MANİSA - Temmuz ayı ortalarında başlayan yaş üzüm hasat dönemiyle ürününü kilogramı 1 lira 70 kuruştan satan üretici, bugün bu rakamın 60 kuruşa kadar düşmesiyle sıkıntı yaşıyor. Üzümünü satamayan üretici, bundan sonra kurutma şansının da çok zor ve az olduğunu dile getiriyor.
Sofralık yaş üzüm ve kuru üzümde yaşanan sıkıntıları değerlendiren, Alaşehir Ziraat Odası Başkanı Necdet Türk, yaş üzümde alıcılardan kuru üzümde de TARİŞ'in fiyatları geç açıklamasından kaynaklanan sıkıntılar olduğunu belirtti. Bazı ihracatçı firmaların olgunlaşmamış ve tat oranı yenilecek düzeye ulaşmamış üzümleri toplayarak yurt dışına göndermesinin ihracata darbe vurduğunu ifade eden Türk, şöyle konuştu:
"Olgunlaşmamış, tat oranı düşük ve görünümü kötü olan üzümler Türk üzümünün kalitesini olumsuz yönde etkiledi. Böyle olunca Türk üzümüne olan talep azaldı. Bunun sonucu ihracatçılar, bunlara bağlı olarak da iç piyasa alıcıları daha önce almış oldukları üzüm bağlarında fiyat kırımına gitti. Sezon başında üreticilerle yaptıkları anlaşmaları tek taraflı olarak bozuyorlar. Havaların soğuması nedeniyle kurutma imkanı olmayan üreticimizde alıcının lehine fiyat kırmak zorunda kalıyor. Böylece üretici hem maddi kayba uğruyor, hem de psikolojik açıdan sağlığını kaybediyor. Oysa bu oyunu oynayan zaten ihracatçı. Önce yüksek fiyata alıyor, olgunlaşmadan kesiyor, yurt dışında piyasayı öldürüyor, üretici kurutma dönemini kaçırıyor, sonra da ihracatçının isteklerine boyun eğmek zorunda kalıyor. Birçok üreticimiz bu oyun sonucu sezon başında anlaştığı fiyattan yüzde 20- 25 oranında indirim yapmak zorunda kaldı. Bu ticaret olarak da insanlık olarak da etik bir davranış değildir."
TARİŞ'İN TUTUMU
Bir başka sıkıntının TARİŞ'in kuru üzüm alım fiyatlarını geç açıklamasından kaynaklandığı ifade eden Türk, "TARİŞ fiyatları çok geç açıklayarak, üreticileri tüccarın insafına bırakmış, adeta fiyatı tüccarlar kendi istekleri doğrultusunda belirler hale gelmişlerdir. Nitekim bugüne kadar tüccarların en fazla aldığı üzüm fiyatı 3.5-3.6 lirayı geçmezken, TARİŞ üç gün önce on numara üzüm için 3,7 lira fiyat açıklamıştır. Üreticiler ellerindeki üzümleri sattıktan sonra TARİŞ açıklama yapmıştır. Oysa bu fiyat sezon başında açıklansaydı, üreticilerimiz üzümünü yaş ya da kuru satmak yönünde rahatça tercih yapabilirlerdi" dedi.
BEDELİNİ ÖDETMEK İSTİYORLAR
TARİŞ'in ve ihracatçıların kendi hatalarının bedelini üreticiye ödetmeye çalıştıklarını iddia eden Türk, "TARİŞ ortaklarını koruyamıyor, yaş üzüm ihracatçıları masum üzüm üreticilerinin sırtından para kazanmaya çalışıyor. Oysa üreticiyi yaşatmazlarsa, kendilerinin de yaşayamayacaklarını düşünmüyorlar" diye konuştu.
KURUTMAYI DENESİNLER
Bu yıl kuru üzüm rekoltesi çok düşük olduğunu ve fiyatların yıl sonuna doğru 4 liraya kadar liraya kadar çıkabileceğini belirten Necdet Türk, şunları söyledi:
"Üreticilerimize geç da olsa ellerindeki üzümleri kurutmayı denemelerini öneriyoruz. Çünkü dünyada ve Türkiye'de stoklarda yeterince kuru üzüm yok. Bunu önlemenin tek yolu ise olgunlaşmadan kesime izin verilmemesi, TARİŞ'in de kuru üzüm fiyatlarını sezon başında açıklamasıdır. Ayrıca üreticilerimiz alıcıların tek taraflı feshini önleyecek, yaptırımı olan bir sözleşme (Noter olabilir) yapmaları gerekmektedir. Böylece alıcının da üreticiye karşı bir sorumluluğu olacaktır. Hasat tarihi yılın iklim şartlarına göre İlçe Tarım Müdürlüğü ve Ziraat Odası önderliğinde belirlenmelidir. Üreticilerimiz de kuru üzümü toptan satma yerine ihtiyaçı kadar satış yöntemini tercih etmelidir."(DHA)