İZMİR - Konak- Karşıyaka seferini yapan İhsan Alyanak vapuru, 200 yolcusu boşaltıldıktan sonra sulara gömüldü. Bu durum, her ay 1 milyon 200 bin kişinin deniz ulaşımını kullandığı İzmir’ de akıllara yolcu gemilerin güvenliğiyle ilgili soru işareti düşmesine neden oldu.
60 yaşındaki bir geminin ağır yükte değil de nostaljik gezilerde kullanılması gerektiğini belirten İzmir Gemi Mühendisleri Odası Başkanı K. Emrah Erginer “60 yaşındaki bir gemi ne kadar bakımlı olursa olsun ömrünün sonlarına gelmiş demektir. İnsanlar zaten denizden korkuyorlar. Şu an Konak iskelesi kenarında batmış bir gemi var, bu tarz şeyler insanları denizlerden daha da uzaklaştırabiliyor. Filonun yenilenme çabaları vardı, bu olaydan sonra daha da hızlanacaktır. Biz teknolojik olarak daha yeni gemilerin olmasını istiyoruz” dedi. İhsan Alyanak gemisi 1952’de Hollanda’da inşa edildi. Daha önce ismi İstinye olan 59 yaşındaki 483 grosstonluk geminin ismi Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nden İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne devri sırasında İhsan Alyanak olarak değiştirildi.
‘120 yaşında gemiler var’
Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Başkanı Geza Dologh, ’İhsan Alyanak’ vapurunun kaza nedeniyle batması ile yaşının ilgisi olmadığını söyledi. Bu konuda, “Gemi eski olduğu için battığı iddia ediliyor. Siz ne diyeceksiniz” sorusu sorulduğunu belirten Dologh, “Bu soruya şaşırdım. Çalışan geminin eskisi olmaz. 50 - 60 yaşında gemi var sürekli hizmet veriyor. Çeşme Limanı’na gidip bakın, Luka adında 120 yaşında gemi demirli. Bakımı iyi olursa gemi çalışır” dedi.
Yeni filo bekleniyor
İzmir Körfezi’de deniz ulaşımını üstlenen Büyükşehir Belediyesi 2006 yılında filoyu yenilemeye karar verdi. İstanbul Teknik Üniversitesi’ne yeni vapur tipleri bile çizdirildi. Büyükşehir Belediyesi 2007 yılında iki kez ihaleye çıkılmasına karşın, tersanelerin yoğunluğu ve yapımcı firmaların şartnamedeki yüzde 10 avans miktarını düşük bulması nedeniyle katılım olmadığı için ihaleler iptal oldu.
Filoyu yenilemeyi hedefleyen Büyükşehir Belediyesi son yaptığı hamleyle 15 yolcu gemisi ve iki arabalı vapur alımını yapmak için DPT’ye başvurdu. DPT’nun gemileri yatırım programına almasının ardından kredi bulmak için harakete geçildi. Yıl sonuna kadar 10 katamaran tipi yolcu gemisi ve bir arabalı vapur için ihale yapılacak. Büyükşehir, 2011 bütçesinde, vapur alımı için 18 milyon TL kaynak ayırdı.
Konak İskelesi’nde çevre temizliği
Deniz fenerine çarptıktan sonra batan ’İhsan Alyanak’ vapurundan körfeze mazot sızıntısını önleyebilmek için gece boyunca çalışan İzmir Büyükşehir Belediyesi ekipleri, kendi ağırlığının 25- 30 katı ağırlığındaki petrol ürünlerini emme özelliğine sahip olan özel pedler kullandı. Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı ekipleri, gemiden akan mazot ve sintine atığını, körfeze yayılmadan kontrol altına aldı.
25 kişilik ekip
Toplam 25 kişilik bir ekiple olay anından itibaren bütün gece süren yoğun çalışma kapsamında, ilk olarak geminin çevresi 150 metrelik bariyerle çevrelendi. Ortama yayılan yağ ve sintinenin çevrelenmesiyle bulunduğu alana hapsolması sağlandı ve körfeze yayılması engellendi. Kirliliği deniz suyundan tamamen arıtmak üzere çalışmalarını sürdüren ekipler,ince temizlik kısmında yağ toplayıcı cihazını devreye aldıklarını ifade etti.
Seferler devam ediyor
Körfez’deki vapur seferlerinin normal seyrinde devam ettiğini belirten İZDENİZ Genel Müdürlüğü yetkilileri, geminin İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından sigortalandığını ve çıkarılmasıyla ilgili kararın ekpertiz raporunun ardından Denizcilik Müsteşarlığı ile yapılacak toplantı sonrasında netleşeceğini bildirdi.
Eski Başkan Burak Acar: Kaygılarımızı ilk dile getirdiğimizde bundan yaklaşık 11 yıl öncesiydi. Demiştik ki, “İzmir Büyükşehir Belediyesi, Türkiye Denizcilik İşletmelerinden (TDİ) aldığı gemilerle örnek bir belediyecilik faaliyetine imza atmış ancak ağır da bir enkaz devralmıştır. Filodaki gemilerin yaş ortalaması 30’un üzerindedir ve 50 yaşın bile üzerinde 3 adet gemi vardır. Filonun acilen yeni, modern ve hızlı ulaşım yapabilen, az yakıt harcayan, İzmir’in silüeti ile uygun modern görünümlü gemiler ile yenilenmesi gereklidir. Eski gemiler de tadilat ve restorasyon yapılarak körfezde nostaljik ve turistik amaçlı kullanılmalıdır. Yaşlı ve bakımsız gemilerin bir kısmında ciddî can tehlikesi vardır.”
Bunları dediğimizde 11 yıl öncesiydi. O gün, hainliğe varan ifadelerle bizleri suçlayanlar, bugün gelinen noktada bir şapkalarını önlerine koyup düşünürler mi bilemem ama bildiğim o ki, körfezdeki filonun acilen modernize edilmesi ve eski gemilerin kullanımdan kaldırılarak yeni, modern, çevreci, hızlı ve konforlu gemilerin bir an önce filoya dahil edilmesidir.
11 yıl önce söylediklerimizden ve uyarılarımızdan bir teki dikkate alınmış ve Bergma gemisi restore edilerek turistik ve nostaljik gezi amaçlı kullanıma sokulmuştur. Bu uygulamanın acilen diğer yaşlı gemilere de uygulanması ve bu yaşlı ve bakımsız gemilerin seferlerden kaldırılması gerekir.
Çözümün uzaklarda aranması yerine, yıllar önce açılan ihalelerin sonlandırılarak körfeze yeni gemilerin bir an önce kazandırılması gerekir. Denizci kent özelliğini zaten yıllar önce yitiren İzmir, son açılımlar ile deniz kenti olmaktan da hızla uzaklaşmakta ve kendi kaderine terk edilmektedir.
Yıllardır bir liman kapatma tartışmasına kurban edilen İzmir, bu vapur kazası ile asıl neden bir sivil tersanenin hala olmadığını da tartışmalıdır; hem de acilen.
Bu kaza ile anlaşılmıştır ki, İzmir’de kurulacak bir sivil tersane, bu tarz ve belki daha da önemli sorunları olan gemilere acil müdahale olanağı sunacaktır. (Didar Turan/Milliyet İzmir ve ajanslar)