Büyükşehir’den EGEÇEP’e ‘körfez’ cevabı: Katil Polykrikos

Metehan UD / EGEDESONSÖZ – İzmir Körfezi’nde yaşanan balık ölümleri ve kokunun nedenleriyle ilgili Ege Kültür ve Çevre Platformu da (EGEÇEP) İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İzmir Valiliği’ne avukatları aracılığı ile dilekçe vermişti.

EGEÇEP her iki kuruma şu soruları yöneltmişti:

-Kokunun nedeninin araştırılabilmesi için hem deniz suyundan hem de ölü balıklardan örnek alınmış mıdır? Örnekler incelenmek üzere laboratuvara gönderilmiş midir?

-Yapılan bilimsel analizler ve hazırlanacak raporlara göre kokunun ve balık ölümlerinin artmasına sebep olan durumun nedeni nedir?

-Sorunun çözümü için tarafınızca neler yapılacaktır?

-Bu gibi olayların bir daha yaşanmaması tarafınızca neler yapılması planlanmaktadır?

BÜYÜKŞEHİR’DEN CEVAP GELDİ
Dilekçeye İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden cevap geldi. Dilekçede yaşanan kirliliğin nedeninin İzmir Körfezi’nde ilk kez 2023 yılında görülen Polykrikos hartmannii isimli bir alg türü olduğu ifade edildi.

Verilen cevap şu şekilde:

20.08.2024 tarihinde Körfezin Bayraklı kıyılarında balık ölümlerinin gerçekleştiği gözlemlenmiş, deniz yüzeyinde kahverengi ve bazı bölgelerinde yeşil rengin hakim olduğu ve kent genelinde balık kokusunu andıran koku şikayetleri olmuştur.

Yapılan incelemede, yaşanan bu durumun, 2023 yılı Ekim ayı sonu ve Kasım ayı ortalarına kadar deniz yüzeyindeki kahverengi görüntüyle birlikte hissedilen yoğun balık kokusuyla aynı olduğu gözlenmiştir. Ancak 2023 yılında balık ölümlerine rastlanmamıştır.

2023 yılında denizden alınan su numunelerinin Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi ile TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi tarafından yapılan mikroskobik incelenmeleri sonucunda, İzmir Körfezinde ilk kez görülen Polykrikos hartmannii isimli bir alg türüne rastlanmıştır.

2024 yılında yaşanan bu durumla ilgili olarak yapılan ilk tespitlerde, deniz suyu sirkülasyonunun az olduğu iç körfezde bulunan Bayraklı sahilinde deniz suyu sıcaklığının 29 dereceye ulaşması ile birlikte Polykrikos hartmannii türünün aşırı çoğalıp öldüğü, körfezin doğal alg türü olan mavi yeşil alglerden Siyanobakter türlerinin ise ölen Polykrikos Hartmannii türlerini tüketmesiyle aşırı üremeleri sonucunda deniz ortamındaki oksijen seviyesinin düşmesi nedeniyle balık ölümlerinin gerçekleştiği anlaşılmıştır.

2000- 2018 yılları arasında 9 Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü tarafından izleme çalışmaları yapılmıştır.  

2020-2024 yılları arasında, TÜBİTAK-MAM Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü tarafından izleme çalışmalarına devam edilmektedir.

İZSU Genel Müdürlüğü ile TÜBİTAK-MAM 2020 yılından itibaren kapsamında düzenli olarak iç, orta ve dış körfezde izleme, ölçme ve değerlendirme çalışmaları yapmaktadır.

Olayın gerçekleşmesinin akabinde yaz örneklemeleri için TÜBİTAK- MAM gemisi 24.08.2024 tarihinde de körfeze gelmiş, incelemelerini yapmış ve numuneler almıştır.

İzmir Tarım İl Müdürlüğü ekiplerince ölü balık örneği alınmış ve kendi laboratuvarlarında analiz edilmiştir. Ancak sonuçlar henüz Kurumumuza iletilmemiştir.

Ayrıca İdaremizce de alınan ölü balık örneği, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesine teslim edilmiş olup, henüz rapor İdaremize ulaşmamıştır.

İdaremiz ve İBB ekiplerince, balık ölümlerinin gerçekleştiği alanda, pompalar ve deniz vasıtaları ile su sirkülasyonu sağlanarak oksijen seviyesi arttırılmaya çalışılmış ve deniz yüzeyi üzerindeki ölü balıklar toplanmıştır. 24.08.2024 tarihi itibari nispeten koku azalmaya başlamıştır.

26.08.2024 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay tarafından yapılan basın açıklamasında da ifade edildiği üzere, körfez suyunun kalitesi, körfez suyunun kalitesinin iyileştirilmesine yönelik yapılacak çalışmalar hakkında bilgilendirme yapılmış olup, ilgili tüm kurum ve kuruluşlar ile üniversitelerin ilgili bölümleriyle görüşmelerimiz ve konuya ilişkin çalışmalarımız devam etmektedir.