Dünyada milyonların ilgi duyduğu ve yakından takip ettiği bir spor arıyorsanız o da “futbol”. En gelişmiş ülkesinden üçüncü dünya ülkelerine kadar yediden yetmişe herkesin ilgi alanı. Futbol dediniz mi akan sular duruyor, milyonlar statlara doluyor ya da televizyonlarının başına hapsoluyor. Futbol geniş kitlelere hitap etmesi nedeni ile aynı zamanda çok iyi bir propaganda ve reklam aracı olarak da kullanılıyor. Futbolcuların transferlerinde kulüplere ödenen astronomik bonservis bedelleri, futbolculara ödenen transfer ücretleri, sponsorluk anlaşmaları karşılığı alınan bedeller ve maçlar üzerine oynanan bahisler ile karşımıza devasa bir futbol endüstrisi çıkıyor.

 

Böylesine muazzam paranın döndüğü bir sektörde her zaman daha fazla kazanmak isteyen ve bunun için şike olaylarına karışıp haksız kazanç sağlamak isteyenlerin olması da kaçınılmazdır.

 

Peki, böylesine astronomik rakamların döndüğü futbol endüstrisinde futbolcuları neden vergi rekortmenleri listelerinde göremiyoruz. Bunun için öncelikle futbolcuların aldığı paraların vergi kanunlarımızda nasıl değerlendirildiğine bakalım.

 

Gelir Vergisi Kanunu (GVK) Madde 61/6’da “Sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler” ücret olarak sayılmıştır. O zaman futbolculara yapılan ödemelere bakalım;

 

Futbolcuların bir kulüpten diğerine geçmek için ya da ilk profesyonel spor hayatına başlarken aldığı ücrete transfer ücreti denir. Bu ücret para dışında ayni olarak ev, araba, vb. ayni ödemeler de olabilir.

 

Futbolculara imzalamış oldukları sözleşme gereği aylık olarak ödenen ücretlerdir.

 

Gösterilen performans için ya da galip gelinen maçlarda futbolculara ödenen nakdi ya da ayni bedellerdir.

 

Futbolcu ile kulüp arasında imzalanan sözleşmenin, kulüp tarafından haksız fesih edilmesi halinde sporcuya yapılması gereken ödemelerdir.

 

Profesyonel spor hayatına son verirken federasyonun vermiş olduğu hak ile bir kereye mahsus olmak üzere düzenlenen jübile maçından elde edilen ve futbolcuya ödenen gelirlerdir.

 

Futbolculara ödenen nakit ücretler dışında kendi kullanımlarına verilen ya da mülkiyeti devredilen ev, araba, ev eşyası vb. menfaatlerdir. Bu menfaatler Vergi Usul Kanunu(VUK)’ndaki değerleme şekillerine göre bedeli belirlenir.

 

Futbolcuların, bir ürünün kullanımı ya da tanıtımı için almış olduğu bedeller. Reklam bedelleri her ne kadar ücretin tanımına tam olarak uymuyor olsa da sporculara yapılan her türlü ödeme ücret kabul edildiği için, genel olarak ücret olarak değerlendirilmektedir.

 

GVK Madde 23/15’e göre yüz ve daha aşağı sayıda işçi çalıştıran işyerlerinde bir, yüzden fazla işçi çalıştıran işyerlerinde iki, amatör sporcu çalıştıranların, her yıl millî müsabakalara iştirak ettiklerinin belgelenmesi durumunda bu amatör sporculara ödenen ücretler vergiden istisnadır. (Asgari ücretin iki katını aşmamak kaydıyla)

GVK Madde 29/3’e göre spor yarışmalarına katılan amatör sporculara ödenen ödül ve ikramiyeler vergiden müstesnadır.

 

Profesyonel futbolcuların almış oldukları transfer ödemeleri ve aylık ücretleri dönem dönem farklı istisnalara konu olmuştur. Son olarak, 01.07.2008 tarihinden geçerli olmak üzere GVK Geçici Madde 72’ye göre “31.12.2017 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden aşağıdaki oranlarda gelir vergisi tevkifatı yapılır.

a) Lig usulüne tabi spor dallarında;

1) En üst ligdekiler için % 15,

2) En üst altı ligdekiler için % 10,

3) Diğer liglerdekiler için %  5,

b) Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden % 5” denilmektedir.

 

Sonuç olarak, bugün için 837,00 TL brüt asgari ücretle çalışan birisi, toplam vergi matrahına göre 9.400,00 TL’den sonra bir üst dilim olan yüzde 20’den vergisini ödüyor. Daha yüksek ücretle çalışanlar ise yüzde 35’e kadar vergi öderken milyonlarca lira transfer ücreti ve maaş alan futbolcular sadece yüzde 15 vergi ödemekte. Buna rağmen aldıkları paralar yetmemekte ve şike yapmak sureti ile haksız kazanç sağlama yollarına başvurmaktadırlar.