Herkes hava nasıl olacak diye onlara soruyor

İZMİR - Geçtiğimiz Perşembe günü 21 yıl aradan sonra İzmir'i kaplayan kar, küçük büyük herkesi mutlu etti. İzmirliler sokaklara çıkarak birkaç saat için bile olsa karın keyfini çıkardı. Biz de bu unutulmaz günde Meteoroloji İzmir Bölge Müdürü Murat Şahin'in kapısını çaldık. Göreve 1.5 yıl önce gelen aynı ad ve soyadını paylaştığım Şahin ile röportaj yapmayı planlıyordum. Kısmet bugüneymiş.

Karların erimesinden korka korka, kendisiyle Güzelyalı'daki Bölge Müdürlüğü'nün bahçesinde ilk önce fotoğraf çektirdik. Şahin'e ilk olarak "İzmir'e bir daha ne zaman kar yağar" diye sorduk. Şahin de bize, "Biz falcı değiliz" yanıtı vererek, bilimsel veriler doğrultusunda tahminlerde bulunduklarını, doğruluk oranlarının da yüzde 90 düzeyinde olmasının bunun göstergesi olduğunu söyledi.

Şahin, Türkiye'de hiç gündemden düşmeyen kurumlardan biri olduklarına dikkat çekerek, günde ortalama 3 milyon kişinin internet sitelerine girerek bilgi aldığını ifade etti. Akşam açık havada düğün yapacak damadın, tarlaya domates ekecek çiftçinin, iş gezisine çıkacak işadamının da kendilerini aradığını anlatan Şahin, saatte 100 telefona birden cevap verdiklerini vurguluyor. Şahin, söyleşimizde deniz kenti İzmir'e bu yıl otomotik gözlem istasyonları kuracaklarının da müjdesini verdi. Şahin, sorularımızı şöyle yanıtladı:

 

- Sayın Şahin öncelikle bize kendinizi tanıtır mısınız?

- Ben 25 yıllık meteoroloji uzmanıyım. Meteoroloji Meslek Lisesi'ni bitirdikten sonra 1986 yılında Ankara'da hava tahmin uzmanı olarak göreve başladım. Son 1.5 yıldır da İzmir Bölge Müdürü olarak görev yapıyorum. Meteorolojinin her alanında çalıştım.

- İşinizi seviyor musunuz?

Hava tahmini yapmak kolay bir iş değil. Hava tahmini için hergün değişen atmosferden bilgi almak zorundasınız. Atmosfer de çok kaotik bir yapıya sahip. Bu meslekte her gün yeni bir şey öğreniyorsunuz. Zaten bu işi sevmeden yapmanız mümkün değil. Ben işimi çok seviyorum. Her gün milyonlarca kişi sizin tahminleriniz doğrultusunda günlük hayatına yön veriyor. Bu sorumlulukla titiz bir şekilde çalışmak zorundasınız.

Hava tahminini nasıl yapıyorsunuz?

- Her gün Türkiye'nin 8 noktasından atmosferik ölçüm yapıyoruz. İzmir'de de günde iki kez atmosfere balon göndererek sondaj gerçekleştiriyoruz. Alıcı cihazı balona bağlıyoruz ve her gün 14.00 ve gece 02.00'de balonu havaya bırakıyoruz. Balon 16 kilometreye kadar yükseğe çıkıyor. Balondaki alıcı bize her seviyede rüzgar, sıcaklık ve basınç gibi değerleri uydu aracılığıyla gönderiyor. Biz de gelen verileri haritalara dönüştürüp, değerlendiriyoruz ve sonrasında da analizler yaparak tahminlerimizi oluşturuyoruz.

Hava tahmini gerçekten pahalı bir iş. Bir meteoroloji radarı 5 milyon TL'lik yatırımdır. Bu yatırım çok önemlidir. Özellikle sağanak yağış, don gibi olaylarda erken uyarı vermesi açısından zorunlu bir yatırımdır. İzmir'de Çatalkaya mevkiinde meteoroloji laboratuvarı geçen yıldan bu yana hizmet veriyor. Atmosferi meteorolojik amaçla tarayan radar, ışınlar göndererek atmosfedeki değişimleri tespit eder.

 

- Hava tahminleriniz her zaman isabetli oluyor mu?

- Biz hava tahminlerinde yüzde 90 doğruluk oranlarına ulaştık. Bu rakamlar 10 yıl önce yüzde 80'ler seviyesindeydi. Hava tahminlerindeki doğruluk oranlarında, otomotik tahmin meteroloji istasyonlarının, bilim ve teknolojideki gelişmelerin ve konusunda uzman personelin 24 saat işini takip etmesinin büyük rolü var. Dünyanın gelişmiş ülkeleri ile bu konuda aynı standartlara sahibiz. Hiç bir eksiğimiz yok.

- Kaç günlük tahminler yapıyor sunuz?

Hava tahminleri çok uzun süreli olarak yapılmaz. Biz 5 günlük hava tahminleri yapıyoruz. Bu sürelerdeki tahminlerde isabet oranımız yüzde 90 seviyesinde. 10 ve 15 günlük tahminler de yapıyoruz ama onlar bize dönük planlama için yaptığımız tahminler. Bunu kamuoyu ile paylaşmıyoruz.

- Güzelyalı'daki merkezimizde 24 uzman arkadaşımız 24 saat hizmet veriyor. Ayrıca Adnan Menderes ve Çiğli havalimanlarında meteoroloji ofislerimiz var. İlçelerde de meteoroloji ofislerimiz var. Buradaki arkadaşlarımız 24 saat gözlem yaparak tahminlerde bulunuyorlar.

- Meteorolojik sonuçlar herkesi ilgilendiriyor. Düğün sahibi de, tarlaya ekim yapan çiftçi de, iş seyahatine çıkacak işadamı da hava durumunu bilmek zorunda. Vatandaşlar bu konuda daha çok bilgi sahibi oldukça hava durumuna olan ilgileri de artıyor. Gazete ve televizyonlar hava tahminlerine daha çok yer ayırması da bunun göstergesi. İzmir'de daha çok çiftçiler ve turizmciler hava durumunu merak ediyor. Özellikle don riskine karşı çiftçilerin kulağı her zaman bizdedir. Hasat zamanına kadar hava durumunu yakından takip ederler.

 

- Çok sıcak ve çok soğuk günlerde telefon trafiğimiz daha da artar. Bu günlerde saatte 100'e yakın telefon alırız. Telefona çıkan uzman arkadaşlarımız istenilen bilgiyi verirler. www.mgm.gov.tr sitemiz de Türkiye'de en çok tıklanan internet sitelerinden biridir. Günde bu siteye 3 milyon kişi girerek bilgi alıyor. Bu sitemizde çok detaylı bilgiler var. Vatandaşlar hava durumu ile ilgili her türlü bilgiyi bu siteden bulabiliyorlar.

- İzmir'e en son kar 29 Aralık 1991 yılında yağmıştı. O zaman kent merkezinde ölçülen kar yüksekliği 3 santimdi. 5 ocak 2002 tarihinde de kar yağmıştı fakat karın yükseliği 1 santimde kalmıştı. İzmir'de her yıl hafif, kısa süreli ve lokal kar yağışları görülüyor. Ama her zaman kar örtü oluşturmuyor. 2 Şubatta yağan kar ise şehir merkezinde 2, diğer ilçelerde 5 santim yüksekliğe ulaştı. Bu denli etkili olan kar yağışı 1991 yılında görüldüğü için 21 yıl sonra İzmir'e kar yağdı diyoruz. İzmirliler çok uzun aralıklarla kar gördükleri için bir özlemle mutlu oluyorlar. Kar zaten insana huzur ve temizlik duygusu veriyor.

 

- Bizim bu konuda bir tahmin yapmamız çok zor. Biz 5 günlük bilimsel verileri dikkate alarak hava tahminleri yapıyoruz. Falcı değiliz. Çok uzun vadeli tahmin yapmamız mümkün değil.

Önümüzdeki günlerde İzmir'de hava sıcaklarının 8-10 derece artmasını bekliyoruz. Lodosla birlikte hava sıcaklıklarında artış ve kuvvetli yağışlar görülecek. Yüksek yerlerde kar erimesi ile birlikte sel baskınları olabilir. Soğuk hava etkisini kaybedecek. Soğuk hava ekstra bir olay oldu. İzmir'de -2 derece ölçüldü. Çevre ilçelerde sıcaklık -7 dereceye kadar düştü. En son 24 Ocak 2004 tarihinde İzmir'de sıcaklık -4 olmuştu.

 

- Küresel ısınma ve iklim değişikliği konusu çok ayrı bir olay. Yüzyıl içindeki ortalama sıcaklığın değişmesiyle iklim değişiklikleri ortaya çıkar. İkisi birbirine karıştırılıyor. İzmir'e kar yağdı diye 'iklim değişikliği oldu' denemez. Küresel ısınma raporlarına göre son yüzyılda dünya sıcaklığında 0.74 derecelik bir artış var. Bu artış ekolojik dengenin bozulması, şehirleşme ve insanlardan kaynaklanıyor.

Bundan sonraki dönem için de olumlu ve olumsuz senaryolar var. Bu senaryolarla, günlük hava değişimlerini birbirine karıştırmamak gerekiyor.

 

- Bu yıl deniz kıyılarında otomatik meteoroloji gözlem istasyonları ve şamandıralar kuracağız. Bu yatırımla denizdeki hava değişimlerine ait verileri daha düzenli alabileceğiz. Deniz kıyılarına ve fenerlere 6 gözlem istasyonu ve 2 şamandıra yatırımı yapacağız. Bunlar İzmir Körfezi ve çevresinde olacak. Toplamda 700 bin TL'ye yakın bir yatırım gerçekleştireceğiz.(Murat Şahin/Yeniasır)