalma sağlanıyor. Her yıl 135 bin ağaç doğaya kazandırılıyor. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile 2015 yılı Nisan ayında başlayan proje kapsamında Ege bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen pamuk ve mısır bitkileri kullanıldı. Normal toprağa ekilen mısırlar 1.48, ticari gübrenin kullandığı mısırlar 1.60, arıtma çamuruna ekilen mısırlar ise 2 metre boy verdi. Arıtma çamuru uygulamaları ile verim ve toprak özelliklerindeki değişimlerin incelenecek, ekonomik analizler yapılacak, elde edilen rapor doğrultusunda Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi’nde günde elde edilen 45-50 ton yüzde 90 katı madde içeriğine sahip çürütülmüş-kurutulmuş çamurun çiftçilerin kullanımına sunulması sağlanacak.