1 vekil kaç kişiyi temsil ediyor?

Soner Çağlar / Egedesonsöz- Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ali Em’in yurtiçi seçmen sayısını 50 milyon 189 bin 930, yurtdışı seçmen sayısı ise 2 milyon 568 bin 977 olarak açıklamasının ardından gözler illerdeki kayıtlı seçmen sayısına çevrilmişti.

 

Ülke genelinde seçimlere 15 siyasi partinin katılırken, siyasi partilerin toplam aday sayısı 7 bin 492 oldu. Yurt genelindeki bağımsız milletvekili sayısı da 203’e ulaştı. Seçimlerde 199 bin 207 sandık kurulacak. Bir sandıkta 300 seçmenin oy kullanması planlandı. Sandık Kurulu başkan ve üyelerinin 1 milyon 394 bin 449 kişi olması öngörüldü.

 

YSK İzmir İl Seçim Kurulu, kendine merkez olarak Kültürpark Fuar Alanı Atlas Pavyonunu belirledi ve çalışmalara başladı. Seçmen kartları muhtarlıklara gönderildi. 6 Haziran’a kadar muhtarlıklarda kalacak olan kartlar daha sonra dağıtımı yapılmayan seçmen bilgi kağıtları oy verme gününde sahiplerine verilmek üzere sandık kurulu başkanlarına teslim edilecek. Bu seçimde bilgi kağıdının önemi daha arttı. Kimliğinde TC kimlik numarası olmayan seçmen seçmen bilgi kağıdı ile oy kullanabilecek. Gümrüklerde oy kullanma işlemi ise 10 Mayıs 2011 tarihinde başlayıp, 12 Haziran 2011 saat 17.00’ye kadar devam edecek. İzmir’de ise yurtiçi oy kullanımı sabah saat 08.00’de başlayıp, akşam saat 17.00’de noktalanacak. Seçim kurulu başkanlıklarına oy kullanma kabinleri de gönderilmeye başlandı.

 

Türkiye genelindeki rakamlar böyle iken bu seçimlerde 26 milletvekilini Ankara’ya gönderecek İzmir’deki seçmen sayısı da merakla bekleniyordu. YSK İl Seçim Kurulu yetkililerinden alınan bilgiye göre, İzmir’de 2 milyon 904 bin 169 kayıtlı seçmen, 10 bin 511 sandıkta oy kullanacak. İzmir 1. Bölgede bir milyon 426 bin 779 seçmen, 5 bin 75 sandıkta oy kullanma işlemi yaparken, İzmir 2. Bölgede ise bir milyon 477 bin 390 kişi, 5 bin 436 sandıkta oy kullanacak. Her sandıkta 6 kişinin görevlendirilmesi bekleniyor. Öten yandan 2007 genel seçimlerinde 2 milyon 528 bin 35 kayıtlı seçmenin olduğu dikkate alındığında, 2011 genel seçimlerindeki kayıtlı seçmen sayısının 376 bin 134 kişi arttığı görülüyor.

 

Ülke geneli ve iller bazında seçmen sayısına göre milletvekili çıkarma hesaplaması da merak edilen bir diğer konu olarak kamuoyunda konuşuluyor. YSK İl Seçim Kurulu Yetkililerinden alınan bilgiye göre, Gümrüklerdeki kullanılan oyların dağıtılmasından sonra ülke genelindeki seçmen sayısına göre yüzde 10 barajı geçen siyasi partiler YSK tarafından İl Seçim Kurulu’na bildiriliyor. Bu süreçte oy sayımı devam ediyor. Ülke genelindeki yüzde 10 barajını geçen siyasi partilerin illerdeki aldıkları oylar haneye yazılıyor. Daha sonra barajı geçen partilerin her birinin aldığı oy sayıları seçim bölgesinde önce bire, sonra 2’ye, ardından da 3’e bölünecek. Bölme işlemi 2 seçim bölgeli İzmir’de her bir bölgede 13 milletvekili çıkacağı için 13’e kadar sırayla devam edecek. Bölme işlemi sonunda en çok oydan aşağıya doğru sıralama yapılacak. Bu şekilde hangi partinin hangi bölgede kaç milletvekili çıkarmış olduğu ortaya çıkacak.

 

Örnek olarak 24 milletvekili çıkaran İzmir’de 2007 seçimlerinde 1. Bölgedeki son milletvekilleri dağılımı şöyleydi; AK Parti, 5. milletvekilini 66 bin 682 oyla kazanmıştı. MHP ise 71 bin 251 oyla 1. Bölgeden 2. milletvekilini çıkarmıştı. Partilerin 12 Haziran’da seçmen sayısına göre çıkaracakları milletvekili sayısı tüm kamuoyu tarafından merakla bekleniyor. Ancak seçmen sayısının artması nedeniyle bir milletvekilinin en az 2007 seçimlerindeki kadar oy alması gerektiği düşünüldüğünde yaklaşık 70 bin civarında oy alması gerekiyor. Bölgeler arasında seçmen sayısı farkının çok olmaması nedeniyle söz konusu rakamın birkaç bin üstü de olabileceği belirtiliyor.

 

Öte yandan İzmir’den seçime girecek bağımsız adayların oy pusulasındaki sıralamaları da belli oldu. 1. Bölgede sırasıyla İsmail Altıkulaç, Mehmet Tanhan, Yaşar Müjdeci, Tuncer Sümer. 2. Bölgede ise Ali Acar, Erdal Avcı, Doğu Perinçek, Mehmet Kürşad Kayabaşı Rahmiye Kubilay, Tarcan Ülük. Ayrıca Kestelli, Güzelyalı, Güzelyurt, Turgutreis mahallelerinde de muhtarlık seçimleri

 

İzmir’de 12 Eylül Referandumu’nda 7 bin 719 sandıkta, 2 milyon 870 bin 888 kayıtlı seçmenden 2 milyon 283 bin 900’ü seçimlere katılmıştı. 2 milyon 246 bin 847 oy geçerli sayılırken, 37 bin 53 oy geçersiz sayılmıştı. 816 bin 4 kişi anayasa değişikliği için ‘evet’ oyu kullanırken, ‘hayır’ oyları ise bir milyon 430 bin 843’e ulaşmıştı. ‘Evet’ oyları yüzde 36.32’de kalırken, ‘Hayır’ oyları ise yüzde 63.68 çıkmıştı.

 

Yerel Yönetimler Seçimi’nde, 29 Mart 2009 tarihinde seçime 19 parti katılmıştı. Seçimlerde, 48 milyon 49 bin 446 seçmen tarafından 81 ilin genel meclis üyeleri, 16 büyükşehir belediye başkanı ile 957'si ilçe, 1.974'ü belde kasaba olmak üzere toplam 2,931 belediyenin başkanları ve meclis üyeleri ile köy ve mahalle muhtarları seçilmişti.

 

İzmir’de ise Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminde kayıtlı 2 milyon 422 bin 480 seçmenden, 2 milyon 43 bin 178’i oy kullanmıştı. Kullanılan oylardan bir milyon 107 bin 562’sini alarak yüzde 56.15’lik oyla CHP’nin adayı Aziz Kocaoğlu, tarihi bir zafer kazanmıştı. AK Parti ise, 30 ilçeden sadece Bayındır’da belediye başkanlığını kazanabilmişti. AK Parti’nin oy oranı ise yüzde 30’lar mertebesinde kalmıştı. Seçime katılım oranı ise yüzde 84.34 olmuştu. MHP ise yüzde 7 civarında oy almıştı.

 

22 Temmuz 2007 tarihinde yapılan milletvekili genel seçimlerinde kayıtlı 42 milyon 799 bin 303 seçmenden 36 milyon 56 bin 293’ü seçimlere katılmıştı. Katılım oranı ülke genelinde yüzde 84,25’ti. AK Parti 16 milyon 327 bin 291 oyla yüzde 46,58 oy oranıyla ülke genelinde birinci parti olmuştu. Deniz Baykal’lı CHP ise, 7 milyon 317 bin 808 oyla yüzde 20,88 oy oranıyla ikinci parti, MHP ise 5 milyon bin 869 oy alıp, yüzde 14,27 ile 3. parti olmuştu. AK Parti 341 milletvekili, CHP 112 milletvekili, MHP ise 70 milletvekili çıkarırken TBMM’ye 26 bağımsız milletvekili adayı girmeyi başarmıştı.

 

İzmir özelinde ise, 1. Bölgede 1 milyon 298 bin 454, 2. Bölgede 1 milyon 229 bin 581 seçmen ile toplamda 2 milyon 528 bin 35 kayıtlı seçmen bulunuyordu. AK Parti 1. Bölgede 333 bin 434 oyla 5, 2. Bölgede 303 bin 392 oyla 4 milletvekili çıkarmıştı. CHP 1. Bölgede 370 bin 207 oyla 5, 2. Bölgede ise 370 bin 62 oyla 6 milletvekiline sahip olmuştu. MHP ise 1. Bölgede 142 bin 501 oyla 2, 2. bölgede de 147 bin 299 oyla 2 milletvekili çıkarabilmişti. Bağımsızlar ise 1. Bölgede 42 bin 35, 2. Bölgede de 40 bin 767 oy alarak, milletvekili seçilememişlerdi. Bu bilgiler ışığında yeni milletvekili ve seçmen rakamlarına göre 1 Milletvekili yaklaşık 33 bin İzmirliyi temsil ediyor. Yani 33 bin İzmirliye 1 milletvekili düşüyor.