Halk Sağlığı uzmanından ‘ölü balık kokusu’ uyarısı: Metan gazı olabilir!

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - İzmir'de körfezdeki oksijen seviyesinin azalması ile birlikte yaşanan balık ölümleriyle birlikte özellikle Karşıyaka ve Bayraklı sahillerinde yoğun koku vatandaşlar tarafından endişe ile karşılanmıştı.

Ağır koku nedeniyle vatandaşlar sahil kesimlerinde nefes almakta zorlanırken, Halk Sağlığı Uzmanı Tuğrul Şahbaz yaşanan endişe ile ilgili Egedesonsöz'e konuştu

BATAKLIK GAZI OLARAK DA BİLİNİR
Kokunun metan gazından kaynaklandığını belirten Şahbaz, "Kokunun ne olduğunun araştırılması daha farklı bir iş. Ancak güzel bir koku olmadığı kesin. Bayraklı'daydım. Kokuyu ben de aldım. Tehlikesine gelirsek en çok söylenen ihtimal metan gazı olabilir. En fazla akla gelen seçenek bu. Çünkü metan zaten bataklık gazı olarak bilinir. Ve eskiden çok daha kötüydü. Ben çocukluğum zamanını bilirim. Çok ağır bir koku olurdu. Halk sağlığı olarak insanları öldürür mü?  Yani öyle öldürücü bir zarar oluşturacak düzeye gelmedi henüz. Ben sadece kokuyu alabildim. Bütün bunlar aslında hava kirliliğini ölçmekle ilgili birtakım laboratuvarlar var kentin değişik yerlerinde. Bunların sonuçlarının açıklanmasıyla ortaya çıkacak olan şeyler. Bu istasyonların sonuçlarının açıklanması gerekiyor. Açıklandığı zaman biz de öğrenmiş oluruz.  Tabip Odasının Çevre Komisyonunun başkanıyım ben ayrıca. Biz bu konuda resmi yazılar dahi yazdık. Sonuçların saklanmaması lazım" diye konuştu.

ÖLÇÜM SONRASI KONUŞULMALI
İnsanların maske kullanmasının gerekip gerekmediğinin sorulmasına yanıt veren Şahbaz, "İnsanlar metan gazından maskeyle filan zor korunurlar. Mesela son yangınlarda hani N95 maskeler önerdik ama metana karşı pek başarılı olmaz onlar.  Yani onlar için daha ayrıntılı incelemeler lazım. Ölçüm yapılarak konuşulması gerekiyor. Denizden uzaklaşıldıkça koku biraz daha azalıyor tabii ki. Yani açık havada dolaşırken havadaki kokuya bakıp çıkmamasını önerebiliriz en çok. Ama bunun için ölçüm yapılmadan konuşmak doğru olmaz.  Onun sonucuna göre maskenin türünü, niteliğini belirleriz.  Bunlar hani ancak böyle yapılabilir. Bilimsel olarak ölçümü yapılır. Ona göre de sonuçları söylenir. Ama benim tahminim bu metandır diye düşünüyorum" ifadelerini kullandı.

OKSİJEN AZALINCA ÖLÜMLER OLABİLİYOR
Şahbaz, "karaya vuran balıklar yenmemeli şüphesiz. Körfezin oksijen miktarında düşme olduğunu düşünüyorum. Sonuçta balıklar da sudaki oksijeni kullanıyorlar ve oksijenlenme bozulduğu zaman balık ölümleri olabiliyor. Ama bunun en doğrusu tabii o balıklardan örnek alıp bakılmasıdır. Bu balıklar neden ölüyor bunlar araştırılması gerekiyor. Bunlar yetkili makamların yapacağı işler. 'Ölüyordur falan' denerek geçilemez yani" dedi.

HIZLI BÜYÜME SORUN OLUR
Kent nüfusunun artışına ve yapılaşmaya dikkat çeken Şahbaz, "Binalar yapılırken bu kadar yüksek yapılaşma olmasın diye itiraz ediyorduk. Dinlemiyorlar ve binaları yapıp satıyorlar. Şimdi o koca koca gökdelenleri yıkmak mümkün olacak mı? Bunlar zamanında uzmanlar söylediğinde dinlenmesi gereken şeylerdi.  Dinlenmediği zaman gidişat belli.  Atıklar artacak söyleyeyim size. Şimdi diyelim ki 70 katlı bir bina yaptılar.  Yaptıkları binada her katında 20 tane daire var.  Her biri aynı anda tuvaleti çekse bile problem yani. Binaları yaptıktan, sattıktan içinde insanlar oturduktan sonra önlem almak zor. Yaşanmaz hale gelir. Öyle bir koku olur ki satamazsınız. Elinizde patlar yani. Kafalarını çarpa çarpa öğrenmiş olur insanlar.  Akıl ve mantığı bilimi kullanmadığı zaman  olacağı bu. Düşünün oradaki bir daireye parayı verdiniz  bir tane aldınız.  Oturamıyorsunuz. Kiraya vereceksiniz. Kokudan oturulmuyor. Ne yapacaksınız? Hepsi ölü yatırım bunların. Bu noktaya doğru gidilir. Hani laf dinlenmezse, bilim dinlenmezse, doğa kendini dinletmenin bir yolunu bulacaktır" ifadelerini kullandı.