Malakan Hülya Avşar Kürt açılımını anlattı

Milliyet’’ten Devrim Sevimay’’la yaptığı röportajda, belki de ilk kez bu kadar samimi ve içten konuştu.

Baba tarafı Kürt, anne tarafı Türk olan ’“biz Anadolu’’yuz’” diyen Avşar Kızı’’nın Kürt açılımına bakışı:

 

 

Dört yıl önce Erbil’’de bir akşam yemeği sonrası kahve sohbetindeydik. Karşımızda Mesud Barzani’’nin kardeşlerinden Sedat Barzani, onun yanında da Dış İlişkiler Sorumlusu Sefin Dizai vardı. Bir nezaket sohbetiydi, ama arada ABD-Irak-Türkiye de konuşuyorduk. Her nasıl olduysa o konuşmada birden ’“sizin taraf’”, ’“bizim taraf’” kelimeleri fazla geçmeye başladı ve biz kardeş Barzani’’yle çok hafif de olsa gerildik. Durumu fark eden Dizai hemen söze girdi:

- Bizim kız nasıl?

- Bizim kız?..

- Hülya Avşar tabii ki... İyi bakıyor musunuz? Eşi onu üzüyor mu?

Tabii birden hava dağıldı, hep beraber gülümsedik. ’“Bizim’” dediği kız, aynı zamanda ’“bizim’” de kızdı çünkü ve Türkiye’’de Kürtlerle Türklerin ’“biz’” olmasına ilişkin en sıcak örneklerden biriydi. O kadar ki, işte Iraklı bir Kürt siyasetçi bile o ’“biz’”in içinde kendine bir yer buluyordu.

Bu hikaye, buradan kilometrelerce ötede aklımızın bir köşesine yazıldığından beri Hülya Avşar’’la Kürtleri konuşmaya niyetliydik; ama kısmet demokratik açılımaymış.

Doğrusu önce ikna etmesi çok kolay olmadı Avşar’’ı. Hem bir açılım furyasına takılıp gidiyor görünmekten hem de bu kadar önemli bir meselenin içini tam dolduramamaktan çekiniyordu.

Biz ise açılımı ikinci plana atıp, ondan öncelikle kendisini anlatmasını istiyorduk. Kimin taraf-kimin muhatap olacağının, kimlerin hesaba katılıp-kimlerin katılmayacağının karıştığı bir ortamda, bu ülkenin annesi Türk-babası Kürt (veya tersi) milyonlarca çocuğundan biri ve tabii sonuçta bir Hülya Avşar olarak neler anlatacağını merak ediyorduk.

Avşar, geçen salı günü Ali Eyüboğlu’’nun da yardımıyla önerimizi kabul etti. Ve iyi ki de etti. Karşımıza tam tahmin ettiğimiz gibi bu kocaman meselenin bütün küçük hikayelerini barındıran bir Türk-Kürt ailesi çıktı. Şimdi kim hangi açılımı yapmaya ya da kim hangi açılıma karşı çıkmaya kendini yetkili görüyorsa zemini tutan bu on binlerce aileyi de hesaba katsın deriz. İşte onlardan Türk Emral Bozkır’’la Kürt Celal Avşar’’ın ailesi ve ailenin büyük kızı olarak Hülya Avşar’’ın izlenimleri: 

 

11-12 yaşlarındaydım. Ankara-Özveren sokaktaki evimizde... Aynada birden yüzümdeki şark çıbanı dikkatimi çekti. Gidip hemen anneme sordum, ’“Küçükken su çiçeği oldum da, bu onun mu yarası anne?’” Annem dedi ki, ’“Hayır, onun adı şark çıbanı.’” ’“Ne demek şark çıbanı?’” dedim. Şimdi tam hatırlamıyorum, ama bir tür sinek gibi bir şey dedi; o yörede yaşayan çoğu insanda bu şark çıbanı olurmuş.

 

Kars-Ardahan; daha doğrusu Hasköy. Ben altı aylıkken annemle babam bir süre babamın memleketinde yaşamışlar ve şark çıbanı da gelip bir şekilde beni orada bulmuş. Bu hikayeyi dinledikten sonra ’“o yöre’” yavaş yavaş benim merakımı cezbetmeye başladı. Anlatılan her hikayede ’“orası’” benim daha fazla dikkatimi çekiyordu. Sonunda artık soruşturur olmuştum. Niye dedemin adı Apo; babaannemin Daduk? Niye babaannem beni hep Malakan (Sarışın) diye çağırıyor? Kardeşimin adı Leyla, ama niye Mışki de diyorlar veya babamın adı Celal, ama niye ’“Ello’” diye de sesleniyorlar?

 

Tam aksine, hikayeler hoşuma gittikçe daha da fark eder oluyordum her şeyi. Amcamlar, halamlar birkaç apartman aşağıda oturuyordu ve evdeki bu bütün hava bana çok eğlenceli geliyordu.

 

Hayır, hep değil. Mesela bu bahsi okulda, sokakta uzun bir zaman kimseye diyemedim. Korkuyordum. Anlatmamam gerektiğini hissediyordum. Çünkü benim babam o dönem bankacıydı ve Kürt olduğu için hep problemler yaşıyordu, bir şubeden başkasına gönderiliyordu. Ben de bunları zaman zaman duyuyordum.

 

Hatta bir gün babam çok sinirlenerek eve gelmişti. Otobüste Kürtçe konuştu diye oradaki bir yolcuyla mı ne, birbirlerine giriyorlar, otobüs duruyor; babam ve o yolcu indiriliyor. Babam o hırsla eve gelip anlatmıştı bize. O kadar sinirliydi ki...

Sonra yine mesela amcam Fevzi Avşar, Ankara’’da bir hastanede başhekimdi. Onu da bu Kürtçülükten dolayı bir yerlere sürdüler. Bu arada hala kızlarım, amca çocuklarım hep Kürtçe konuşurlardı ve aksi bir durumu hep reddederlerdi, hep bir şekilde yumruklarını masaya vururlardı. Sürekli okuyan, sürekli tartışan insanlardı.

 

Ben onlar gibi değildim. Babam bu meselelere üzülünce ben de çok üzülürdüm, ama her şeyi daha kenardan izlerdim.

 

Kesinlikle. Bir kere evde başka kültürde biriyle daha yaşıyor olmak beni yumuşatıyor, daha orta bir noktaya çekiyordu. İkincisi, ben Ankara’’da büyüdüm, ama kuzenlerim neredeyse liseyi bitirene kadar Hasköy’’deydi. Dolayısıyla onların her şeyi benden daha yoğun yaşıyor olmaları normaldi.

 

Hayır, hep çok sevdiler, hep arkamda oldular. Bir de benim babam çok dominanttı bu konuda. Yani aslında kendisi de uçtu, ama o uç noktalarını hep bizden saklardı. Özellikle şimdi şimdi fark ediyorum ki bizimle ilgili birçok şeye çok dikkat etmiş.

 

Koyu Kürttü. Yapılan hiçbir haksızlığı affetmiyordu. Taraftı yani. Yeğenlerini, ailedeki politik durumları, hepsini anlayışla karşılıyordu. Belki bıraksalar o da peşlerinden gidecek gibiydi.

Benim ailem işin hep politik kısmındaydı. Onların amacı bir gün bu ülkenin başbakanının ağzından ’“Gelin dost olalım, ahbap olalım, kimse kimsenin canını yakmasın’”ı duymaktı. Bütün gayretleri bugünler içindi. Yani son derece medeniceydi düşündükleri, ama içlerinde çok uçları da olabilir, sonuçta biz siyasi açıdan kozmopolit bir aileyiz.

 

Bizimki kadar büyük bir sülale için çok zor bir cevap bu; bilmiyorum.

 

Bu Türklük, Kürtlük mevzuları konuşulurken hiç kendinizi iki arada bir derede kalmış hissettiğiniz oldu mu?

Ne zaman hissettim biliyor musunuz; şimdi. Şimdi hissediyorum kendimi iki arada bir derede. Çünkü ben bugüne kadar hiç kimseye oturup bunları anlatmadım. Hayatımda çok yakınım olan biri iki kişi dışında ilk kez bu kadar anlatıyorum.

 

Hiç gerekmedi, ama şimdi öyle bir konuma gelindi ki, konuşmadığım takdirde reddediyor durumuna düşmek istemiyorum, konuştuğum zaman da taraf olmak istemiyorum. Saçma sapan bir durumdayım aslında ve kendimi ilk kez böyle hissediyorum. Mesela aslında ben Kürt-Türk diye konuşmak bile istemiyorum ve bu notumu da özellikle yazmanızı rica ediyorum.

 

Bütün sülalem için. Bu röportajı hepsi okuyacak ve ben kendi sülalemden çok çekinirim. Bir bilseniz, ben hala amcamın yanında ayak ayaküstüne atmam, hala amcam oturana kadar ayakta kalırım. O yüzden konuşurken bazı şeylere dikkat etmek zorundayım, ama tabii diğer yandan bir Türk olarak milliyetçi ruhum da ağır basıyor.

 

Mesela yurtdışına çıktığımda. Benim pasaportumda Türk yazıyor ve ben de bir Türküm sonuçta.

 

Aslına bakarsanız bunları hiç düşünmemiştim, ama bu olayları kurcaladıkları için ben de ne olduğumu şimdi çözmeye başlıyorum. Hatta haydi gelin beraber çözelim. Gerçekten buyurun, çözelim. Ben şimdi neyim?

 

Bence üçüncü şık... Yani şu: Yine eskisi gibi kimin hangi etnik kökenden olduğunun bilinmediği, ama bunun da yasak olduğu için değil, herkes kendi halinden mutlu olduğu için konuşmaya gerek duymadığı bir ülke. Bence en ideali bu ve mutlaka sonunda o noktaya da geleceğiz.

 

Rahatsızım tabii... O yüzden de ben kimim, bana bir isim bulun lütfen. Yani şimdi iş öyle bir noktaya geldi ki tıpkı bizim Kars-Ardahan çekişmesine benzedi. Ardahanlılar artık biz Ardahanlıyız diyor. Ama bana sorduklarında ben yıllarca Karslıyım demişim, şimdi Ardahanlıyım demeye dilim dönmüyor. Oysa aslında benim için ikisi de fark etmiyor.

 

’“Türküm, ama bende Kürtlük de var’” diyordum.

 

Bunun karşılığı ’“Kürt kökenli Türk’” olabilir, ama bu arada sizde Türk köken de var.

Evet, hakikaten Türklük de var. O zaman mesela Kürt ile Türkü bir araya getirirsek nasıl olur kağıt üzerinde... İkisinden ortak bir kelime çıkarsak...

 

(Yüzü asılıyor) Ne kadar itici; Türkiyeliyim... Nerede, yurtdışında söylenen bir şey mi bu? (Bir daha tekrarlıyor) ’“Türkiyeliyim...’” I-ıh...

 

Demedim, çünkü o cümledeki Türkün hep bir üst kimlik olarak söylendiğini düşündüm. Ya da öyle düşünmek işime geldi, diyeyim. Okuldayken başka Kürt, Ermeni arkadaşlarım vardı, o zamanlar da bunu söylerken hiç ’“Aslında bize Türk ırkından olduğumuz söyletilmeye çalışılıyor’” gibi algılamadık. Dediğim gibi; belki de öyle duymayı istemedik...

 

Kimin hatası peki?

 

Ben bu işin tarihini çok bilmem, ama bildiğim şu: Hani ’“barış’” denen bir kelime var ya, o kelime aslında hep sadece lügatte vardı, kafamızda hiç olmadı. Bir şey yapmak istiyorsak bunu hep ancak silahla başarabileceğimizi düşündük. Türk-Kürt dahil... Biz aslında barış kelimesini daha yeni yeni yerleştiriyoruz dilimize. Bu kadar evlat öldükten sonra... Olan o gidenlere oldu. Hepsi nur içinde yatsın, ama içim o kadar acıyor ki... Keşke bizimkiler asırlar önce keşfetseydi şu kelimeyi...

 

İkisi de değil, çünkü annem de babam da çok medeni insanlar oldukları için bizi hiç etnik ayrımcılık yaparak yetiştirmediler. Evet, Kürt kelimesi çok bildik bir kelimeydi bizim için, ama bu bir ayrımcılık anlamında kullanılmıyordu.

Mesela bizim evde en fazla şöyle geçerdi bu konuşmalar; annem babama derdi ki, ’“Leyla sana benziyor, Hülya bana’”. Babam derdi ki, ’“Hülya’’nın nesi sana benziyor, gözlere baksana, asıl Kürtlerin gözü renkli olur.’” Annem de yanıt verirdi, ’“Aman sen de koca Kürt... Size mi benzedi yani bu gözler şimdi?’” Kendi aralarında böyle konuşup gülerlerdi.

 

Benim kendime ne dediğim de şöyle çıktı ortaya: Yine bizimkilerin aralarında bu tür konuşmaların olduğu bir gün ben yanlarına gittim, ’“Tamam sakinleşin. Kendimi bu saatten sonra bir melez olarak ilan ediyorum’” dedim ve o espri öyle kaldı.

Hakikaten hala kendimi bir melez olarak görüyorum. Çünkü bakarsanız anne tarafımda Giritlik var, Yörüklük var. Baba tarafım çok asırlar önce Kayseri Pınarbaşı’’ndan göçen bir Türkmen aşireti. Göç ettikleri yerde Kürtlerle karışmışlar ve sonunda da iyice Kürtleşmişler.

Yani böyle karman çorman bir aileyiz biz. Daha doğrusu tam bir Anadolu’’yuz. Ve doğrusu bu da benim çok hoşuma gidiyor, çünkü kimde iyi ne varsa onu seçip alabiliyorsun ve kendi kimliğini sen oluşturuyorsun. Etnik zenginliğin ne kadar çok olursa da seçme şansın o kadar fazla oluyor tabii.

 

Bizim Kürtlerde diğer pek çok etnik kimlikte eşine az rastlanır türde bir aile bağı vardır. Bu benim direkt benimseyip kendime seçtiğim bir özelliktir. İkincisi Kürtçe şarkılar. Her gün olmasa bile en az 15 günde bir mutlaka Kürtçe dinlerim. Ve buna ihtiyaç duyarım, çünkü öyle büyüdüm. Babam evde gizli gizli -bakın dikkat edin, gizli gizli diyorum- Kürtçe doldurttuğu kasetleri dinlerdi. Tanınmamış, o yörenin ozanları diyebileceğimiz kişilerin türküleri... Onlar benim en has parçalarımdı.

Bu yörede (Balıkesir-Ayvalık) yaşamaktan çok keyif alıyorum. Denizi çok seviyorum. Otlarını, zeytinyağını çok seviyorum. Baba tarafımda da mesela keteye bayılırım. Asla vazgeçemem halamın yaptığı tereyağlı ketelerden... Ama burada ise daha hayatımda tereyağlı bir şey yapıldığını duymadım. Pilav dahi her şey Ege’’de zeytinyağıyla yapılır. Bana bakarsanız, ben hem tereyağlı kete severim, hem de evde yemekleri zeytinyağlı yaptırırım. 

 

Kesinlikle benim durumumun özeti budur. Ben meseleye Kürt-Türk diye etnik ayrımcılık yaparak bakmıyorum, ben bunu bir ’“tereyağı’” ve ’“zeytinyağı’” meselesi olarak algılıyorum. Benim için iki güzel kültürün iki güzel yanı. Ve eminim benim gibi milyonlarca böyle doğmuş, Kürt-Türk olmayı da böyle hisseden çocuk vardır Türkiye’’de.

 

Evet, ama Yüksel abla çok başkadır. Çok kafalı ve hakikaten çok özel bir kadındır o.

 

Bir kere zaten babamın ailesi Türk gelin istemeyiz, bizimkiler de (Arada sırada geçen bu ’“bizimkiler’” sözü aslında bu söyleşinin öznesi; Avşar bu kelimeyi bazen Kürtler için kullanıyor, bazen Türkler için ve her seferinde de bunu hiç farkında olmadan yapıyor.) Kürt damat istemeyiz dediği için kaçarak evlenmek zorunda kalmışlar. Yoksa son birkaç evliliğe kadar Avşar ailesindeki tek Türk gelin benim annemdi.

 

Mahalle baskısı demeyelim, ama mesela annemin yanında hep Kürtçe konuşurlardı. O kadar ki annem artık Kürtçeyi anlar hale gelmişti.

 

Olmadı, ama bir tek şunu hissettim, bu da çok özel bir şeydir. Babamlar 14 kardeş ve anneme halalarım biraz kötü davranmışlar. Bu zamanında olmuş, ama annem de bunu hiçbir zaman unutmamış. İşte bu durum bana biraz şey gibi yansırdı...

 

Evet, öyle yansırdı. Yani annem Türk kızı olduğu için ona iyi davranmadıklarını düşünürdüm. O zaman da hırslanırdım tabii. (Gülüyor) Onun dışında ise hiçbir Kürdün yanında Türklüğüm incitilmedi, hiçbir refleks göstermem gereken durumla karşı karşıya bırakılmadım. Bilmiyorum, belki de annemden dolayı benim yanımda konuşmuyorlardı, kalbimi kırmamak için...

Zaten Kürtler, özellikle Avşarlar kalben o kadar yumuşak insanlardır ki. Aralarında büyüdüğüm için söylüyorum; öyle sert göründüklerine bakmayın... Kalp kırmayı, incitmeyi sevmezler, birlikte yaşamaya saygı gösterirler. Bence şimdi tam da bunun zamanı zaten. Yani Doğu’’dakilerin bu güzel özelliklerini artık daha fazla ön plana çıkarma, Batı’’dakilerin de önyargılarını bırakıp aslında oradaki insanların da uyumlu, iyi insanlar olduklarını görme zamanı...

 

 

 

 

Terör olaylarında ölen bütün yavrular için, Kürt-Türk hiç fark etmiyor, babam karalar bağlardı. Bir komşu veya bir ahbap denk gelmiş de ’“Oh Allah’’ın cezaları Kürtler öldü, dağda bilmem ne kadar Kürt öldürdük’” diye sevinçle konuştu mu babamın hemen gözlerinden yaşlar akardı. ’“Kürtler niye ölsün, bu çocukların hepsi de ana evladı değil mi?’” derdi.

İşte onun o üzüntüsünü görmek benim canımı çok yakardı. Ben belki o misafirlerimize dönüp ’“Günah değil mi, onlar da insan’” demeye çekinirdim ama mutlaka o geceler ağlayarak uyurdum. Hem ölen Türk çocukları için hem de ölen Kürt çocukları için.  Tabii babam böyle olmasaydı bunları hissedebilir miydim bilmiyorum ama biz evde gerçekten hangi tarafın gençlerinin öldüğüyle değil, gençlerin ölmesiyle ilgili olduğumuz için canımız hepsine birden yanardı.

 

Bu satırları okuyan biri belki de şöyle diyecek: ’“Ama onlar terörist’…’”

Oysa sadece ’“Terörist’” değil ’“Niye terörist?’” demek lazım. Düşüneceksin; o da annesinin karnından doğduğunda bir bebek. O da annesinin memesini emiyor. O da annesinin kokusuyla büyüyor. O da salıncaklarda sallanıyor. Peki sonra niye?

 

O işin bir boyutu. Ama babam bize bu meselenin başka boyutları olduğunu da anlatırdı. Şimdi şu söyleyeceğim kelimeden ben de artık sıkıldım, ama ’“ekonomi’” derdi babam’… Yaşam şartları, baskılar, insanların canının yanması’… Bunların hepsi bir araya geldiğinde başka türlü düşünmeye başlıyorsunuz. Mesela belki ben o sayede hayatımda hiçbir zaman ’“Allah’’ın cezaları gebersinler dağda’” demedim. Ama etrafta hep bu lafı duydum, ’“Gebersinler!’”

Ve bunu Kürtlere karşı inanılmaz bir şekilde bileylenerek söylüyor bazı insanlar. Zaten o yüzden de gündemdeki şu ’“demokratik açılım’” meselesinden ben çok korkuyorum.

 

Korkuyorum, çünkü bu öyle bir mesele ki, artık dönüşü yok. Bu işe başladıysanız bitirmek zorundasınız. En azından başarmaya doğru gidildiğini hissettireceksiniz. Aksi halde bu yeni doğmuş bebeğin ağzına memeyi verip en güzel anında çekmeye benzer, ki bu çok tehlikeli. Çünkü o zaman ne olur o bebek? Kıyameti koparır, olay çıkarır. Ne zaman ki sen yine o memeyi ağzına verirsin ya da başka bir meme; ancak o zaman susar, başka türlü kurtulamazsın artık.

Bakın bu Kürt meselesi AB işine benzemez. AB işi bir şekilde olmadı ve geçti gitti. Ama onun yarattığı hayal kırıklığıyla bununki çok farklı olur. Türban işine de, oradaki kutuplaşmayla da benzemez. Dolayısıyla Erdoğan attığı adımdan artık geri dönemez ve dönmemeli de’…

 

Becerememek gibi şansı da yok artık. Bu iş çok düşünülerek girilmesi gereken bir işti. Yoksa ’“Arkadaşlar kusura bakmayın, denedik olmadı, siz aynı şekilde yaşamaya devam edin’” denemez bu saatten sonra. Kürt meselesi yarısına kadar yapılan icraatlara doymuş; şimdi herkese sonuç lazım, bunun şakası yok.

 

Daha çok terör. Bütün korkum bu.

 

Tabii, bunu kastediyorum ve o yüzden çok korkuyorum. Yani bu açılım başarılamadığı takdirde, her şey bu kadar tartışmaya açıldıktan sonra siz o zaman görün bence terörü. Ama buna ihtimal dahi vermek istemiyorum ve ne yapmak gerekiyorsa onu yapalım diyorum.

 

Ben başbakan olsaydım geçmişte yaşayıp da şimdi ’“Vah vah zamanında bunlar nasıl olmuş, ah kafamız ah!’” dediğimiz her olaydaki hataları ayıklar, inanılmaz radikal kararlar alır ve sonra da çeker giderdim. Belki o anda her şey karışmış gibi görünürdü ama yine de ne yapacaksam büyük büyük ve çabuk çabuk yapardım.

 

Türkler bu ülkenin bölünmemesini istiyor. Topraklarını, milletlerini korumak istiyor. Buna da sonsuz hakları var ama yöntem hataları yaptıklarını kabul etmeliler. Ben de sonuna kadar Türküm ama bu Kürtleri yok saymak, onlara etnik baskı yapmak anlamına gelmemeli. Yani ’“Bu dünya, bu deniz, bu güneş yalnızca size ait değil’” derdim. Ama aynı anda dönüp Kürtlere şunu söylerdim: ’“Şimdi Anayasa’’yı bozup içine ille de bir ’‘Kürt milleti’’ni sokma zamanı değil. Hazır demokratik açılım deniyorken önce haklarınızı savunun ama ’‘Türk’’ üst kimliği altında savunun. Bunu şimdi kabul etmeleri şart.’”

Çünkü şöyle düşünün: Siz babanız ya da anneniz çok sinirliyken mi gidip onlardan bir şey isterseniz, yoksa sakinleşmişken mi? İşin bu psikolojik yanlarını herkes düşünmek zorunda.

 

Hiç sizin aklınıza şu geldiğimiz nokta gelir miydi; benim gelmezdi. Bundan sonra da değişim mutlaka sürecektir. Ama demek istediğim şimdinin işi değil bunları konuşmak. Şimdi önce terör sorunu çözülmeli. Önce annelerin gözyaşı silinmeli. Türkiye düzlüğe çıkmalı. Sonra ne tartışılacaksa hukuk içinde zaten tartışılır. Ortalık bir daha karışsa bile hiç değilse sağlam bir zeminimiz olur.

 

Ben o sınırı milliyetçilikten çiziyorum. Şöyle ki; eğer taraflardan biri diğerine milliyetçilik anlamında baskın gelmeye çalışırsa bilin ki o taraf işi yokuşa sürüyordur.

 

Bakın belki biz göremeyeceğiz ama hepsi zaten olacak. Fakat şimdi dönem milliyetçiliğe dokunma dönemi değil. Eğer bu Kürtçe eğitimin ucu milliyetçiliğine dokunacaksa o zaman bunda ısrar etmek aslında zaten bu iş olmasın demektir. Dokunuyor mu dokunmuyor mu onu ben bilmem, ama benim için ölçü bu.

 

Yo, bence yapılabilir. Kimsenin kimseye üstün gelmediği, kimsenin kimseyi rahatsız etmediği, bir milleti değil de demokrasiyi savunan yasalar yapmak bence şu anki sorunu çözer. Eğer bu işin kuralları bir kez doğru düzgün konursa, herkes bu yeni kurallara uyum sağlarsa ben Kürtlerin de zaman içinde rahatlayıp daha doğru sonuçlara ulaşacaklarına inanıyorum. Belki de diyecekler ki, ’“Ne Kürdü ne Türkü kardeşim. Biz hepimiz Türk okullarında okuyalım.’” Ama bunu anlamaları için bile önce onun ortamını yaratmak gerekiyor. O da zor değil. Yıllardan beri Anayasa’’yı değiştiriyorlar, bir kez de barış için değiştirsinler.

 

Şimdi Türkiye’’de şöyle bir şey var; bizde halk verir verdirilmez, vermez verdirilir. Yani kaçacak yol çok Türkiye’’de. Dolayısıyla, bu tamamen o dönemki kampanyaya bakar’… Bakarsın bugün ’“Demokratik açılım’” olmuş, yarın bir bakarsın ’“Demokratik kapanım’…’”

 

Böyle bir şey yapmak başa dönmek olur.

 

’“Başlarım çarkınıza’” derdim herhalde’… Ya da mecbur çift pasaport çıkartırdım’… (Gülüyor)

 

Sadece acırım ona, o kadar. Ama bir şey söyleyeyim mi, aslında insanlara kızmak, insanları yargılamak zamanı da geçti artık. O onu yaptı, bu bunu yaptı, biz çok kızgınız, hayır biz daha çok kızgınız’… Buralarda olmamamız lazım bizim. Tek bir şey olması lazım, o da lütfen yeni bir yol.

 

Doğrusu size böyle fazla siyasi-teknik şeyler sormayı düşünmüyorduk ama şu af meselesi var: Dağdakilerin inmesi için af çıkarılabilir mi?

Birincisi bu devletin ve askerin bileceği bir iş, ben haddimi aşmak istemem ama şunu görmek de zor değil: Siz çağırdınız diye yıllardır dağlarda yaşayan insanlar ’“Lay lay lom’” diyerek inmeyeceklerdir. Belki aralarında bölünecekler, belki çatışmalar yaşayacaklardır.

İkincisi eğer gerçekten inmeleri isteniyorsa bunun için bir adım atılmalı. Onlara ’“Vay be’” dedirtecek bir adım’… Çünkü onların da güvene ve gerçekten sahiplenilmeye ihtiyaçları var.

Üçüncüsü, devlet adına konuşamam ama ben ailemde böyle bir şey yaşamış olsaydım ’“Gel hadi barışalım’” derdim, ’“Gel önce cezanı çek’” demezdim. Çünkü o zaman gelmez’… İşi baştan yokuşa sürmeyeceksin. Kürt meselesinde de ’“Ben demokratik açılım yaptım ama karşı taraf bütün yollarımı tıkadı’” dedirtmeyeceksin.

 

 

’“İster politikaya alet edilmek için olsun, ister başka bir sebepten dolayı, bir demokratik açılım yapılması gerektiğini düşünenleri ben tebrik ederim. Ama bunun dışında ne konuşuyorsak aslında afaki konuşuyoruz, çünkü açılımın içeriğinde ne var, bilmiyoruz. Belki içeriği bile yok. Bir açılım yapılmasını sonuna kadar destekliyorum diyorum, ama belki içinden desteklemediğim maddeler çıkar ve sonra zan altında kalırım. Sonuçta ancak iki tarafın da ortasını bulmayı başarırlarsa açılımı da başarabilirler. Özellikle şehit annelerinin tek tek rızasının alınmadığı bir açılımla yol alınamaz. Zaten bence hükümetin işin bu psikolojik tarafını yönlendirecek bir ekibi olmalı. Çünkü bu tip büyük adımlar hiçbir zaman sadece politik değil, hatta daha fazla psikolojiktir.’”

 

 

Tam tersine, alkışlanırdı. Hatta açılım kapsamında hükümetin görüştüğü isimlerden biri olurdu.

 

Ya Ahmet’’in yanında olurdum ya da çekimser kalırdım. Oradaki sahteliğin içine girip basının önünde şov yapıyor gibi görünmeyi istemezdim.

 

Hayır aramadım.

 

Sanat dünyası, sanatçının kendisi Türkiye’’de o kadar geri planda ki Kürtlük meselesine gelene kadar’… Sonuçta bir tek Ahmet Kaya, Yılmaz Güney çıktı, onlar da isyankar kabul edildi. Gerçi sonradan birçok sanatçı biraz ışık gördüklerinde hafif hafif bunu kullanmaya kalktılar ama işte bir Kürtçe şarkıyla da dost olunmuyor. Bir şarkıyla her şey yoluna girmiyor. Bence eğer ille Kürtçe şarkı söyleyeceksen o zaman adam gibi söyleyeceksin. İçinde arzuların, politik duruşun, sözün olacak.

 

Bundan 10 belki daha fazla yıl önceydi. Yılmaz Erdoğan’’la televizyonda bir programdaydık. Konuşurken birden kendi doğallığı içinde ağzımdan babaannemin öğrettiği ’“Keçe Kürdan’” (Kürt kızı) diye bir türkü çıkıvermişti.

 

Ne tabu yıkayım diye düşündümdü ne de kafa tutayım diye. Bu işlerde insanın asıl bilinçaltı harekete geçiyor ve ’“Civan Haco niye olmasın’” diyorsun. O yüzden çok normal geldi bana.

 

Şu anda yapılacak her şey çok itici olur. Okuduğum güzel bir senaryo var mesela, Jiyan adlı bir Kürt kadınını oynayacağım ama onu dahi bekletiyorum.

 

Edemiyor, istese de edemezler ama şimdi etmek zorundalar. Meclis’’te olmaları nedeniyle onlara çok iş düşüyor.

Hem de çok yakın arkadaşlarmış. Ahmet beyle birkaç ay önce konuştuğumuzda bana babamı, amcalarımı, çocukluğumu, buluşup yemek yedikleri yeri vs. anlattı.

 

Bu sene garip bir şey oldu Bahçeli’’ye’… Eskiden daha sakindi, daha az çıkıp, tek bir şey söylerdi ama daha doğru olurdu söylediği. Şimdi Bahçeli de Deniz Baykal gibi olmaya başladı gibi geliyor bana.

 

Baykal’’ı değil, muhalefet etme şeklini beğenmiyorum.

 

Benim babam CHP’’li ve Fenerbahçeliydi.