Ankara Kazan Kaymakamlığı’’ndan İzmir vali Yardımcılığı’’na atanan Özlem Bozkurt Gevrek, Yeniasır’’a röportaj verdi.
İzmir Valiliği’’nde kritik görev değişimi...haberi için tıklayınız...
Görev alanını ’“güçsüzler’” olarak adlandıran Gevrek, sorumlu olduğu kadın, çocuk, engelli, yaşlılar, insan hakları ve sosyal yardımlaşma gibi alanlara kadın eli değdireceğini söyledi.
- Türkiye'nin ilk kadın kaymakamı oldunuz, şimdi de Vali Yardımcısı olarak İzmir'de göreve başladınız? Bir bayan olarak göreve gittiğiniz yerlerde nasıl karşılandınız?
Cumhuriyet kurulduktan yaklaşık 70 yıl sonra atanan ilk kadın kaymakam olmak farklı bir duygu, ancak bunun zorluklarını da yaşadım. İnsanlara ilk olarak, kadın kaymakam geliyor dediğinizde size sarışın aptal kadın muamelesi yapıyorlar. Vatandaşın benim kapımdan içeri girerken ne düşündüğü hiç önemli değil. O kapıdan girdikten sonra benim onların sorunlarını çözebilme kapasitem önemlidir. Bu konuda kendime çok güveniyorum. Kaymakamlıkta önemli olan kadın erkek olmanız değil, insani yeteneklerdir. Hiçbir fakültede bu öğretilmez. Yönetici ve kaymakamlık yetenekleri kişinin genlerinde vardır. Benimde genlerimde olduğunu düşünüyorum. Gittiğiniz yerlerde anlayış farklılığıyla yüz yüze geliyorsunuz. İnsanlar dert anlatırken gözümün içine baka baka "Kaymakam Bey" diyorlardı. Sorunlarına çözüm ürettiğinizde onlar için kadın ya da erkek olmanız fark etmiyor. Size güveniyorlar.
- Görev yaptığınız yerlere kadın kaymakam olarak ne kattığınızı düşünüyorsunuz?
Ben ilk önce Çankırı Orta, daha sonra sırasıyla Ağrı-Hamur, Erzurum-Ilıca, Ankara-Ayaş ve Kazan'da görev yaptım. 18 yıldır kaymakamlık yapıyorum. Anadolu'da, özellikle doğuda kadına bakış farklıdır. Ataerkil yapıda kadın hep anne rolündedir. Benim bir kadın olarak kaymakamlık yapmam, erkeklerin önümde saygıyla durması kadınların çok hoşuna gitti. Kadınlar, benim kızım da okur, kaymakam olur, böyle saygı görebilir diye düşünmye başladı. Doğudaki kadınlar için rol modeli olduğuma inanıyorum. Örnek olup bir kız çocuğun daha okutulmasını sağladıysam ne mutlu bana. Kadın kaymakam, okula giden kız çocuklar için de önemli bir sembol. Güldal Akşit'in bana anlattığı bir şey var; Erzurum Ilıca'daki görevimden ayrıldıktan bir süre sonra Güldal Akşit bakan olarak o bölgeye ziyarete gitmiş. Okulda çocuklar onu görünce "Kaymakam geldi, Kaymakam geldi" diye bağırmaya başlamışlar. Tabii çocuklar o güne kadar devlette yetkili bir kadın olarak bir tek kaymakamı görmüşler, her gördükleri yetkili kadını da kaymakam sanıyorlar. Bir de kadınların kadın kaymakama dert anlatmaları daha kolay oluyor. Erkekler bir şekilde herkese anlatıyorlar dertlerini. Kadınların devlette iletişim kursamında önemli bir misyonu yerine getirdiğime inanıyorum.
- İşiniz ev hayatınızı nasıl etkiliyor?
Kaymakamlığın ya da vali yardımcılığının haftasonu, bayramı yok. Ama kaymakam da olsanız, vali de olsanız evde siz de kadınsınız sonuçta. Toplumumuzda çalışan bir kadın da olsanız ev işleri asli göreviniz olarak görülüyor. Eşiniz anlayışlı ve eğitimliyse size yardımcı oluyor. Ama adı üstünde "yardımcı" oluyor işte. Evlenince kadınların üstüne çok fazla sorumluluk yükleniyor, hatta birçok kadın evdeki işlerden kaymakam ya da başka bir şey olmaya fırsat bulamıyor. İşin içine çocuk girince sorumluluklar da bir kat daha artıyor. 4.5 yaşında bir kızım var. Kızıma elimden geldiğince zaman ayırmaya çalışıyorum. Ancak çocukla geçirilen zamanın süresi değil, kalitesinin önemli olduğunu düşünüyorum. Şimdi kızım ve eşim Ankara'da bulunuyor. Kızımın okuilu nedeniyle Haziran ayında buraya gelebilecekler.
- Erkek bürokratlarla çalışırken zorlanıyor musunuz?
Türkiye değişiyor, ben göreve başlayalı 18 yıl oldu. Türkiye'nin bakış açısı, sosyal yapısı değişiyor. Kız çocuklarının okuma-yazma oranlarını giderek artarken, kadınlarda iş hayatında daha fazla söz sahibi olmaya başladı. Bununla birlikte tabi mantalite değişti. Ancak erkek bürokratlarla çalışırken kendimi ne kadın ne de erkek olarak görmedim. Bu meslekte ne erkekleşmeye çalıştım ne de sürekli feminemliğimi vurguladım. Kadınlığımı koruyarak mesleğimi yapmaya çalışıyorum. Erkeklerde bir süre sonra beni ben olarak kabul etmeye başlıyorlar. Bir süre sonra kadın-erkek değil, kaymakam diye bir imaj oluşuyor. Bunu başardığıma inanıyorum.
Kadın erkek eşitliği hakkında ne düşünüyorsunuz, kadınlara pozitif ayrımcılık yapılmasını destekliyor musunuz?
- Ben eşitlikçiyim. Eşitçiliği feminizmle karıştırmamak gerekiyor. Ben hümanistim. Kadınların toplumsal ve sosyal yaşamda, toplumun tüm katmanlarında eşit olarak yer almasını savunuyorum. Kadınlara pozitif ayrımcılık yapılmasını destekliyorum. Kadınlar toplumda tüm haklardan eşit olarak yararlanana kadar, pozitif ayrımcılığın sürdürülmesinden yanayım.
- İzmir için hedefleriniz neler?
İzmir, de büyük bir göç olgusu var. Ancak farkındalık seviyesi yüksek bir il. İnsan yapısı, kültür seviyesi ve Sivili Toplum Örgütleri ile benim çalışmama çok uygun bir yer. İzmir, kadın dostu kent olmaya aday. Öncelikle İzmir'in bir fotoğrafını çekmek istiyorum. İzmir'de ne var, ne yok. Ben neyi kiminle birlikte yapabilirim? Bunu öncelikle tespit etmeliyim. Göreve başlayalı 10 gün oldu. Ancak benim öncelikli hedefim, toplumun güçsüz kesimlerine, kendi haklarını savunamayacak durumda olan insanlara yardım etmek. İzmir'de özellikle kadın ve engellilerin yaşam kalitesini arttırmayı hedefliyorum. Kadın sığınma evlerinin sayısını artırmak ve engelliler yaşamlarını kolaylaştırıcı faaliyetleri yürütmek öncelikli yapacaklarımdır. Çünkü toplumumuzda kadına uygulana şiddet oranı maalesef yüksek. Kadınlarımızın kendini güvende hissedebileceği, korunabileceği yerlere ihtiyaç var. Bunun için kadın sığınma evlerini sayısı arttırılmalıdır. Bunu tek başıma değil, yerel yönetimler ve Sivil Toplum Örgütleri ile birlikte yapabilmeyi planlıyorum. Kadınların eğitimiyle yakından ilgileneceğim.
Kimdir?
Özlem Bozkurt Gevrek (42), 1967 İstanbul doğumlu. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü mezunu. 1991 yılında kadınlara ilk kez kaymakamlık hakkı tanınmasıyla İçişleri Bakanlığı'nın açtığı sınavı kazanarak 1992 yılında Türkiye'nin ilk kadın kaymakam adayı olarak göreve başladı. Değişik ilçelerde yaptığı üç yıllık kaymakamlık adaylığının ardından İngiltere'de İngiliz İdari Sistemi üzerine eğitim aldı. 1995 yılında Çankırı'nın Orta İlçesi'nde ise kaymakamlığa başladı. Ardından sırasıyla Ağrı'nın Hamur, Erzurum'un Ilıca ile Ankara'nın Ayaş ve Kazan ilçelerinde kaymakamlık yaptı. Türkiye'nin ilk kadın kaymakamı olan Gevrek, şimdi de İzmir'e vali yardımcısı olarak atandı. Gevrek, İzmir'de sosyal hizmetler, kadın, çocuk, insan hakları, her türlü engelli haklarından sorumlu olacak.