Şimdi de peynir-zeytin savaşı

İZMİR – Yeni Asır’dan Sinan Doğan’ın haberine göre yaşanan gelişmeler üzerine harekete geçen Türkiye ise, Yunanistan'ın coğrafi işaret ihlallerini gündeme getirmeye hazırlanıyor. Türkiye ile Yunanistan arasında Hacivat-Karagöz ve baklava nedeniyle yaşanan tartışma şimdi de başka ürünlere sıçradı. Yunanistan, Yunan coğrafi işaretine sahip olan Kalamata zeytini, Feta peyniri gibi ürünlerin Türk firmalarınca kullanılmaması konusunda Türk Dışişleri Bakanlığı'na uyarıda bulundu. Yunan tarafının isteklerine uyulursa, Egeli zeytinciler Kalamata tipi zeytini Türkiye'de üretip satamayacak. Türk firmaları bu coğrafi işaret ile Avrupa başta olmak üzere dünyaya zeytin ve peynir ihraç edemeyecek. Kimi engellemeler yaşayan Egeli zeytin ihracatçıları, çareyi ambalajlara sadece Kalamata değil 'Kalamata style olive-Kalamata tipi zeytin' yazmakta buldu. Gelişmeler üzerine harekete geçen Türkiye ise, Yunanistan'ın coğrafi işaret ihlallerini gündeme getirmeye hazırlanıyor.

 

Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü'nden 14 Eylül 2011'de ihracatçılara yapılan duyuruda, iki ülke arasında yaşanan coğrafi işaret savaşı konusunda bilgi verildi. Açıklamada, "Yunan tarafınca Yunanistan menşeli ürün olarak tescil edilmiş Feta peyniri ve Kalamata zeytini gibi bazı ürünlerin Türk üreticiler tarafından kullanıldığı, ürünlerin marketlerde bu isim altında yer aldığı bildirilmekte ve bunların

ülkemizde pazarlanmasının durdurulması talep edilmektedir" denildi.

Yunan tarafı ile bu konuda bir toplantı düzenleneceği ifade edilen açıklamada, "Yukarıda belirtilen hususlar kapsamında ülkemiz ile Yunanistan arasında coğrafi işaretler alanındaki ilişkilerin tek yanlı ele alındığı anlaşılıyor. Ülkemiz şirketleri tarafından yapıldığı iddia edilen ihlallerin değil, Yunan şirketler tarafından da gerçekleştirilmiş ihlallerin de tespit edilerek, konunun benzer konu başlıkları ile birlikte bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği Ekonomi Bakanlığı tarafından düşünülmektedir" ifadesine yer verildi. Açıklamada, Türk şirketlerinden bu konudaki ihlalleri duyurmaları istendi.

 

Türk Patent Enstitüsü ise Feta peyniri ve Kalamata zeytini ile diğer AB kaynaklı coğrafi işaretlerin sadece AB'deki korumasına dayalı olarak, Türkiye'de de korunacağı yönünde bir değerlendirme yapılmasının mümkün bulunmadığını açıkladı. Yunanistan'ın kendilerine başvuruda bulunmadığı ifade edilen açıklamada, "Yabancı ülke kaynaklı coğrafi işaretlerin de korunması mümkün. Marketlerde satılan ürünlerde Kalamata zeytini ve Feta peyniri gibi ibarelerin kullanımının engellenmesi, Türkiye'de coğrafi işaret korumasına haiz olmadıkları için mümkün değil. Bu korumanın elde edilebilmesi için, Türk Patent Enstitüsü'ne coğrafi işaret başvurusu yapılması gerekiyor. Halihazırda söz konusu ürünler için ülkemize herhangi bir başvuru yapılmadı" denildi.

 

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Emin Demirci, yurtdışına gönderdikleri Kalamata cinsi zeytinde kimi zaman Yunan tarafından engellemeler yaşadıklarını belirterek, sorunu Kalamata style olive (Kalamata tipi zeytin) adıyla satış yaparak çözdüklerini söyledi. Aslında Türkiye'de Kalamata tipi zeytin yetişmediğini belirten Demirci, "Biz bölgemizde yetişen iri zeytini Kalamata adıyla satıyoruz. Hakiki Kalamata Yunanistan'ın bir bölgesinde yetişiyor. Ama bu bir marka ve yıllardır bu şekilde ihracata devam ediyoruz" dedi.

 

Ege Bölgesi'nin yıllık 100 milyon dolara ulaşan zeytin ihracatının yaklaşık yarısını Kalamata tipi adıyla satılan kalibresi yüksek iri zeytinler oluşturuyor. İri zeytin çeşitlerini Ege'de on binlerce üretici üretirken, başta Akhisar ve Aydın'da olmak üzere 100'e yakın işletme de bu iri zeytini sirke ile işleyip Kalamata markasıyla iç pazarda ve yurtdışında satıyor. Bir tür eritme peyniri olan Feta peynirini ise Türkiye genelinde süt ürünleri alanında faaliyet gösteren firmalar sınırlı miktarda üretmekle beraber, son yıllarda Türkiye'den Avrupa ülkelerine ihracat da yapılıyor.(Yeni Asır – Sinan Doğan)