Büyükşehir'de 'kooperatif' ve 'çöp tesisi' tartışması!

Oktay GÜÇTEKİN/ EGEDESONSÖZ – İzmir Büyükşehir Belediyesi Ağustos ayı olağan meclisinin ikinci oturumu gerçekleştirildi. Oturuma İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in yokluğunda Başkan Vekili Mustafa Özuslu başkanlık yaptı.

Meclis de gündem dışı konuşmalarda söz alan CHP Meclis Üyesi Cenap Börühan AK Parti'nin son Başbakan Binali Yıldırım’ın İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı adaylığı sürecinde açıkladığı ‘35 İzmir 35 Proje’ vaatlerini değerlendirmesi sonrası tartışmalar yaşandı. Meclis yapılan ve yapılmayan süreçleri okuyan Börühan’ın ardından AK Partili isimler söz alırken, sert sözlerle karşılıklı atışmalar yaşandı. Konuşmalarda ayrıca kentteki çöp tesisi tartışmaları da yeniden gündeme geldi.

İZSU’DAN BORÇLANMA TALEBİ
Meclis gündeminde ise İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde yer alan İZSU’nun faizleri hariç 250 milyon TL’lik borçlanma önerisi gündeme geldi. Komisyonlardan oy birliği ile gelen ilgili gündem maddesi meclis üyeleri tarafından da oybirliği ile kabul edildi.

UZUNOĞLU: ÇÖP KENT YAPMAYACAĞIZ!
Gündem dışı konuşmalarda söz alan CHP’li meclis üyesi Erhan Uzunoğlu, “Katı atık İzmir’de en sıkıntılı konulardan biri. Bugünlerde bizim katı atığı götürüp döktüğümüz alanda toprak kayması gibi sıkıntılar nedeniyle Büyükşehir’in almış olduğu kapatma kararı var. 2018 yılında yapılmış ve bakanlık tarafından onaylanan bir projesi var Büyükşehir’in. Çeşitli ilçelerde atık bertaraf tesisleri yapılarak buralarda toplanacak ve bizim sorunlu alanımız devre dışı kalacaktı. Ancak bunlar bugüne kadar yapılamadı. Aliağa’da cüruf bertaraf tesisi yapılmaya çalışılıyor. Bu kanserojen bir olay. Ben işin şu kısmını vurgulamak istiyorum. Burada bu kanserojen maddeyi depolayan bir ortama ve tesise ÇED olumlu raporu verildi. Şu anda mahkeme yürütmeyi durdurdu. Bu konuyu şuraya getirmek istiyorum. Menderes’te bir katı atık bertaraf tesisi yapmak istiyoruz. Bu tesiste önce mekanik ayrıştırma yapılıyor, geri dönüşüm maddeleri ayıklanıyor ve arkasından da biyometanizasyon alanına gönderilerek enerjiye dönüştürülüyor. Buraya gelen atıklar evsel biyolojik atıklar. Yani burada gaz, koku ya da çevreye zarar verecek unsur yok. Sayın Mahmut Atilla Kaya, ‘Menderes’i çöp kent yapamayacaksınız’ demiş. Biz orayı çöp kent yapmak istemiyoruz. O arkadaşlar da bunu biliyor. Siyaseten de buradan bir şeyler çıkarmaya çalışıyorlar. Buranın yıllar süren ÇED başvurusu Tarım İl Müdürlüğü’nün başta verdiği olumlu görüşünü değiştirmesiyle ÇED süreci öldürülüyor. Öyle bir noktaya geliyor ki bu sürecin tekrar başlaması 2-3 yıl alacak. Yani burada gerçek olmayan bir argüman üzerinden İzmir'in çöp sorununu Büyükşehir halledemedi algısı yaratılıyor ve bu algı üzerinden de işin teknik kısmını bir tarafa koyuyorlar. Şu anda Bergama ve Ödemiş’teki tesisler çalışıyor ve oralar çöp kent olmadı. Aliağa’da ÇED olumlu raporu verilirken hiçbir AK Partili itiraz etmezken Menderes’te yapılmak istenen siyasi tavır göstererek engel olmaya çalışmak bence İzmirlinin hakkını yemektir” dedi. 

BOZTEPE:  AK PARTİ HÜKÜMETİNDE YIL İÇİNDE ESKALASYON YAPILMADI
Söz alan AK Partili Meclis Üyesi Hüsnü Boztepe ise, “Mecliste özellikle CHP’li arkadaşların duyarlılığında teşekkür ediyorum. Aslında karşılıklı sakin iyi bir dil kullandığımızda kent için iyi bir şey yapacağımızdan inancım tam benim. Şu an çevre ile ilgili genel sekreter yardımcımız ile görüşürse cüruf toplama tesis geçmişte de mühürlenmesine rağmen hala neden çalışıyor kendisi bir araştırsın. İki senedir konuşulan oranın sponsorluğunun karşılanarak çalıştığı. Erhan Abi’nin dediği Aliağa ile ilgili doğrudur.  Eski CHP'li belediye başkanı döneminde yaşandı. Geçmişe bir bakmak lazım. Son 10 yıldır düzeltilmeye çalışıyor. Geçen meclisteki konuşmam ile ilgili Sayın Murat Aydın beyefendinin sözü olmuştu rakamlarla ilgili açıklayın demişti. 3-4 kez söyledim. Hak ediş elimde olsa fiyatını açıklarım zaten. Ocak ayında yapılan sözleşmede oradaki maliyet ile piyasa fiyatları ile yapılıyor O zamanki ihale bedeli iş bitirmesi olmadan eskalasyonu ifade ederek hak ediş yapılacağı sözleşmede yazıyor. Bilirkişi raporuna göre karar verilmiş. Benim hatırladığım kadarıyla SHP ve Doğruyol Partisi’nin koalisyonunda yıl içinde eskalasyon yapıldı. Şu an AK Parti hükümetinde yıl içinde eskalasyon yapılmadı. Bir işin yapımında teminat istenir. İhale kanında bunlar bellidir. Gelirken yolda kırtasiyeye uğradım ve 50’lik koçanda 15 TL verdim ve senedi aldım. Bu teminat mektubu yerine geçti.Bu şirketlerin geçmişte yaptığı iş olsa, diyeceğiz ki geçmişi iyi.  Bir şekilde kabul edilebilirdi o zaman. 

Hem Örnekköy’de hem Çiğli’de işler verildikten sonra 10-15 gün sonra bu kadar çok devirler başlar mı? Bunun nedeni ilk önce üye sayısının fazlalığında. İzBB logosu altındaki kooperatif her zaman üye bulur güvenden kaynaklı. Bu insanlar hemen devretmeye başladı. Bu devir ile ilgili bize gelen, söylenen üye. Ben Boztepe olarak 10 üyelik alıyorum ancak sonra doluyor. Ne yapıyorsunuz? 5’e aldığınız 15’e satıyorsunuz. En baştan 15 üyelik yaparken ona bakmak lazım.

CHP'li kongrelerde delege seçimlerinde tüm İzmir’de hemen hemen bir çok ilçesinde onlarca insan işe alındı. Sadece kongrelerin kazanılması için. Bir çok belediye de 400 kişi çalışması gerekirken 1,500-2 bin kişi çalışıyor. Kimin malını bu kadar hoyratça kullanabilirsiniz? Kooperatif üyeleri buraya gelip konuşmak istiyorlar. Hepsini buraya bekliyoruz. Foça'da bir yerleşim alanı... Çevre katliamı var orada. İnanıyorum ki Tunç Başkan'da bu konuda duyarlı olacaktır.  Seferihisar'da da geçişte böyle bir orayı mühürlemiştik.  Kooperatifçilik içindeki arkadaşların da burada ismi geçiyor” diye konuştu.

YILDIZ:  BİZ YAPTIK YA DA YAPMADIK DİYE DÜRÜSTÇE CEVAPLARIZ!
AK Parti Grup Sözcüsü Hakan Yıldız ise CHP’li isimlerin hükümete yönelik eleştirilerine tepki gösterirken, “Bir taraftan AK Parti hükümetlerinin yaptıkları ve yapamadıkları konusunda ders çalışmaya başlamışlar. Biz sizin gibi meselenin arkasına saklanmaz sorduğunuz her soruya yanıt veririz. 35 projenin 25'nin tamamlanmış ve tamamlanmaya yakın olduğunu ben kendisine vereceğim Cenap Bey'in. Bazı bilgileri ediniyorlar ancak Büyükşehir Belediyesi'nin takındığı negatif tavrı ıskalıyorlar.

Bir trajikomik tiyatro oyunu izliyoruz. Kooperatifçilik üstünden başlayan ancak mızrağın çuvala sığmadığı hukuka uymayan sözleşmelerin dolaştığı bir olay. Pazartesi dendi ki biz kooperatifçilikte başarılıyız. Sayın başkanın başarılıyız dediği köy, başkanının kim olduğu belli olan birinden bahsediyoruz. Böyle bir başarınızın olması için demek ki böyle bir ilişki ağınızın olması gerekiyor. kentsel dönüşümde kooperatif başkanınız CHP İl Başkanı çıktı. Siz AK Parti hükümetlerinin ortaya koydukları projeler ilgili ne sorarsanız yaptık yada yapamadık diye dürüstçe cevap alacaksınız. Bizim gösterdiğimiz bu hassasiyeti siz görebilecek misiniz? Ben grup başkanvekilleri dinlerken üzülerek dinledim. O kadar iç içe geçmiş bir modeli başarılı gibi sunmak kentlinin aklı ile dalga geçmektir. Kentsel dönüşüm daire başkanlığı kapatılırken, daire başkanlığını savunan arkadaşlarımız tek bir kelime edemedi. Meclis sıralarının yarısı boştu CHP'de. Kararını içine sindiremeyen arkadaşlar varmış ki burada yokmuş. O gün o tutanağı imzalayan arkadaşlarımız acaba bugün o görevi yapıyor mu? Pazartesi kahraman ilan ettiğiniz, sonra kapattığınız insanlar acaba inşaatı denetleme heyetinde var mı yok mu? Açıkça cevabını bekliyoruz. Hukuksuzluk öyle almış başını gitmiş ki aynı adres veriliyor. İşi aldığımızda şirket ismi değişiyor. Bu model ile Büyükşehir’i batırıyorsunuz. Gerçeğin ipine sarılın Sayın Murat Aydın. Elinizi vicdanınıza koyun. 2,5 yıl önce bu yetkiyi verdik, ilk kooperatifçilik konusu çıkınca sözleşmeleri getirinde dik ancak hiçbiri verilmedi. Bugüne kadar hükümetimizin herhangi bir büyükşehir belediyesine karşı açtığı dava varsa buyursunlar getirsinler. Ancak siz 100 binlik planlara açtınız” dedi.

AYDIN: PARTİZANCA BİR KÖTÜLÜKTÜR 
Son olarak söz alan CHP Grup Başkanvekili Murat Aydın, çöp tesisi ile ilgili sert sözlerle iktidara yüklenirken “Hüsnü Bey'in vermediği rakamlar. 1 Şubat 2022'de imzalanan sözleşmede inşaatın metrekare fiyatı 5 bin 90 TL. Bunu bugüne oranladığımızda 9 bin 518 TL'ye yükseliyor. Çevre Şehircilik Bakanlığı'nın yazısına göre 13 bin 800 TL'ye kadar çıkıyor rakam. TOKİ 16 bin TL civarında takma veriyor. Örnekköy'de yapılan 9 bin 500 TL. Fahiş dediğiniz rakamlar bunlar. İzBB merkezi iktidarın yaptığı her şeye rağmen İzmir'e biçilen kaderi değiştirmek için var gücüyle mücadele veriyor.

Katı atık bertaraf meselesi şehirde bir süredir konuşuluyor. Apaçık insanların gündemindeki bir gündem. İzBB  katı atık bertarafı ile ilgili Çevre Şehircilik Bakanlığı onayı ile Entegre katı atık planı hazırladı.   Çevre bakanlığı diyor ki senin 5 bölge için planladığın atık toplama alanları doğrudur diyor. İstanbul 3 tesisle, Ankara 2 tesisi ile bertaraf ediyor. Fikir sizin zihninizde güzel durabilir ancak bir altlığı olmalı. Biz kaderimizi seviyoruz ancak bununla mücadele edeceğiz. Sizde gerçeği 1 güne sığdırmaya karar verdiyseniz devam edelim... Bergama Ödemiş başarı ile yönetiliyor. Bakanlığı onayladığı plan gereğince o bölgenin nüfus planına uygun bir işletme başlatıldı.Bergama ve Ödemiş için de burası çöp kent olacak dediniz ancak olmadı. Ankara'da İstanbul'da sizin tarafınızdan doğru şekilde yapılan planlarla oraları çöp kent yapmadı. Bizim için de böyle olacak. Menderes şöyle olunacak deniliyor... İzmir halkının günlük ürettiği çöp kapasitesi 5 bin ton. Bunun bertaraf edilecek yeri denetleme sorumluluğu merkezi hükümettedir. İzmir’e bu kadar kötü bakmayın. İzmir'in çöpünü bertaraf ettirmeyerek beldeyi kötü göstermeye çalışmak saf kötülüktü. Bunu İzmir halkına yapmayın.  İzBB başka yerler belirledi de biz izin vermedik mi diyorsunuz. Torbalı Taşkesik, Urla Yarımada, Uzunkuyu Taş Ocağı, Çeşme'de, Menemen'de 2 parsel, Tire Vahşi depolama alanı rekreasyonu, Bergama... Hepsi reddedildi. Nelerle uğraşıyoruz ve nelere rağmen kente hizmet etmek için çabamızı sürdürüyoruz anlatacağım. 3-5 oy fazla alacaksınız diye İzmirlinin hakkını yemeyin. En üst standartta çevreye duyarlı tesisler kurulduğunu biliyoruz biz. AK Parti’de bakanlıkta biliyor. İzmir’e geldiğinde bu kötülük neden? İzmir halkına diyorlar k sen bu siyasi tercihini yaptıkça ben senin önüne bu hizmetlerin getirilmesini engelleyeceğim. Bu partizanca bir kötülüktür. İzBB Çiğli atık sahasını kapatmak için yıllardır çabalıyor. Hiçbir zaman burayı sürdürmek için diretmedi. Oluşan hukuki durum gereği İzBB atık yönetimini revize etti. Kuzeydeki heyelan bölgesine atık almayacak diğer bölümlere alınan atıklar azaltılacak ve atıklar Bergama ve Ödemiş’e gönderilecek. Bununla birlikte İzmir halkının 110 milyon TL’si boşa gidecek. Menderes Güney 2 tesisi ile ilgili… Orman Genel Müdürlüğü’nden on onay alıyoruz. Ardından 13 ayrı kuruluşa görüş sunuyoruz ve hepsinden olumlu görüş alıyoruz. Bunları aldıktan sonra İl Mahalli Çevre Kurulu’na gönderiyoruz. Bunu yanlış bulan yurttaşlar mahkemeye gidiyor. Mahkeme reddediyor davayı. Yer doğru diyor. Projenin fizibilite raporunu Çevre Şehircilik il Müdürlüğüne veriyoruz ve bunu onaylıyor. Sonra ÇED başlıyor. Tüm kurumlardan görüş alıyoruz bir daha ve Tarım Müdürlüğü görüş değiştiriyor. Bir önceki raporda benim yetki alanında değil diyen müdürlük bir anda görüş değiştiriyor. Şubat 2022’den beri merkezi hükümeti bilimsel raporlarla ikna etmeye çalışıyoruz. Ancak nuh diyor peygamber demiyor arkadaşlar. ÇED süreci 24 Ağustos 2024’de dolacak. ÇED sürecini doldurmak ve süreçte başa döndürmek amaçları var. İzmir halkı kaderini seviyor, bu şehirde yaşamayı seviyor. İzmir halkı İzmir'de demokratik özgür ortamdaki yaşam şartlarını seviyor. Şehrine ve yaşamına olan tutkusunu bu tür bürokratik mekanizmalar ile baskıya alarak tutamazsınız. Bunu İzmir halkı göğüsler. Siz İzmir halkına verdiğiniz sözleri yerine getirin.

HIZAL: İZBB ÇÖP KONUSUNDA SABIKALI 
Aydın'ın ardından söz alan AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal, Menderes eleştirilerine aynı sertlikte tepki verirken, "2 gündür çok üzülüyorum. Meclis üyesi olarak gerçekten üzülüyorum. ortaya koyduğumuz eleştiriler, belgeler neticesinde iktidar partisinin grup başkanvekili şaşkınlıklar, olayları yenid uyar neticede dersine iyi çalışmaksızın bir takım çalışmalar yaparak meseleleri farklı noktalara taşıyarak ve çok iyi bildiği hukuk dersi verme çabası içine girerek bir konuşma yapıyor. Sayın Aydın bazen unutuyor ancak hukuk dersi vermeye çalışan kişi 25 yıl önce kendisinin de ders aldığı kişilerden ders aldı. Bir belge ortaya koyduğumuzda o da nereden çıktı diyerek şaşkınlıkla refleks geliştiriyor. Çöp meselesine kısaca değineceğim. Pazartesi yaptığımız konu neticesinde şehirde gündemin değişmesi gerekiyor tabi. ortaya sözleşme koyuyoruz kimsenin haberi yok. İzBB çöp konusunda sabıkalı bir belediye. Çöp meselin başarı bir belediye olsa, çöp dendiğinde belediye başkanları dahil 30 ilçenin 30'unda da vatandaşların tüyleri diken diken olmazdı. Sayın Tunç Soyer ne dedi? Seferihisar Belediye başkanı olsam orada çöp tesisi kurulacağını duysam ilk ben karşı çıkarım dedi. Menderes'te bir takım hukuki problemler var. 

5 bölgeden bahseden sizler... 5'nci neresi? Hangi tesisten bahsediyorsunuz? Harmandalı. Sizin bugün kapatmak zorunda olduğunu ancak dün kapatmayacağız dediğiniz Harmandalı. Orada biyolojik atık arıtma tesisi kurdunuz. Firma ile elektrik üretme anlaşması yapıldı. Daha 10 sene var. Kapatacak mısınız? Hadi oradan! Karşıyaka Yamanlar için 2019'da dava tamamlandı. Ne yaptınız o günden bugüne? Harmandalı'ndaki sorunu çözecek tesis Yamanlar'da... Kimi kandırıyorsunuz Karşıyaka, Çiğli'den Menderes'e dağlarına mı çöp taşıyacaksınız. Yamanlar tesisi ile Harmandalı arası 4 kilometre. Lütfen dersinize iyi çalışın. Seçimlere 7 ay kalınca böyle... Realist olun.  198 bin metrekare alan. 103 bin metrekaresi Milli Emlak'a ait. Geri kalanın kamulaştırılması lazım. Çöp konusundaki bütün tezleriniz yanlış.

Cenap Bey 35 projeden bahsetti. Bu projelerin bazılarını neden yapılamadığını Hakan Bey anlattı. Arkadaşlarınız dostlarınız dava açtı. Arkadaşlarınız dostlarınıza söylerseniz davalarını çeksinler. Selçuk'taki rıhtım ile ilgili yanlış bilgi almışsınız. Tesisin en kıymetli bölümü bitirildi.  Ancak arkadaşlarınız ve dostlarınız dava açmıştı" dedi.

ÖRNEKKÖY ÇIKIŞI: İŞ TEMELDE SAKAT BAŞLAMIŞ, SAKAT GİTMİŞ
Kentsel dönüşüm konusunda da eleştirilerini sürdüren Hızal, "Pazartesi ne dedik biz? İzBB'nin onuru itibari ayaklar altına alınıyor dedik. Başkan sözlerimizin ardından bundan sonraki meclise kooperatif başkanlarını gelip sunum yapmasını istiyoruz dedi.Bende heyecanla bekledim. Murat Bey demagoji yapmayı seviyor. Ancak sorulara cevap vermiyor. 2 aydır bekliyoruz.  Hakan Bey iki maddeden bahsetti. Murat Bey'de çok iyi biliyor İZBETON bu maddelerle işe devam edemez.  İş temelde sakat başlamış, sonra sakat devam etmiş. Hukuki eksikliklerden dolayı sonra da demir eksikliğinden sonra bir anda 'engelleniyoruz' dediniz. Kim engelliyor sizi? Ben söyleyeyim; 3 ve 4'ncü etap kapsamında Örnekköy'e  3'ncü etapta olması gereken seviye yüzde 89, olan seviye yüzde 12. Kim engellemiş? 4'ncü etapta olması gereken seviye yüzde 89, olan seviye yüzde 58. Aktepe Emrez'de olması gereken seviye yüzde 63, olan seviye yüzde 4. Kim engellemiş? Sizin beceriksizliğiniz, iş bilmezliğiniz engelledi. İZBETON Genel Müdürüne İzBB'nin anahtarını teslim ettiniz. Yazık günah” diye konuştu.

ÖNAL: DAHA BÜYÜK VURGUNLARI SİZ YAPIYORSUNUZ
Sözler üzerine konuşan CHP’li Meclis Üyesi İrfan Önal, “Biz burada söz hakkımız var diye 20 dakika konuşup söz hakkı olmayan insanlar hakkına iddiada bulunma hakkımız yok. 4 yıl önce ilk konular tartışmaya açıldığında ‘Güzelim yerlere çöp tesisi mi yapılacak’ denmişti. İzmir’in her tarafında her şey yetişir. Ancak  uzun yıllara saik bir planlama var. Biz Harmandalı’na çözüm olacak bir yeri bulamayız demiştim.  Oraya buraya itiraz ediyorlar, daha iyisi için bizi oyalıyorlar değiller. Biz çöp dökmek için getireceğimiz her yere itiraz edecekler. Amaçları bizi engellemek.  Bunu sadece Menderes’teki duyarlı olan insanlara demiyorum. İzmir'in 30 ilçesinde çöpü toplanan insanların nasıl bir garabete sürüklendiğini göstermek için söylüyorum. Çöp dökülen her yerde ağaç yetişir. Tüm resmi kurumlarca çalışma yapılmış ve planlaması tamamlanmış yer üzerinden popülizm yapmaya çalıştılar. Devleti ve milleti için çalışan hala bürokratlar vardır ve buna uygun görüş verirler diye umuyorum. Yönetemedikleri ekonomi ile her gün yeni zamlar getiriyorlar.  Aldıkları kararı gizlemek için manipüle etmek için  orada burada vurgun diyorlar. Bunlar vurgunsa daha büyük vurgunları sizler yapıyorsunuz. 60 bin metrekare inşaat alanı için 260 milyona iş alınmış, metrekaresi 4 bin TL'ye verilmiş oluyor. 1'e 100 fiyat farkı diyorlar ya metrekare 9 bin 500'e gelmiş. Vurgun varsa büyüğünü Çevre Şehircilik yapıyor. Eğer kooperatifte vurgun varsa iki katını Çevre Şehircilik yapıyor. TOKİ metrekare fiyatları 16 ile 18 bin lira arasında veriliyor” dedi.