Nöroloji Uzmanı Dr. Bengi Bahar Demirbağ, beslenmenin kalp damar hastalıkları, obezite, diyabet, kanserdeki rolünün çok iyi bilinmesine karşın beyin fonksiyonlarının iyileştirilmesi için beslenmenin düzenlenmesinin oldukça yeni bir konu olduğunu belirterek, 'Artık brain food (beyin gıdası) veya mood food (ruh haline iyi gelen yiyecekler) kavramları vardır' dedi.
HAZIR GIDALAR ALZHEIMER'E NEDEN OLABİLİR
Alzheimer hastalığının öğrenme, hafıza ve diğer bilişsel aktivitelerde ilerleyici kayıp ile karakterize bir hastalık olduğunu belirten Dr. Demirbağ, 'Alzheimer hastalarının beyninde nörofibriler ve amiloid plaklar saptanmıştır. Bu iki madde nöron dediğimiz beyin hücresini yok eder, bu maddelerin oluşumunda oksidatif maddeler (hazır ve işlenmiş gıdaların yol açtığı maddeler) rol oynar.
Oksidatif gıdaların fazla tüketilmesi nedeniyle insülin direncinin yol açtığı enerji metabolizmasındaki bozulma da beyin hücrelerini olumsuz etkiler' diye konuştu.
KARBONHİDRAT DEĞERİ YÜKSEK BESİNLERE DİKKAT
Besinlerin sadece ihtiyacımız olan enerjiyi karşılamakla kalmadığını, bilişsel fonksiyonlarımızı da etkilediğini söyleyen Uzm. Dr. Demirbağ, 'Pasta, börek, tatlı gibi karbonhidrat değeri yüksek besinler; stres hormonları olan adrenalin ve epinefrinde dalgalanmaya yol açabilir. Koenzim Q10 ve Omega-3 barındıran balık ise nöronal hasarlanmayla savaşır' ifadelerini kullandı.
Bol sebze ve meyve tüketiminin serotonin sentezini artırdığının altını çizen Dr. Demirbağ, şu bilgileri paylaştı: 'Serotonin, bir nörotransmitter görevi gören ve insan vücudu tarafından üretilebilen bir kimyasaldır. Beyin ve ruh sağlığımız için vazgeçilmez bir moleküldür. Kuruyemişlerden özellikle susam, kaju ve ceviz triptofandan zengin olduğu için serotonin sentezinde oldukça önemli rol oynar.'
HAFIZAYI GÜÇLENDİRMEYE YARDIMCI 6 BESİN
Uzm. Dr. Demirbağ, hafızayı güçlendiren besinleri ve vitaminleri ise şöyle sıraladı:
- Balık
- Ceviz, badem, yer fıstığı
- Kırmızı et, tavuk, yoğurt, yumurta
- Ananas, tarçın, havuç, yeşil ve siyah çay
- Bitter çikolata
- D vitamini
- E vitamini
- Kırmızı meyveler
HAZIR PAKETLİ ÜRÜNLERDEN UZAK DURULMALI
Alzheimer hastalığına yol açan sebeplere dikkat çeken Demirbağ, 'Ülkemizde son yıllarda Alzheimer hastalarının sayısı artarken, bu artışın bir nedeninin de sağlıklı beslenme alışkanlıklarından uzaklaşılıp endüstriyel olan işlenmiş ürünlere yönelimin ve tarım ürünlerinde pestisit (böcek ilacı) kullanımının artması olduğu düşünülmektedir.
Son yıllarda yapılan çalışmalar; beyinde sinir dokularının iltihaplanması (kronik nöroenflamasyon) sonucu Alzheimer hastalığına yatkınlığın arttığını, bunun ana nedenlerinden birinin de yanlış beslenme olduğunu göstermiştir. Özellikle hazır ve paketli ürünler, kızartılmış yiyecekler Alzheimer hastalığını tetikleyebilir' açıklamasında bulundu.
Beyin fonksiyonlarının güçlenmesine yardımcı durumlara da değinen Uzm. Dr. Demirbağ, şunları söyledi: 'Yapılan çalışmalarda orta zincirli yağ asitlerinden zengin diyetin keton cisimlerini artırdığı, açlık ve tokluk metabolizmasında etkili olduğu, bağışıklık sistemini güçlendirdiği, insülin direncini düşürerek glukoz metabolizmasını etkilediği ve beyin fonksiyonlarında olumlu etkilerinin olduğu bulunmuştur.
Orta zincirli yağ asitlerinin nöronlar için alternatif bir enerji kaynağı olarak görev yaptığı belirlenmiş ve klinik araştırmalardan elde edilen verilerde, apolipoprotein E4 geninde negatiflik rastlanan hafif-orta şiddet Alzheimer hastalarında MCT´nin bilişsel özellikleri iyileştirdiği görülmüştür.
Sentetik olarak takviye edildiği gibi Hindistan cevizi, palm çekirdeği yağı gibi doğal besinlerde de bulunmaktadır. Günlük yaşamda bu besinlerin tüketimiyle orta zincirli yağ asitlerinin alımı artırılabilir.'
BEYNİMİZ ENERJİ KAYNAĞI OLARAK GLİKOZU KULLANIR
Beynimizin, enerji kaynağı olarak karbonhidratları ve glikozu kullandığını vurgulayan Uzm. Dr. Demirbağ, 'Unlu mamuller, baklagiller, patates, tatlılar, şekerler, muz, elma, karbonhidrat bakımından zengin besinlerdir' dedi.