Çinliler sonunda bunu da yaptı: Made in Hereke

İSTANBUL - Ama bu sefer ki kayıp sadece Türkiye’ye mal olmuş değerin adının tescili ya da kopyalanmasıyla da sınırlı değil.   

  

Radikal'in haberine göre Çin, geçmişi Sultan Abdülmecid’e dayanan el dokuması kaliteli yün ve ipek halıların vatanı Hereke’yi klonladı. Dünyanın en ünlü saraylarının baş köşesinde serili olan Hereke halısını koplayan Çin’de dev bir Hereke Sanayi Bölgesi kuruldu.

 

Türkiye ise değerine sahip çıkmak yerine trajikomik bir olaya imza attı. 2008 yılında çıkan Belediye Kanunu kapsamında kapatılan birçok belediyeden biri de Hereke oldu. Türkiye’de artık resmi olarak Hereke diye bir bölge kalmadı.

 

Bunu fırsat bilen Çin, Hereke halısı üretimine daha çok asıldı ve dünyadaki Hereke halısı pazarını ele geçirdi.

 

Hereke Halıcılar Derneği Başkanı Erhan Ör, “Çinliler halılarında ’Hereke’ adını artık yasal olarak kullanabiliyor. Çünkü bu isimle sanayi bölgesi kurdular. Bu bölgenin adı da resmi olarak Hereke Sanayi Bölgesi oldu. Artık etiketlerinde ‘Made in Hereke’ yazabiliyorlar. Biz ise resmi olarak Hereke ismini kaybettik. Biz varolanı yok ettik. Onlar ise Hereke’yi yoktan var ettiler. Hereke belediyesinin kapatılmaması, yaşatılması için Bakanlarla görüştük. Ama bir sonuç alamadık. Çin’de şimdi bunu fırsat bilerek atağa geçti” diyor.

 

Çin’de üretilen halıların gerçek Hereke halısı olmadığını, Çin halısı olduğunu belirten Ör, şöyle devam ediyor: “Hereke halısı elde ve yüzde 100 ipek ile yünden üretilir. Çin’de üretilenler ise elde dokunmuyor. Makinede yapılıyor. Kullanılan malzeme de gerçek ipek değil. Ama işin uzmanı olmayan bunu anlamıyor. Üstelik Çin’de ucuza mal edilen sahte Hereke halıları yerli Herekelerle aynı fiyata satılıyor. Bu durumun tüketici cephesinde ciddi mağduriyet, üretici cephesinde ise haksız rekabet yarattı.”

 

Cumhurbaşkanlığı Köşkü’nün halıcısı olarak ün yapan Has Halı da geçen günlerde gazetelere verdiği “Yüksek meblağlar ödeyerek aldığınız saf ipek halınızın Uzakdoğu’da makinede dokunduğunu bilseydiniz ne hissederdiniz” ilanıyla sıkıntıya dikkat çekti.

 

Türkiye’de 2 milyar dolarlık bir halı pazarı bulunuyor. Bu pazarın da yüzde 25’ini Hereke halıları oluşturuyor. Ancak son dönemde pazarın yüzde 90’ı atağa geçen Çin’e kaptırıldı. Doğan haksız rekabetten dolayı Herekeli halı üreticileri yok olmak üzere. Şu anda Hereke’de el dokuması ipek ve yün halı üreten üretici sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor.

 

Çinli internet tüccarları hereke.com’u da atlamadı. Hereke.com’u satın aldı. Hereke Halıcılar Derneği, Hereke.com domain’ini satın almak istediğinde durumdan haberdar oldu. Hemen devreye girdi ve uzun süren pazarlıklar sonucunda 100 bin dolara yakın bir ödeme yapılarak Çinli tüccarların elinden internet adresi alındı.