Büyükşehir’den kritik ‘ısınma’ uyarıları

İzmir Büyükşehir Belediyesi Hava Kirliliği Denetim ekipleri, kömür satış yerleri ve merkezi  sistem kömürlü apartmanlarda aralıksız denetim yapıyor. Yıl içinde sürdürülen denetim çalışmaları Eylül ayından itibaren sıklaşıyor ve denetimler kış aylarında 3’e katlanıyor. Kentte satışa sunulan kömürlerin kalite kontrollerini de yapan Büyükşehir Belediyesi, yılda iki kez kömürlerden numune alarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan akredite olmuş laboratuvarlarda analiz ettiriyor.

İzmir Büyükşehir ekipleri, bu sezon 372 adet olan kömür satış yerlerinin birinci denetimlerini tamamladı. İkinci denetimlerde de 78 kömür satış yeri daha denetlendi.  



499 adet merkezi sistem kömürlü apartmanda da birinci denetimler tamamlanarak ikinci denetimler başladı. İkinci denetimlerde 146 merkezi sistem kömürlü apartman daha denetlendi. Vatandaşlardan ve apartman yönetimlerinden baca temizliklerini zamanında yaptırmalarını isteyen ekipler, kömür tutuşturmada odun kullanılması ve yakıt özelliği taşımayan boyalı ve cilalı malzemeler ile plastik-lastik malzemelerin kesinlikle kullanılmaması konusunda uyarılar yapıyor.  Binaların, ev lerin özellikle çatılarında, kapı ve pencerelerinde yalıtım yapılarak ısınma giderlerinin azaltılması, aynı zamanda daha az yakıt tüketimi sağlanabilir. Baca ve kalorifer temizliklerinin düzenli yapılması ve apartman yöneticilerinin ateşçileri denetleyerek tekniğine uygun kalorifer yakmaları da, hava kirliliğini azaltacak etkenler arasında...

Para cezası var
Son iki yıl içinde satış izin belgesi olmadan satışı yapılan veya kömür analiz sonucu standartlara aykırı olduğu tespit edilen 10 firmaya Çevre Kanunu kapsamında 533 bin TL’lik idari para cezası uygulandı. Uygun olmayan kömürlerin satışı durdurularak il dışına çıkarılması sağlandı.

Meteorolojik şartlar
18 Kasım’dan başlayarak zaman zaman hissedilen hava kirliliğinin “inversiyon” adı verilen meteorolojik olayla da ilgili olduğunu belirten yetkililer, “Tüm Türkiye’de olduğu gibi İzmir’de de yaşanan inversiyon nedeni ile dikey hareketler yok denecek kadar az olduğundan, su buharı ve atmosferik kirleticiler yükselemiyor. Sonuçta atmosferde kirletici konsantrasyonu artıyor. Ayrıca hava sıcaklığında gece ve gündüz farkının arttığı, ani sıcaklık değişiklikleri, yüksek basınç ve sakin rüzgar şartlarında da inversiyon yaşanıyor. Hava sirkülasyonunun sağlanamaması ve dikey hava akımlarının durması nedeniyle atmosfere atılan kirleticiler daha yoğun hissediliyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın İzmir ile birlikte yayınlanan diğer illere ait olan hava kalitesi verileri incelendiğinde, tüm Türkiye’de yaşanan olumsuz meteorolojik şartlar nedeniyle (inversiyon) partikül madde değerlerinde artış olduğu ve zaman zaman sınır değerlerin aşıldığı görülüyor” bilgisini verdi.

Normal hava koşullarında sorun yok
2008 yılında yayınlanan Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği’nde hava kalitesi sınır değerlerinin kademeli olarak azaltıldığını ve AB limit değerlerine uyum sağlanmasının hedeflendiğinin altını çizen yetkililer, “Bir metreküp hava içindeki partükül maddede bir günlük ortalama sınır değer 2010 yılında 220 mikrogram iken 2016 yılında 80 mikrograma düşürüldü. Meteorolojik olaylar nedeniyle İzmir’de kirlilik değerlerinde yaşanan artışlar dışında, yani normal hava koşullarında,  değerlerimiz sınır değerlerin altında ve yıllar itibariyle de sürekli düşüş gözlemleniyor” dedi. 

İnversiyon nedir?
Sıcaklık normal atmosfer koşulları içersinde yerden itibaren yükseldikçe her 100 metrede 0.5 ile 1 derece arasında azalma eğilimi gösterir. Sıcaklığın yükseklikle azalacağı yerde artış göstermesi durumuna “sıcaklık inversiyonu” denir. İnversiyonun başlaması durumunda dikey hareketler yok denecek kadar az olduğundan su buharı ve atmosferik kirleticiler yükselmez, yatay yönde de taşınma olmayacağından atmosferde kirletici konsantrasyonu artar.