Pierre Loti’’den mektup var!

Belgeler arasında, Loti’’nin 1915 Ermeni soykırımı iddialarına karşı Türk tezini savunan incelemesi de bulunuyor.

 

İZMİR - Asıl adı Louis Marie Julien Viaud olan Türk dostu Fransız yazar Pierre Loti’’nin orijinal Fransızca ve Osmanlıca dilindeki yazışmaları, İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi’’ne (APİKAM) kazandırıldı. Belgeler, günümüzde hala tartışılan pek çok önemli soruna da ışık tutuyor. Araştırmacı ’– yazar Orhan Koloğlu tarafından 2007 yılında APİKAM’’a bağışlanan eserler 252 belge, 6 klasörden oluşuyor. Belgeler 2 yıl süren titiz çeviri çalışmalarının ardından tasnif edilerek araştırmacılara açıldı.

 

 

SÖZDE ERMENİ SOYKIRIMI
Pierre Loti’’nin belgeleri arasında en dikkat çekeni, sözde Ermeni soykırımı iddialarına karşı Türkiye’’nin tezini savunduğu ve Batı kamuoyuna bilgiler verdiği incelemesi. Loti, kendi el yazısıyla kaleme aldığı ve üzerinde düzeltmeler yaptığı araştırmasında Türk tezini savunarak, Osmanlı İmparatorluğu içindeki azınlıkların Batılı devletler tarafından kışkırtıldığını, azınlık cemiyetlerinin aldığı dış yardımlar ve direktiflerle ayaklanmalar çıkardıklarını vurguluyor. Pierre Loti araştırmalarında, Batılı kaynakların Balkanlar’’daki Müslüman topluluklara yapılan eziyetleri görmezden geldiklerini de vurgulayarak, bazı duyarlı Batılılar’’ın da sansüre uğratıldığını, yapılan yanlış bilgilendirme ve propagandalardan dolayı Türkler’’in barışsever ve hoşgörülü bir halk olduğunun bilinmediğini, gerçeklerin çarpıtıldığını ifade ediyor.

 

 

İLK KEZ İZMİR’’DE

1850’’de Fransa’’da doğan Pierre Loti, Osmanlı topraklarına ilk kez 1870 yılında İzmir ziyaretiyle ayak basıyor. Bazı kaynaklar, gemisi İzmir Limanı’’na demir atan Pierre Loti’’nin, İzmir’’deki bazı çarşıların desenlerini çizdiğini söylüyor. 1923 yılındaki vefatına kadar Türk topraklarına defalarca gelip giden ve bir dönem İstanbul’’da ikamet edip romanlar yazan Pierre Loti’’nin yazışmaları arasında, İzmir Müdafaa-i Hukuk-i Osmaniye Cemiyeti’’nin mektubu da bulunuyor. Cemiyet, İzmir’’in işgal edilmesine tepki gösteren ve yurtdışında İzmir’’in işgalinin haksızlığını savunan Pierre Loti’’ye teşekkür ediyor.

Pierre Loti, 1923 yılında Paris’’te hayatını kaybettiğinde, cenaze törenine Lozan Barış Görüşmeleri için İsmet Paşa başkanlığında Fransa’’da bulunan delegasyondan bir temsilci de katılarak Türkiye adına son görevini yerine getirmişti.

Pierre Loti’’nin ’“Can çekişen Türkiye’”, ’“Aziyade’”, ’“Bir sipahinin romanı’”, ’“Acıma ve ölümün romanı’”, ’“Madam Krizantem’” ’“İzlanda balıkçısı’”, ’“Bir çocuğun romanı’” gibi pek çok eseri bulunuyor.