Sıcaklık arttı... Cinsiyetleri değişti!

Nesli tükenme riskiyle karşı karşıya bulunan canlılar arasında yer alan deniz kaplumbağaları caretta carettaların mayıs ve haziranda başlayan yumurtlama döneminin ardından yumurtalarından çıkan yavruları suyla buluşuyor.

Küresel ısınmayla birlikte yavruların cinsiyetlerinde yaşanan değişim de devam ediyor.

Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) görevlileri de yavru kaplumbağaların hayata tutunması için çalışma yapıyor.

DEKAMER Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Yakup Kaska, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünün destekleriyle İztuzu'nda 30 yılı aşkın süredir koruma çalışmalarının yürütüldüğünü söyledi.

Kaska, ağustos ortasına kadar yumurtlamaların devam etmesini beklediklerini belirterek, "Deniz kaplumbağalarının deniz suyunun ısınmasıyla çiftleşmelerinin erken başladığını biliyoruz. Ancak yavruların esas sıcaklıktan nasıl etkilendiğini araştırıyoruz" dedi.

Yavruların insanlardaki gibi kromozoma sahip olmadığına işaret eden Kaska, "Yavru gelişirken içinde bulunduğu ortamın sıcaklığına göre cinsiyetini değiştirir. Ortam sıcak olursa dişi, serin olursa erkek yavru çıkıyor. Şu ana kadar yaptığımız sıcaklık ölçümlerinde yavruların neredeyse yüzde 90'ı dişi çıktı. Dolayısıyla geriye kalan yüzde 10'luk erkek, popülasyonun devamı için yeterli olacak mı, bilmiyoruz" diye konuştu.

Kaska, İztuzu Plajı'nda şu ana kadar 730'u aşan yuva sayısına ulaştıklarını, burada 250 civarında annenin yuva yaptığını vurgulayarak, ekiplerin şu ana kadar 4-5 bin civarında yavruyu denize gönderdiğini söyledi.

Sezon sonunda yaklaşık 40 bin civarında yavrunun denize ulaşmasını beklediklerini anlatan Kaska, çalışmaların bu yönde sürdüğünü dile getirdi.

Kaska, 2050 yılında dünyanın 1 derece daha ısınması durumunda yavruların hepsinin dişi çıkacağını, bunun için ne gibi önlemler almaları gerektiği konusunda farklı çalışmalara şimdiden başladıklarını dile getirdi.

İztuzu Kumsalı'nda da küresel ısınmanın etkisiyle deniz kaplumbağalarının bu yıl biraz daha erken yuva yapmaya başladığını bildiren Kaska, bunun ilk örneğinin Dalyan Kumsalı'nda görüldüğünü, normalde 15 Mayıs gibi başlayan yuva yapımının bu yıl 22 Nisan'da oluştuğunu kaydetti.

Kaska, caretta carettaların doğduğu kumsala 25-30 yıl sonra tekrar döndüğünü aktararak, bu nedenle yavru çıkışlarının güvenli bir alanda yapılmasının şart olduğunu sözlerine ekledi. (AA)