Bankalar borçluların dosyasını satıyor

Cumhur Erkek/İzmir - Türkiye'de yaklaşık 5 milyon kredi ve kredi kartı borcu dosyası varlık şirketlerine devredildi. Nedeni ise avukatlık masraflarından kurtulmak... Varlık şirketleri, bankalardan ihale ile satın aldıkları borçları süresi ne kadar geçerse geçsin ya yapılandırıyor ya da borcun tamamını istiyor. Durumdan habersiz vatandaşlar şirketlerden gelen borç talebini görünce soluğu savcılıkta alıyor. 'Biz tahsil edemedik siz uğraşın' diyen bankalar 2009 yılında 300 bin, 2010 1 milyon 300 bin, 2011 yılı Eylül ayı itibarıyla da yaklaşık 5 milyon kredi ve kredi kartı borcu varlık yönetim şirketlerine sattı.

Şu anda Türkiye'de Anadolu, Bebek, Girişim, LBT, RCT, Final, Efes ve Standart Varlık Yönetim adlı 8 şirket var. 2003 yılında çıkan kanunla kurulan bu şirketler, sorunlu dosyaları ihale ile toplam borçtan daha düşük fiyatla satın alıyor. Borçlu kişi de artık bankaya değil dosyayı ihale ile bankadan alan varlık yönetim şirketine borçlu hale geliyor. Varlık Yönetim şirketlerinin bir bölümü borç yapılandırmayı devam ettirirken, bir bölümü de 'Bizi banka ilgilendirmez' diyerek borcun tamamını talep ediyor. Milyonlarca vatandaş, borçlu olduğu banka tarafından dosyasının satıldığından haberi bile olmuyor.

 

Varlık Yönetim Şirketleri, borçluları önce ikna yolunu sonra hukuki yolu seçiyor. Kredizedelere 'borcunuzu ödemek için her türlü kolaylığı sağlayayım' deniliyor. Sonuç alınamadığı taktirde hukukçular devreye giriyor. Son çare ise icra... Bankaların sorunlu dosyaları satmasına tepki gösteren Avukat Mustafa Tekin, bankaların 1.300 bin dosyayı varlık yönetim şirketlerine sattığını belirterek 'Bankalar şimdi ellerindeki tüm dosyaları satmak istiyor. Borçlu olan vatandaş, bu durum karşısında savunmasız kalıyor' dedi.

TÜKODER İzmir Şubesi Başkanı Gülçin Tonguç, 'Yapılandırma olayından sonra birçok kişiye bankaya gittiğinde 'bize borcunuz yok' denildi. Bir kısmına dosyalarının devredildiği söylenirken, bir kısmına hiçbir bilgi verilmemiş. Banka herhangi bir işlemde borçluya ulaşıp bilgi veriyorsa, dosyanın satışı öncesi borçlusuna bilgi vermeli. Hatta belirli süre içinde borcunu ödemediği takdirde borç dosyasının varlık yönetim şirketlerine satılacağını bildirmeli' dedi.

 

Temerrüt hali gerçekleşmiş, nakde dönmesi güçleşmiş ve hukuki takip süreci başlamış varlıklara sorunlu varlık deniyor. 2002 yılında yaşanan ekonomik krizin ardından Türkiye'nin gündemine giren ve BDDK izniyle kurulan varlık yönetim şirketleri, bu sorunlu alacakları bankalardan ucuza satın alarak tahsilatını üstleniyor. Böylece bankalar takipteki alacaklar yükünden kurtulurken reel sektöre yeniden kredi verme imkanına kavuşuyor. Girişim Varlık Yönetim A.Ş. Genel Müdürü Hasan Tengiz, bankalar tarafından bugüne kadar varlık yönetimi şirketlerine devredilen sorunlu aktiflerin toplamının yaklaşık 6.6 milyar lira olduğunu açıkladı. Tengiz, devredilen sorunlu alacakların yaklaşık yüzde 52'sinin bireysel ve kredi kartı alacakları, yüzde 48'inin kurumsal, ticari ve kobi alacaklarından oluştuğunu söyledi. Tengiz, bankacılık sektörünün 2011 Haziran sonu itibarıyla takipteki alacak tutarının ise 18.6 Milyar lira olduğunu ifade etti. Tengiz, sürecin işleyişine ilişkin ise şu bilgileri verdi: 'Bankalar satmak istedikleri alacaklardan oluşan bir portföy hazırlayıp bir tanıtım dokümanı ile tüm Varlık Yönetimi Şirketlerini satış sürecine davet ediyor. Daha sonra şirketler bunu inceliyor ve fiyat belirliyor. Son aşamada teklifler toplanarak ihale ile en iyi teklifi yapan Varlık Yönetimi Şirketine portföy temlik ediliyor. Bu aşamadan sonra portföyde bulunan borçlular için alacaklı Varlık Yönetim Şirketi oluyor, tahsilat ve hukuki süreç Varlık Yönetimi Şirketi tarafından yürütülüyor.'

 

Varlık yönetim şirketlerinin, Bankalar Kanunu çerçevesinde faaliyet alanlarının başında tahsili gecikmiş alacakların finansal kurumlardan (banka, katılım bankaları ve diğer mali kurumlar) satın alınması gelmektedir. Varlık yönetim şirketleri, bankaların tahsil etmekten umudunu kestiği alacaklarını, bir ihale ile kendileri tahsil etmek üzere, düşük fiyattan satın alıyor. örneğin, bir banka 100 milyon liralık bir borcunu yüzde 50 iskonto ederek, 50 milyon liraya varlık yönetim şirketine satıyor. Bundan sonraki süreçte artık kişiler bu şirketlere borçlu hale geliyor. Eğer şirket satın aldığı 100 liralık borcun 70 lirasını tahsil ederse bu işten, (70-50) 20 TL kazanç sağlamış oluyor.