Esnafın başkanları, faiz artırımına isyan etti: Batıyoruz!

Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – Esnaf ve Sanatkarlar Kefaler ve Kredi Kooperatifleri’nin, Halk Bankası üzerinden esnafa sağladığı kredilerde uygulanan yüzde 7,5’luk faiz oranını, kredinin çekildiği tarihe göre en düşük yüzde 17,5’a, en yüksek yüzde 29’a yükseltmesi, geri ödeme rakamları fahiş seviyede artan esnafı kara kara düşündürüyor. Esnaf odası başkanları, bu kararda geri adım atılmasını isterken, yakında pek çok esnafın kepenk kapatmak zorunda kalacağına vurgu yapıyor.

İzmir Kahveciler Odası Başkanı İsmail Hakkı Kırdı, Lokantacılar Odası Başkanı Doğan Kılıç ve Kömürcüler Odası Başkanı Mustafa Düzyol, kredi faizlerinin artırımı sonrası esnafın yaşadığı sıkıntıyı, Egedesonsöz’e anlattı. Üç başkan da “Batıyoruz” çığlığını atarken, “Zaten ekonomik krizi iliklerimize kadar yaşıyoruz. Bu ortamda devletten destek beklerken, bir de faiz artırımıyla kredi geri ödemelerindeki anormal artışla karşı karşıya kaldık. Bu karardan geri adım atılmazsa, binlerce esnaf kepenk kapatmak zorunda kalacak” görüşünde birleşti.

KIRDI: ANAYASA’NIN 173. MADDESİNİ HATIRLATIRIM
İzmir Kahveciler Odası Başkanı İsmail Hakkı Kırdı, en çok kredi kullanan esnaf kesiminin kahveciler olduğunu belirterek, şunları söyledi:

“Esnafın üzerinde zaten çok büyük bir yük var. Küçük esnaf, küçük paralarla kendini geçindirmeye çalışan  bir kesimdir. Faizlerin yükselmesi, kredinin çekildiği tarih bazında yüzde 7,5’tan yüzde 29’a kadar artan faiz oranları, belimizi iyice büktü. Anayasanın 173. Maddesini hatırlatmak istiyorum. Bu madde ne diyor? Devlet, esnaf ve sanatkarı korur, koruyucu ve  destekleyici tedbirleri alır.  Küçük kazançlarla ailemizi geçindiriyoruz. Devletin bizi yaşatması lazım. Kiralarla ilgili çok büyük sorunlarımız var. Üstüne bir de bu Esanf Kefalet Kredi Kooperatiflerinden aldığımız kredilerin geri ödemelerinin benzeri görülmemiş bir şekilde artmasıyla tepetaklak geldik. Ben de kredi çektim. Ayda 5800 lira ödemem gerekirken, 7 bin 800 lira ödemeye başladım. Kredinin sonuna yaklaştığım için fark bu kadar. Yeni kredi çekmiş bir esnafın geri ödemesi 10 bin lirayken 18 bin lira oldu. Bu kararı verenlere sesleniyorum; lütfen bir kere daha düşünün. Bu karar, esnafın tükenmesine, işsizliğin artmasına sebep olur. Çaresizlik içinde, kara kara düşünüyoruz. Yakında çok sayıda işyerinin kapandığı haberlerini okuruz.”

KILIÇ: 14 BİN LİRA ÖDERKEN, 21 BİN LİRA ÖDEMEYE BAŞLADIK
İzmir Lokantacılar Odası Başkanı Doğan Kılıç, 3 bin dolayındaki üyelerinin yüzde 70’inin kredi kullanarak iş hayatını sürdürdüğüne vurgu yaparak şu değerlendirmelerde bulundu:

“Lokantacılar Odası’nın 3 bin üyesinin yüzde 70’i kredi kullandı. Bir lokantacı olarak ben de kullandım. Kredi faizlerinin artırılması, zaten bozuk olan işlerimizin üstüne tuz biber oldu. Ekonomik sıkıntıların üzerine bu faiz artırımı ile gelen ekstra mali yük, moralimizi çok fena bozdu. Esnek kredi, bizi mahvetti. Sözleşme yapılıyor, sözleşmeye bakan yok, okuyan yok. Orada diyor ki, banka, esnek kredi kapsamında, faiz oranını artırma yetkisine sahiptir. 2001 yılından bu yana banka, bugünkü gibi durup dururken faiz artırımına gitmediği için hep böyle devam edecek sandık. O zaman da kriz vardı, pek çok esnafımız işini kaybetmişti, yuvası dağılmıştı. Yine benzer bir durumla karşılaşacağımızdan endişe ediyorum. Çünkü bize çok tatsız bir sürpriz yaşatıldı. 23 yıl sonra banka bize sürpriz yaptı. Esnek faiz ibaresini okuyan da bile bile, mecburiyetten kabul etti, sözleşmeyi imzaladı. Bir çeşit, esnek faiz kazığı yedik. Bir esnaf, aylık 14 bin lira geri ödeme yaparken, 21 bin lira ödemeye başladı. 30 bin lira ödemesi ise 45 bin liraya yükseldi. Esnaf, kepenk kapatmayı da düşünüyor. İşyerini kapatsa, o borcunu nasıl ödeyecek? İpotek ettirdiği evini kaybedecek o zaman. Ayakta kalmak, yaşamak için daha büyük bir mücadele verecek. Nasıl ödeyeceğiz, bilemiyorum. Ekonomik krizden nasıl çıkarız, devlet bize nasıl bir destek sağlar diye beklerken, başımıza bir de bu geldi, düzenimiz bozuldu. Esnaf Kefalet ve Kredi Kooperatiflerinden çekilen kredilerin limiti 500 bin liraydı, 750 bin liraya yükseltildi. Esnafın 500 bin liraya ihtiyacı olsa bile 750 bin lira kredi çekiyor. Geri ödeme süresi de 5 yıldan 3 yıla çekildi. Çember daralınca geri ödeme miktarları, ödenmesi imkansız hale geldi.”

DÜZYOL: FARKI FİYATA YANSITIRSAK, VATANDAŞA YAZIK DEĞİL Mİ?
İzmir Kömürcüler Odası Başkanı Mustafa Düzyol ise kredi faizlerindeki artış nedeniyle tüm dengelerin bozulacağını, faiz artırımını istemedikleri halde satış fiyatlarına yansıtacaklarını anlattı:

“Odun kömür satışı yapan esnaf arkadaşlar gibi ben de mal alabilmek için kredi çektim. Parayı bastık, kömürü aldık. Kömüre yüzde 10 zam gelmedi ama kredi faizleri yüzde 7,5’tan yüzde 17,5’a çıkardılar. Bazı krediler var ki, yüzde 29 oldu. Yüzde 10’luk artışı baz alsak bile, bizim sattığımız ürüne yüzde 10 zam yapmadık ki. Bu durumda esnafımız aradaki farkı vatandaşa yansıtmak istesek, vatandaşa yazık değil mi? Sonuçta ben de zam yapmak zorunda kalacağım. İşyerleri kapanıyor. 400 bin lira çektik, hepsini kömüre yatırdık. Asgari ücretliye, emekliye yansıyacak bu fark, tüm dengeleri bozacak.”