Yüksek enflasyon M.Ö. de dertmiş

ÇANAKKALE – Çanakkale’de düzenlenen Arkeoloji Buluşması'nda konuşan Kazı Başkanı Prof. Dr. Coşkun Özgünel, Helenistik Dönemde, İ.Ö. 2'nci yüzyılın ikinci yarısında İon stilinde inşa edilen Apollon Smintheius Tapınağı'nın, yüksek enflasyon nedeniyle tamamlanamadığını söyledi.

 

Çanakkale Belediyesi, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Çanakkale Bilim, Sanat ve Kültür Etkinlikleri Derneği'nce bu yıl 9'uncusu düzenlenen Arkeoloji Buluşması, Yalı Hanı'nda başladı. 'Kent ve Turizm' temasıyla düzenlenen Arkeoloji Buluşması'na Çanakkale Belediye Başkanı CHP'li Ülgür Gökhan, Gülpınar Belediye Başkanı Ak Partili Recep Şahin ve çok sayıda arkeoloji dostu katıldı. Arkeoloji Buluşması'nın ilk gününde, Gülpınar Beldesi'ndeki Apollon Smintheius Tapınağı Kazı Başkanı Prof. Dr. Coşkun Özgünel bir sunum yaptı. Prof. Dr. Özgünel, Arkeoloji Buluşması'nın temasının 'Kent ve Turizm' olduğunu hatırlatarak sözlerine serzenişte bulunarak başladı. Troas Bölgesi dendiğinde ilk olarak akla Troia ve ardından da Assos'un geldiğini belirten Prof. Dr. Özgünel şunları söyledi:

 

"Troia ve Assos marka olmuş ören yerleri. Ancak Çanakkale Bölgesi’nde sadece iki tane turizme yönelik arkeolojik alan yok. Bu iki markanın dışındaki antik kentlere Çanakkaleli'nin ilgi göstermesi ve benimsemesi lazım. Ben bunun eksikliğini 32 senedir görüyorum. Halbuki biz isteriz ki her hafta orada Çanakkale'den ve çevresinden gelen gezginlere yaptığımız çalışmaları anlatalım ve Anadolu'nun en büyük antik çağ ozanı Homeros'un tapınakta terennüm ettiği Troia Savaşları’nın resimli romanını gösterelim. Onun için il bazında değil, ilin yayılma alanlarındaki markalaşmamış ören yerlerine de aynı şekilde ilgi duyulmasını ve yerel yönetimlerin büyük katkılarını bekliyoruz."

 

Gülpınar Apollon Smintheius Tapınağı'nda kazı çalışmalarını 1980 yılından bu yana devam ettirdiklerini anlatan Prof. Dr. Coşkun Özgünel, kazılarda önemli bulgular elde ettiklerini söyledi. Apollon Smintheius'un tarihsel gelişimine bakıldığında bir Arkaik Dönem bulunduğunu belirten Prof. Dr. Özgünel, "İ.Ö. 7'nci yüzyıldan başlayan bir Arkaik Dönem var. Fakat biz bunu kesin kez saptayamadık. Bir takım yüzeysel buluntular ile Gülpınar'ın İ.Ö. 7'nci yüzyılda var olduğunu biliyoruz. Ancak ileride göreceksiniz; Gülpınar, Troas bölgesinin en eski yerleşme yeri. Yani İ.Ö. 5 bin yıl. Troia'dan da Assos'tan da eski, önemli bir merkez. Bunu belirtmek bana büyük gurur veriyor" diye konuştu.

Önde 8, yanlarında 14 sütunlu ve 11 basamaklı bir podyum üzerine oturan İ.Ö. 2'nci yüzyılda Anadolu sitilinde İon düzeninde inşa edilen Apollon Smintheius Tapınağı'yla ilgili çok ilgi çekici bir durum olduğunu söyleyen Prof. Dr. Coşkun Özgünel şöyle devam etti:

 

"Helenistik Dönemde Anadolu'da ve Ege'de büyük bir enflasyon var. Hiçbir tapınak, hiç bir kutsal alan bitirilemiyor. Yani çatıları kapatılamıyor. Müteahhitler geliyor işi alıyor, iflas ediyor. Arkasından başka bir müteahhit geliyor o da bitiremiyor. Büyük bir enflasyon var. Diyeceksiniz ki nereden biliyorsunuz? Ele geçirilen sikkeler üzerinde ikinci darp var. Yani pulda nasıl sürşarj diyoruz, pulun değerini değiştirmek için ikinci bir baskı üzerine yapıyoruz. Sikkeler üzerinde de ikinci bir darp var ve o da enflasyon olduğunu ortaya koyuyor. Onun için Apollon Smintheius Tapınağı ve onun çağdaşlarının hiçbir tanesinin maalesef çatısı örtülemiyor. Bugüne kadar yapılan kazılarda tapınağın çatı alınlığına ait parçalar bulundu. Fakat çatının kiremitlerinin kapatılmasıyla ilgili hiçbir şey yok. İşte bu da enflasyondan kaynaklanıyor. Bu durum günümüzden 2 bin 200 yıl öncede yüksek enflasyon yaşandığını ortaya koyuyor."

 

Prof. Dr. Coşkun Özgünel, Apollon Smintheius Tapınağı'nın üst yapısında yer alan friz levhalarında Homeros'un İlyada Destanı'nında söz ettiği Troia Savaşı'nın anlatıldığını da söyledi. (DHA)