'Ankara emir verdi, 769 Musevi denize gömüldü'

Bir kişinin kurtulduğu faciaya tanık olan İshak Alaton kimseye haber verilmeden geminin halatlarının kesilerek, yüzlerce kişinin ölüme terk edildiğini iddia ederek, "Bilinçli bir cinayetti. Ankara’nın emir verdiği bir cinayetti. Dün Almanya’da Alman Başbakanı Angela Merkel, Neo-Haziler tarafından öldürülen 8 Türk için resmen özür diledi. Biz de bu trajedi nedeniyle Türk Hükümeti’nin özür dilemesini bekliyoruz. Bu bir erdemdir" dedi.

 

İkinci Dünya Savaşı yıllarında, Avrupa’dan Filistin’e kaçabilmek umuduyla yolcularının çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 770 Romanyalı Musevi Panama bandıralı nehirlerde kömür taşımacılığı için kullanılan Struma gemisine bindi. 16 Aralık 1941 tarihinde İstanbul’a ulaşan gemi Sarayburnu açıklarında demirledi. İngiliz Hükümeti’nin Filistin’in bu yolcuları kabul etmeyeceğini açıklaması, Almanya’nın müttefiki Romanya’nın da yolcuları geri almayacağını bildirmesi üzerine Sarayburnu’nda bekletilen gemi römorklarla Şile’de Karadeniz açıklarına çekildi.

 

Gemi Şile açıklarındayken, 24 Şubat 1942 tarihinde Rus denizaltısı tarafından atılan torpille batırıldı. Batan gemide bulunan yolculardan 769’u hayatını kaybederken sadece 20 yaşındaki David Stoliar adında bir Musevi kurtarılabildi. Gemidekilerden 4’ünün cesedi kıyıya vururken 755 kişinin cesedi gemiyle birlikte sulara gömüldü.

Struma Faciası’nın 70’inci yıldönümünde, hayatını kaybedenler için saat 12.00’da Sarayburnu Atatürk Anıtı önünde anma yapıldı. Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı (TESEV) tarafından düzenlenen anmaya facianın tanıklarından işadamı İshak Alaton, Struma faciasının anlatıldığı "Serenad" isimli kitabın yazarı müzisyen ve yazar Zülfü Livaneli ve Türk Musevi Cemaati Başkanı Sami Herman’ın da aralarında bulunduğu bir grup katıldı.

 

Facianın canlı tanıklarından olan işadamı İshak Alaton, Struma Faiası yaşandığında 15 yaşında olduğunu belirterek "Gemi 2 ay boyunca Sarayburnu açıklarında bekletildi. Kızılay göstermelik yardımda bulundu. Ekmek çuvallarını mavnalara yükleyerek gemiye taşıdım 2-3 gün boyunca. Esas yardımı İstanbul’da yaşayan Musevi cemaati organize etti. Babam Haim Alaton da yardım komitesindeydi. 2 ay boyunca oradaki 770 kişinin hayatta kalması için çalıştık" dedi. Kimseye haber vermeden geminin halatlarının kesilerek o günün hükümeti tarafından yüzlerce kişinin ölüme terk edildiğini iddia eden İshak Alaton, "Bilerek yaptılar. Bilinçli bir cinayetti. Ankara’nın emir verdiği bir cinayetti. Dün Almanya’da Alman Başbakanı Angela Merkel, Neo-Naziler tarafından öldürülen 8 Türk için resmen özür diledi. Biz de bu trajedi nedeniyle Türk Hükümeti’nin özür dilemesini bekliyoruz. Bu bir erdemdir. Ya Ankara’dan ya da o dönemdeki hükümetin bugünkü temsilcilerinden biri çıkacak ve o gün adına özür dilemeli. Demeliler ki, 'Evet bu bizim omuzlarımızdaki bir cinayettir. Biz bunun yükü altında daha fazla ezilmek istemiyoruz ve özür diliyoruz’ demeliler. Özür diliyoruz sözünü duymak istiyorum artık. Zamanı geldi. Türkiye’nin özür dileme cesaretini gösterebilmesi lazım artık. Bunu yapabildiği takdirde Türkiye arınacak ve yükselecek. Biz özür dilemeyi bilmeliyiz. Geçmişimizle artık barışmalıyız. İnsan olalım" diye konuştu.

 

Yazdığı "Serenad" adlı kitapla yaşanan trajedinin geniş bir kamuoyunca da bilnmesini sağlayan Zülfü Livaneli ise Struma Faciası’nın hafızalardan silinmeye çalışılan bir facia olduğunu belirtti. Alman ve Türk hükümetini baskı altında tutan İngiliz Hükümeti ile Sovyetler Birliği’nin suçlu olduğunu iddia eden Zülfü Livaneli, "Hiçbir suçu olmayan yüzlerce kadının, çocuğun, erkeğin katledilmesine izin veriyorlar ve tezgahlıyorlar. Bunu da yüksek politika zannediyorlar. İnsanın önüne herhangi bir sıfat koymadan, insan olduğu için değer vermeliyiz" dedi.

 

Türk Musevi Cemaati Başkanı Sami Herman ise Struma Faciası’nda hayatını kaybedenler için yarın sinagoglarda anma törenleri düzenlenip, dualar okunacağını söyledi.Anma törenine katılanlar, Struma Faciası’nda hayatını kaybedenler anısına bir dakikalık saygı duruşunda bulundu. (DHA)