İZMİR - Büyükşehir ve ilçe belediyeleri, Çevre ve Orman Bakanlığı'nın yayınladığı yönetmelik sayesinde piyango gibi bir gelire kavuşurken, vatandaşlar için çöp artık paralı hale geliyor.
Vatandaştan "Çevre Temizlik Vergisi" alan belediyelerin, bugüne kadar kendi bütçelerinden karşıladıkları evsel katı atıkların toplanması, taşınması ve bertarafı da vatandaştan karşılanacak.
Önümüzdeki Ekim ayında yürürlüğe girecek yönetmeliğe göre, büyükşehir ve ilçe belediyeleri toplam maliyetlerini hesaplayıp hane başına düşen miktarı hesaplayacak. Bu bedel, su faturaları aracılığıyla 'katı atık toplama bedeli' ve 'katı atık bertaraf bedeli' olarak "Çevre Temizlik Vergisi" dışında iki ayrı kalemde vatandaştan toplanarak belediyelerin kasasına yatırılacak.
HESAPLAMA YAPILIYOR
Ege'deki birçok belediye bu yönetmeliğin uygulanması yönünde çalışma başlatırken, bazı belediyelerin yetkilileri ise, böyle bir yönetmelikten bilgilerinin olmadığını söylediler.
İzmir'de ilçe belediyeleri uygulamayı yetiştirebilmek için maliyet ve tarife hesaplaması yapıyor. Büyükşehir Belediyesi'nin de ilçe belediyelerinden hazırlıklarını Ağustos ayı içinde sonlandırıp teslim etmesini istediği öğrenildi.
Uygulamaya göre çöp toplamadan, bununla ilgili işçi maliyetlerine kadar pek çok kalem harcamayı katı atık toplama maliyeti olarak gösterecek olan belediyeler, harcamalarına göre masraflarını geri alabilecek. İzmir'de İZSU tarafından faturalara yansıtılacak 'katı atık toplama bedelinin tamamı ilçe belediyelere, 'katı atık bertaraf bedelinin de tamamı Büyükşehir Belediyesi'ne aktarılacak. İZSU, sadece para toplama görevini yerine getirmiş olacak.
MALİYETİN TAMAMI
Çevre ve Orman Bakanlığı'nın 'çevresel altyapı hizmetlerinin sürdürülebilirliğini sağlamak' amacıyla 27 Ekim 2011'de yürürlüğe girmek üzere bir yıl önce yayınladığı yönetmelik, atık su toplama ve arıtma ile katı atık toplama, taşıma, aktarma, geri kazanım ve bertaraf hizmetlerinin maliyetlerinin tam olarak karşılanmasını öngörüyor. Belediyelere katı atık toplama ve bertaraf tesislerinde harcadıklarının tamamını tahsil etme yükümlülüğü getiren yönetmelik kapsamında, 27 Ekim 2011'den sonraki su faturalarında hane başına düşen maliyetler yer alacak. Söz konusu bedeller her belediye için farklı olacak. Örneğin bir belediye yeni bir çöp kamyonu ya da temizlikte kullanılacak başka bir araç gereç aldığında bu da maliyetlere yansıyacak. Maliyete yansıdığı için vatandaşlar kendilerine düşen 'Katı Atık Toplama Bedeli'nde bunun da parasını ödeyecek. Bunun yanında temizlik işlerinde görev yapan işçilerin ücret artışları, maliyeti etkileyen benzin, elektrik ve suya yapılan zamlarda vatandaşın ödeyeceği miktarın azalmasına ya da çoğalmasına neden olacak.
Temizlikle ilgili tüm masraflar geriye alınacak
İlçe belediyeleri, kullandıkları çöp araçlarının bakımı, yakıtı, konteyner alımları, bakımlarını, işçilik ücretlerini, sokak süpürme ve yıkama ile ilgili harcamalarını "Atık su Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Sistemleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik" kapsamında maliyet olarak gösterebilecek. Büyükşehir Belediyeleri ise transfer istasyonlarından aldığı katı atıkların çöp deponi alanlarına taşınması sırasındaki yakıt ve işçilik masraflarıyla, çöp deponi tesislerinin işletilmesini maliyet olarak gösterecek. Çöpten enerji ya da geri dönüşüm olarak herhangi bir gelir elde ediliyorsa bu da maliyetten düşülecek.
Türkiye genelinde ilk defa uygulanacak yönetmelikle ilgili belediyelerde ilgili komisyonlar çalışmalarını sürdürüyor. Ortaya çıkan maliyetin o ilçede ya da ildeki hane sayısına bölünmesinin, adaletsizlik yaratacağını belirten belediye yetkilileri, otellere, hastanelere ve büyük işyerlerine farklı tarifeler geliştirmek için çalışıldığını belirtti. Buna göre otellerden ve hastanelerden yatak sayısı başına, büyük işyerleri ve toplu kullanım alanlarından kapasitelerine göre ücret alınabileceği belirtildi. Konu üzerinde çalışan bazı belediye yetkilileri, belediyelerin maliyetlerini çıkarmasının kolay olduğunu ancak, hane başına düşecek miktarı belirlemenin zaman alabileceğini belirtti.
İZMİRLİ BELEDİYE BAŞKANLARI NE DİYOR?
Konak Belediye Başkanı Hakan Tartan:
Böyle bir karar alınmış. Bize uygulamak düşer. Halkın yararına olacağını düşünüyorum. Sıkıntı çıkarsa yeniden değerlendirilir.
Karşıyaka Belediye Başkanı Cevat Durak:
Böyle bir kaynağın bize gelmesi gerçekten çok önemli. Ben gelen bedel kadar yatırım yaparım. Karşıyaka'da eksiklerimi hızla çözmeye çalışırım.
Çiğli Belediye Başkanı Metin Solak:
Belediyelerin elini rahatlatacağını düşünüyorum. Ama gelir yaratılırken diğer yanda imar düzenlemesinde yetkilerin daraltılması kaos yaratır.
Karabağlar Belediye Başkanı Sıtkı Kürüm:
Olumlu ama vatandaşı da mağdur etmemesi lazım. Ek gelir vatandaşa hizmet olarak yansıyacaktır. Daha büyük yatırımlar yapabiliriz.
Buca Belediye Başkanı Ercan Tatı:
Yılda 12 milyon liranın tekrar kasamıza girmesi, bu parayı yatırımlara yönlendirme ve ilçemize hizmet açısından önemli bir nimettir.
Bayraklı Belediye Başkanı Hasan Karabağ:
Bu uygulama ile belediye gelirleri önemli miktarda artacaktır. Ancak bu uygulamanın vatandaşa nasıl yansıyacağı da önemlidir.
Güzelbahçe Belediye Başkanı Mustafa İnce:
Gelen parayı sadece Güzelbahçe'nin temizliğine harcayacağım. Yeni çöp makineleri ve süpürge makineleri alıp ilçemizin temizliği için çalışacağız.
Bornova Belediye Başkanı Kamil Okyay Sındır:
Çevre temizliğine önem veriyor ve kaynaklarımızın bir bölümünü bu alana ayırıyoruz. Fazladan gelecek para, yeni projeler için şevk verir.
EGELİ BELEDİYE YETKİLİLERİ NE DİYOR?
Balıkesir Belediye Başkanı İsmail Ok:
"İstemesek de uygulayacağız"
Biz bu tür vergilerin vatandaşa yük getirdiğine inanıyoruz. Tabi ki, belediyelerin gelirlerine de büyük katkısı var ancak uygulamak istemesek de uygulayacağız. Bugüne kadar uygulamadık ancak 27 Ekim 2011 tarihine kadar bunu uygulamaya koyacağız. Aksi takdirde alınmayan bu vergiden direk belediye saymanı ve başkan sorumlu olacak. Aslına bakarsanız biz vatandaşa yeni vergi ile gelir elde etmek istemiyoruz. Ancak almak zorundayız. Bu verginin adaletli dağıtılması için çalışmalarımız sürüyor. Vatandaşı üzmeden bunları tahsilin yolunu arıyoruz.
Manisa Belediye Başkanı Cengiz Ergün:
"Sadece tesis kurulabilecek"
27 Ekim 2010 günü çıkan yönetmelik tarife yönetmeliğidir. Katı atıkların toplama, taşıma ve bertaraflarıyla ilgili bir yönetmelik. Bu yönetmeliğe göre toplanan çöp miktarına göre vatandaşa bir ücretlendirme yapılacak. Bildiğimiz kadarıyla belediyeler bu parayı ancak katı atık bertaraf tesisi yapımında kullanabilecekler. Bu yönetmelik her ne kadar belediyelere bir ek gelir gibi görünse de bakanlık, belediyelere aldıkları parayı sadece ve sadece bertaraf tesisi yapımında kullanılmak üzere veriyor. Bana göre bu yönetmeliğin çıkarılmasındaki amaç katı atık tesislerinin modern hale getirilmesidir ve doğru bir uygulamadır. Manisa Belediyesi'nin bu sisteme 27 Ekim 2011 günü geçmesi zor görünüyor. Yönetmelik ile ilgili olarak belediyemizin su, mali hizmetler, temizlik işleri ve gelir müdürlüğü çalışma içindeler. Ancak bunun için çok kapsamlı bir saha çalışması gerekiyor. Okullar, hastaneler, fabrikalar ve hatta tüm hanelerin kapı kapı gezilerek her bireyin ne kadar atık çıkardığının tespit edilmesi gerekiyor.
Aydın Belediyesi Temizlik İşleri Müdürü Derya Tıkır:
"Buna uyacağız"
Aydın Belediyesi olarak 2008 yılında Katı Atık Bertaraf tesislerini hizmete açtık. Bu yıldan itibaren Aydın'daki yaklaşık 90 bin su abonesinin faturalarına 2'şer liralık 'Katı Atık Vergisi' altında bir fark yansıttık. Biz bu parayı zaten aldık. Ama hükümet bir yasa çıkardıysa buna uyacağız.
Denizli Belediye Başkan Yardımcısı Mustafa Gökoğlan:
"Haberimiz yok"
Böyle bir genelge bize gelmedi. Belediye olarak biz zaten işyerlerinden kanun çerçevesinde 'Çevre Temizlik Vergisi' alıyoruz. Evlerden bu vergi alınmıyor. Çevremizdeki birçok il hala düzenli depolama katı atık tesislerini kuramadı, bizim tesislerimiz yıllar önce yapıldı ve tam anlamıyla çalışıyor. Tıbbı atıklara kadar her şeyi tesislerimizde değerlendiriyoruz. Pazarlardan gelen yeşil sebze atıklarından gübre ve atık ve çöplerden de enerji üretiyoruz. Depolama sahamız da günlük 700 top çöp depoluyoruz. Çöpler düzenli toplansın, yerinde ayrıştırılsın diye de farklı renklerden yıllık 30 milyon çöp poşetini halkımıza ücretsiz dağıtıyoruz.
Muğla Belediye Başkanı Osman Gürün:
"Biz faydalanamayız"
Bakanlık yönetmeliğinin, entegre çöp deponi alanı olan belediyeler için geçerli olduğunu belirttiği için Muğla Belediyesi bu yönetmelikten faydalanamıyor. Entegre çöp deponi alanı için MUKAT-1 isimli bir proje hazırladık. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından test projemiz ve uygulama projelerimiz onaylandı. Sahadaki gerekli tahsis işlemleri yerine getirilmiş ve kamulaştırmalarımız yapıldı. Proje ihale aşamasındadır. Tamamlandıktan sonra bizde yönetmelik kapsamında belediyelere verilen paydan faydalanacağız. (Yeniasır)