Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - Buca Belediyesi’nin Nisan ayı olağan meclis oturumu gerçekleştirildi. Oturumda Denetim Komisyonu tarafından hazırlanan raporun sonuç kısmı da meclis üyelerine okundu.
İlgili raporun sonuç kısmında “Buca Belediyesi 2024 yıl mali yılı gelir ve giderleri ile bunlara ilişkin hesap ve kayıt işlemleri tüm müdürlüklere ait doğrudan temin ve ihale yöntemi ile yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin dosyadaki belgeler, hakkedişler, tahakkuk, muhasebe işlem fişleri, ödeme evrakları, avanslar mevzuata uygun olarak düzenlendiği görülmüş, komisyonumuz tarafından iş bu rapor 45 iş günü içinde hazırlanarak taraflarca imza altına alınmıştır.28.03.2025” ifadelerine yer verildi.
BLUZ DETAYI
Ayrıca raporda muhalefet şerhi de belli oldu. Cumhur İttifakı’nı temsilen 2 AK Partili ismin yer aldığı Denetim Komisyonu raporunda 13 maddenin yer alırken raporda belediye bünyesinde yer alan öğretmenlere alındığı iddia edilen bluz dikkat çekti
1- Denetim komisyonumuzca incelediğimiz takvim yılı içerisinde seçim öncesi 01.01.2024- 31.03.2024 ve seçim sonrası 01.04.2024- 31.12.2024 tarihleri ayrı dönemler olarak ele alındığında seçim öncesi belediye bütçesinde satın almaların ve diğer doğrudan teminlerin çoğunlukla aynı şirketler üzerinden yapıldığı görülmektedir. Ayrıca detaylara bakıldığında fahiş fiyatların uygulandığı ve harcamalar yapıldığı, bütçenin sanki belli firmalara yönlendirilme çabası olduğu görüş hasıl olmuştur.
Seçim sonrası dönem için ise harcamaların çoğunlukla belediye bağlı ortaklıkları olan Üzüm Kent A.Ş, Buca İmar A.Ş ve Kızılçullu A.Ş üzerinden bütçenin yönetilmesi sebebiyle harcama kalemlerinde farklılık gösterilmeye başlandığı görülmüş bu sebepten ilgili şirketlerin mizan ve diğer finansal raporlarının incelenmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
2- 2024 denetim raporu, yapmış olduğumuz incelemelerde bütçenin ilçemiz ihtiyaçlarına uygun olarak yönetilemediği görüşü hasıl olmuştur. Bütçe kırılımlarına baktığımızda müdürlükler arasında fahiş dengesizlik olduğu görülmektedir ve ilçe ihtiyaçları ile orantılı olarak yapılmamasının iyi niyet göstergesi olmadığı fikri ortaya çıkmaktadır. Bu konuya örnek verecek olursak Hazine ve Maliye Bakanlığı İlçe belediyelerine ilişkin bütçe gider rapor ortamları ile Buca Belediyesi bütçe uygulama sonuç raporu karşılaştırmalı incelendiğinde;
Çalışanlara ilişkin sosyal haklar kalemi belediyeler ortalamasında bütçenin %1.5 oluştururken Buca belediyesinde bu oran toplam bütçenin %5’ini oluşturmaktadır. Buna karşın sosyal haklar kaleminin çalışan personele yansımadığı görülmektedir.
Temizlik Alım Giderleri Türkiye ilçe ve belde ortalamasında %4 iken bu oran Buca Belediyesi için %9 olarak görülmektedir. Temizlik giderlerine ilişkin 2 kat harcama yapılmasına karşın yeterli hizmetin alınamadığı ve suistimale açık alanların olduğu tespit edilmiştir.
Özel Güvenlik Hizmet alımlarında ise yine Türkiye ortalaması bütçenin %1’i iken bu oran Buca belediyesinde %5’lere tekabül etmektedir. Türkiye ortalamasının yaklaşık 5 katı olan bu gider kalemi için gerekli hizmet karşılığı alınmamıştır.
Buca Belediyesi bütçe uygulama raporu ile Türkiye ilçe ve belde belediyelerine ilişkin resmi veriler kıyaslandığında bütçenin yatırım odaklı yönetilmediği özellikle hizmet alım işlemlerinin yoğun olmasına karşın bütçede görülen hizmetlerin fotoğraf ve belgelerle ispat edilemediği görülmüştür. Ayrıca yüksek borçlanma rakamlarına rağmen özellikle üçüncü maddede belirtilen ve aşağıda bazı örneklendirmeleri yapılan müdürlük bütçelerinin belediye yatırıma ilişkin bütçesinden kat ve kat fazla olmasına karşın alt yapı, temizlik, çevre düzenlemesi gibi standart hizmetlerin karşılanamamasına sebep olmaktadır.
3- Yaptığımız incelemelerde çoğu müdürlüklerce özellikle Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü, Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü, Destek Hizmetleri Müdürlüğü, Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü, Fen İşleri Müdürlüğü, Park ve Bahçeler Müdürlüğü, İnsan Kaynakları Müdürlüğü, Özel Kalem Müdürlüğü, Basın Yayın ve Halkla İşler Müdürlüğü başta olmak üzere doğrudan teminlerde malzeme alımlarına ilişkin detay belgeler ve teslim fotoğrafları yeterince bulunamamıştır. Ayrıca çoğu satın almada piyasa fiyatı araştırmaları oldukça yetersiz kaldığı görülmüştür.
4- Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü ile Sosyal Yardım Müdürlüğü değerlendirildiğinde; İlgili takvim yılı denetimlerinde yerel idare çalışanlarına, muhtarlara, vatandaşa vs. çeşitli dönemlerde yemek organizasyonları yapıldığına ilişkin faturalar incelenmiştir. Bu incelemeler sonucunda organizasyon belge ve fotoğrafları ile ödeme rakamları arasında uçurum olduğu tespit edilmiştir. Onlarca örneği olan bu kalemde sadece bir örnek verecek olursak organizasyon kişi başı ücreti ortalama 2.000TL gibi fahiş ücretten fatura edilmiş ve 200 kişi olması gerekirken fotoğraflarda sadece 25-30 kişinin olduğu görülmüştür. Buna ilişkin ise rezervasyon sayısı ile katılım sağlayan kişi sayısında sürekli ciddi farklılıkların görüldüğü tespit edilmiştir. Ayrıca bazı organizasyonların fotoğrafları dahi yoktur. Diğer taraftan özellikle 2024 yılı mart ayında ramazan ayı boyunca tarihi çok önceden belli olmasına rağmen ihale işlemleri yapılmayıp doğrudan temin yolu ile iftar yemeği ve organizasyonları işi bir çok kaleme bölünerek defalarca doğrudan temin yapılmış ve kamu zararı oluştuğu kanaati oluşmuştur. Organizasyonlar farklı firmalara verilmiş olsada firma sahiplerinin aynı kişi olduğu tespit edilmiştir. Buca Belediye bünyesince 117 öğretmene tanesi 3.640TL’den bluz alımı yapılmış, komisyonca yapılan araştırmalarda belediye bünyesinde bu sayıda öğretmen bulunmadığı ilgili alımın fotoğraflanıp, belgelenmediği tespit edilmiştir.
5- Gençlik ve Spor Müdürlüğü değerlendirildiğinde; sporcularımızın il dışı müsabakalara gönderildiği faaliyetlerde piyasa araştırılmasının yeterince yapılmadığı ve aynı firmalara verildiği tespit edilmiştir.
6- Destek Hizmetleri Müdürlüğü değerlendirildiğinde; 2024 mart ayı öncesinde özellikle tek bir kalemde ihale yolu ile iş alımı yapılan ve toplamda bir dönemde böcek haşere ilaçlama işi takriben 25.000.000. TL ye mal edilmiştir. Bu işlemde haftalık veya aylık yapılması gereken kontrollerin yapılmadığı tespit edilmiş, işlem fişlerinde bulunan imzaların belediye yetkililerince yapılmayıp firma sahiplerince yapıldığı görülmüştür. Böyle bir hizmet alımının piyasadan örneğinin sadece yıllık 700-800bin TL’ye yapılabileceği bilgisi alınmıştır. Bu işlemde hem fahiş fiyatlandırmanın bir olduğu hem de işlemin yapılıp yapılmadığının tespit edilemediği sebebiyle şaibe içeren durum olup hayatın olağan akışına aykırıdır. Diğer taraftan bir diğer örnekte yüzlerce m2 çimçit alımının yapıldığı bu alımların m2 fiyatlarının bir sene öncesinde 984 TL’den yapıldığı görülmüştür. İlgili ürünün bugünkü koşullarda dahi m2 fiyatlarının 250-300TL olduğu görülmektedir. Diğer taraftan buna benzer piyasa koşullarının üzerinde satın almaların olduğu görülmüştür.
7- Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü değerlendirildiğinde; seçim öncesi dönem ve takvim yılı içerisinde araç onarım işi adı altında sürekli aynı araçları aynı firmalara sıralı yevmiyeler ile işler verilmiştir. Bu işlemlerin fiyatlamaları ise piyasa fiyatlarının kat ve kat üzerinde fahiş fiyatlar üzerinden yapılmıştır. Ayrıca onarım öncesi ve sonrasına ilişkin bilgi ve belge ile fotoğraflandırmaları yoktur.
8- Fen İşleri Müdürlüğü değerlendirildiğinde; asfalt tamir alım işlemi yapılmıştır. Alınan asfaltların serilip serilmediği fotoğraflarca tespit edilememiştir.
9- Park ve Bahçeler Müdürlüğü değerlendirildiğinde makine ve yedek parça (çim biçme- motorlu tırpan vs) satın almalarının olduğu ve piyasa koşullarına göre fahiş fiyat olduğu ayrıca bu satın almalara ilişkin fotoğraflamanın yapılmadığı görülmüştür. Bunun dışında binlerce m2 rulo çimlerin alındığı ve bu malzemelerin nerede kullanıldığına ait bilgilerin yer almadığı görülmüştür.
10- Özel Kalem Müdürlüğü değerlendirildiğinde; yerel seçim öncesi meclis üyeleri ve başkan yardımcılarına hediye edilmek üzere başkanlık oluruna istinaden yaklaşık 50-60 kişiye verilmesi gereken ve içeriği belli olmayan tanesi 3.600TL’den 200 adet hediye alınması ve bunun dağıtılacak kişi sayısından 4 kat fazla olması ve yine dağıtımın nasıl yapıldığına ilişkin gerekli açıklamaların yapılmadığı tespit edilmiştir.
11- Basın Yayın ve Halkla İşler Müdürlüğü değerlendirildiğinde; seçim öncesi dönemde 1222 yevmiye sayılı doğrudan temin ile 501.000 TL sı bedel ile 400 kişilik yemek düzenlemesi mevcut fotoğraflarda 20-30 kişi bulunması zaten İzmir geneli basın toplantısı dahi düzenlenmiş olsa 400 basın mensubu olmayacağı , katılmayacağı ortada iken yapılan işin hayatın olağan akışına aykırı olduğu kanaati oluşmuştur.
12- Buca Belediyesinin sosyal belediyecilik anlayışından uzak kaldığı tespit edilmiştir. Örneğin bir takvim yılı içerisinde yapılan sosyal yardımlar kaleminin çok yüksek tutar görülmesine karşın doğrudan sosyal yardımların sadece 45 kişiye yapılmış ve nüfusa oranla yetersiz düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bütçede görülen sosyal yardım kaleminin hangi amaçlar için kullanıldığı detayına erişilememiştir.
13- Tüm bu bilgiler ışığında özellikle yukarıdaki gibi basın, sosyal, kültür, temizlik müdürlükleri israf sayılabilecek fahiş ve tutarsız doğrudan temin yolu ile harcamaların belirli firmalar üzerinden yapıldığı kanaatine varılmıştır.
Belirtilen hususların dikkate alınması arz olunur.
