Çay ve simit lüks tüketim maddesi oldu

ANKARA - Türkiye Kamu-Sen Araştırma Geliştirme Merkezi'nin Araştırması'na göre AKP'nin iktidara geldiği 2002 yılı Kasım ayında ortalama memur maaşı 531 TL, asgari ücret ise net 184 TL idi. Bu dönemde bir adet simit ise 0,2 TL'den satılıyordu. 2011 yılına gelindiğinde ortalama memur maaşı bin 545 TL, asgari ücret ise 630 TL olurken, simit fiyatları aynı dönemde 5 kat artarak 1 TL'ye ulaştı.

 

2002 yılında maaşı ile ayda 2 bin 655 simit alan memur; bugün ortalama maaşı ile ancak bin 545 simit alabiliyor. 2002 yılında asgari ücretli maaşı ile 920 simit alırken, bugün ancak 630 simit satın alıyor. Buna göre son 9 yılda, memur maaşları simit fiyatları karşısında reel olarak yüzde 42, asgari ücretli ise yüzde 31.5 değer kaybetti. İktidara gelmeden önce seçim meydanlarında sürekli simit hesabı yaparak, işçi, memur maaşlarının ve asgari ücretlerin düşüklüğünü ortaya koyan yetkililer; iktidara geldikten sonra memurun elinden aylık bin 110; asgari ücretliden ise 290 simidi almış oldu.

 

Türkiye Kamu-Sen Araştırma Geliştirme Merkezi'nin hazırladığı memur-simit endeksi, 2002 yılında 100 iken, 2011 yılında 58'e geriledi. Benzer durum, çay fiyatları için de geçerli. 2002 yılında kahvehanelerde ve çay ocaklarında 0,1 TL'den satılan bir bardak çayın fiyatı bugün 4 kat artarak 0,5 TL'ye yükselmiş durumda. Buna göre 2002 yılında bir memur maaşı ile 5 bin 310 bardak çay alabiliyordu, 2011'de bu rakam 3 bin 90 bardağa düştü. 2002 yılında asgari ücretle bin 840 bardak çay içebilen bir işçi bugün ancak asgari ücretle bin 260 bardak çay içebiliyor. Buna göre çay fiyatı karşısında da memur maaşları yüzde 42; asgari ücret ise 31.5 oranında erimiş oldu. Bu hesaba göre dört kişilik bir ailenin her öğünde bir simit ile iki bardak çay içtiğini hesap edildiğinde, aile günlük toplam 24 bardak çay ve 12 adet simitle günü geçirmek zorunda kalıyor. Bu da günlük 24 TL'ye gelir ki; bir ailenin yalnızca simit ve çayla yaşamını sürdürmesi için aylık en az 720 TL'ye ihtiyaç var. Asgari ücretli bir ailenin simit ve çayla dahi beslenebilmesi için aylık 90 TL'ye daha ihtiyacı var. Oysa 2002 yılında bir asgari ücretli ailesinin karnını çay ve simitle doyurduktan sonra geriye 40 TL parası kalıyordu.

 

Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk, konu ile ilgili yaptığı açıklamada bir zamanlar yoksul vatandaşların rağbet ettiği simit ve çayın şimdi lüks kafelerde satılır hale geldiğini vurguladı. İşsiz vatandaşların simitle dahi karnını doyuracak durumda olmadığını dile getiren Koncuk, "Bizim bu hesabı yapmamızdaki sebep, 2002 yılında Başbakan'ın seçim meydanlarında çokça dillendirdiği ama şimdilerde unuttuğu çay-simit hesabını hatırlatmaktır. Ama gördük ki, geçen zaman içinde vatandaşımızın parasızlıktan sarıldığı çay ve simit için de alım gücü azalıyor. Anlaşılıyor ki; çay-simit hesabı yapanlar, bugünlerde vatandaşı, yoksulu, memuru, emekliyi yaptıkları hesapta dikkate almamaktadır. Hükümetlerin görevi elbette vatandaşın karnını çay ve simitle doyurmak değil; sosyal devlet olmanın bir gereği olarak, gelir dağılımında adaleti sağlamaktır" dedi.

 

2002 2011 Değişim (%)

Simit fiyatı 0,2 1,0 400

Çay fiyatı 0,1 0,5 400

Asgari Ücret (net) 184,0 630,0 242

Ortalama Memur Maaşı 531,0 1.545,0 191

4 kişilik ailenin, günde 3 simit

2 bardak çay için aylık harcaması 144,0 720,0 400

 

2002 / 2011

Simit Çay / Simit Çay

Memur maaşı ile alınabilen miktar 2.655 5.310 / 1.545 3.090

Asgari ücretle alınabilen miktar 960 1.840 630 / 1.260
(ANKA)