Sonunda 'torba yasa' olarak bilinen 6552 Sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun 11 Eylül 2014 tarihli mükerrer Resmi Gazete 'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Torbada yok yok; Soma madencileri, taşeron sistemi, iş kanunundan tutun da, öğretmen atamalarından bazı kamu alacaklarının yapılandırılmasına kadar 45 kanunu ilgilendiren köklü düzenlemeleri içeriyor.

Geneli ilgilendiren iki önemli başlık Vergi ve Sigorta Prim affı.

Genel Sağlık Sigortasına prim borcu olan yaklaşık 4 milyon kişi var. 1 Ekim 2014 tarihinden itibaren altı ay içinde gelir testine başvurmaları gerekiyor. Çıkacak sonuca göre borçları yeniden tahakkuk ettirilecek ya da tamamen silinecek.

Kendi adına bağımsız çalışan esnaf ve çiftçilerden, daha önce Bağ-Kur prim borçlarından dolayı sigorta günleri durdurulanlar 1 Ekim 2014 tarihinden itibaren 3 ay içinde müracaat ederek prim borçlarının hesaplanmasını isteyebilirler. Hesaplanan tutarın tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde günleri geçerli olur. Ödenmediği takdirde bu haktan yararlanamazlar.

30/04/2014 tarih itibari ile beyana dayalı vergi, vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamlarından, vergi aslı Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla alacaklara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî amme alacaklarının tahsilinden vazgeçilir.

Bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezalarının %50'sinin, kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların kalan %50'sinin tahsilinden vazgeçilir.

30/04/2014 itibari ile Sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigorta primi asıllarının, idari para cezalarının %50'sinin kanunda belirtildiği şekilde ödenmesi koşuluyla bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi ferî alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir. 1 Ekim 2014 tarihinden itibaren Genel sağlık sigortası yapılandırması için 7 ay içinde, diğerleri için 3 ay içinde müracaat edilmesi gerekiyor.

Ödeme şekli ve hesaplama:
İlk taksit ödeme süresi içinde tamamen ödenmesi halinde, herhangi bir faiz uygulanmaz.

Taksitle ödenmek istenmesi halinde borçluların başvuru sırasında altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmek zorundadır:

Altı eşit taksit için (1,05), Dokuz eşit taksit için (1,07), On iki eşit taksit için (1,10), On sekiz eşit taksit için (1,15), katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır.

Kanunun diğer detay düzenlemelerine daha sonra değineceğim. Asıl dikkat çekmek istediğim farklı bir yönü var. Torbanın içindekilere bakınca iyisi de var kötüsü de, güzeli de var, çirkini de. Tek tek almak istediniz mi vermiyorlar; içinden seçmece yok! Torbasıyla almak zorundasınız.

Pazarda aynı ürünün değişik renkleri ya da farklı modelleri satışa çıkarılır. Bazıları kapış kapış yok satar, bazıları ise raflarda kalır. Burada pazarlama tekniği devreye girer; satılan ürünlerin arasına; satılmayanlar serpiştirilerek paket yapılır. Beğendiğiniz ürünü almak için paketi satın almanız gerekir, beğenmediğiniz ürünle birlikte… İhtiyacınız yoktur, hatta hiç sevmezsiniz ama diğer ürünü alabilmek için hepsini almaya zorlanırsınız ve alırsınız. Güzel bir pazarlama tekniği.

Torba yasaya bu pazarlama tekniğinin güzel bir örneği. Yeraltında çalışan maden işçilerinin; çalışma şartlarını iyileştirelim, emeklilik yaşlarını düşürelim, çalışma sürelerini kısaltalım, kıdem tazminatlarını garanti altına alalım, ücretlerini yükseltelim, hayatlarını kolaylaştıralım. Taşeron işçilerin haklarını koruyalım; alt işverene devrolsa bile aynı işyerinde geçen süreleri dikkate alalım. Elektrik faturalarındaki yüzde 2 TRT payı çok eleştiriliyor en azından Organize sanayi bölgelerinde kaldıralım. Binlerce öğretmen atama bekliyor, atamalarını yapalım. Emlak vergisi ve çevre temizlik vergisi borçlarını yapılandıralım. Spor kulüplerinin SGK ve Maliye borçlarını yapılandıralım. Esnafın vergi ve prim borçları var, bunları da taksitlendirelim. Ufak tefek kıyaklar da yapalım, 120 TL'nin altındaki idari para cezalarını, 12 TL'nin altındaki geçiş ücretlerini tahsil etmeyelim. Ağanın eli tutulmaz, şirketin parasını vergi ödemeden çeken patronlara yüzde 3 ödemek kaydıyla kıyak geçelim. Hepsi kulağa hoş geliyor. Milyonlarca kişi derin bir 'ohh' çekti ve getirilen yapılandırma ve aflardan bir an önce yararlanmak istiyor.

Daralan piyasalarda ve kriz ekonomisinde bu ve bunun gibi düzenlemeler herkesi rahatlatır ve olumlu olarak karşılanır. Torba kanunda milyonlarca kişiyi rahatlatacak düzenlemelerin yanında, aralara –özenle- serpiştirilmiş başka düzenlemeler de var:

Artık internette gezindiğiniz sitelere dikkat edin, arkadaş arıyorum, eş arıyorum sitelerinde gezinmeyin. Çünkü Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) artık, hangi siteye girdiniz, ne yaptınız, ne kadar kaldınız hepsini kayıt altına alacak. Bir 'sanal alem mahremiyeti' vardı; o da kalmadı! Dillerinden demokrasi ve özgürlük kelimelerini düşürmeyenler, sanal alemi bile hücreye tıktı..

Gelişmiş ülkelerde mahkeme kararıyla internet erişimi engellenirken artık, şikayete bile gerek duymadan 4 saatte internet erişim engellenecek. Yangından mal mı kaçırıyorsunuz diye sorası geliyor insanın, nedir bu acele!

Taşeron çalışanların ağzına bir parmak bal sürüldü ama kamuda uzmanlık gerektiren asıl işlerin de taşerona verilebilmesinin önü açıldı. Önümüzdeki günlerde kamuda çalışan taşeron mühendis ve doktorlar ve avukatlar görürseniz şaşırmayın.

Bir de Türkiye'nin 2015 yılında üstleneceği G20 dönem başkanlığı var. Bu kapsamında, 2014 ve 2015 yıllarında yapılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işleri, Kamu İhale Kanunu ile Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na tabi olmayacak. Yani denetim yok! Vardı da ne oldu ki…

İnce bir düzenleme daha; vur 'paralelin' beline! Bakanlar Kurulu kararıyla memleket kültürü için önemi haiz görülen eserler üzerindeki haklar, eser, sahibinin ölümünden sonra koruma süresinin bitiminden önce kamuya mal edilebilecek. Hangi esermiş bu kamulaştırılacak? Bugüne kadar neden kamulaştırılmadı da şimdi torbanın içine yerleştirildi bu düzenleme?

Özelleştirme adı altında kamumun malları yok pahasına elden çıkarılırken yargı süreçleri özelleştirmeleri iptal etmesin sakın? Ne yapalım? Devir ve teslim işlemlerinin tamamlanmasının üzerinden 5 yıl geçmiş olan özelleştirmeler hakkında verilen yargı kararlarıyla ilgili olarak, bu kuruluşların geri alınması yönünde herhangi bir işlem tesis edilmesini engelleyelim! At bunu da torbaya.

Eskiden belediyeler öğrenci yurdu açabiliyordu. Çıkarılan kanunla yasaklandı. Yüz seksen derece çark ve belediyeler tekrar orta ve yüksek öğrenim öğrenci yurdu açabilecekler! Neden yasakladınız, şimdi neden serbest?

Bir de son zamanların meşhur 'lobi' lafı var; faiz lobisi, vaiz lobisi, -Çevre ve Şehircilik E.Bakanı Bayraktar'ın söylediği- inşaat lobisi, üretmeden kazananlar lobisi vs. lobisi… bunlara bir de 'taşımacılık lobisi' eklendi. Engelli vatandaşlarımızın 'oyunu almak' pardon, 'gönlünü almak' için yapılan düzenleme geri alındı. 19 Şubat 2014 tarihini takip eden altı aylık süreden sonra üretilen sürücü̈ koltuğu hariç 9 veya daha fazla oturma yeri olan araçlardan erişilebilir olmayanlara şehir içi ve şehirler arası yolcu taşıma hizmeti için izin veya ruhsat verilemeyeceği hükmü, yürürlükten kaldırıldı.

Daha söylenecek ve yazılacak çok şey var…