Av. Mercan'dan Danıştay kararı yorumu: Çeşme Projesi dayanaksız kaldı!

Metehan UD / EGEDESONSÖZ -  12 Şubat 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Çeşme Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi’nin sınırlarının yeniden belirlenmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile ilgili başlatılan hukuki süreç sonlandı.

TMMOB, İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası, Ege Çevre ve Kültür Platformu ve vatandaşlar tarafından açılan davada Danıştay kararını verdi. Danıştay 6’ncı İdare Dairesi’nin davanın reddine yönelik vermiş olduğu karar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından bozuldu. Kurul, projenin gerekçesi olan kararı iptal etti. 6’ıncı Daire kapatıldığı için dosyaya Danıştay 4’üncü İdare Dairesi bakacak. 

Çeşme Projesi’nin bir dayanağının kalmadığını belirten davanın avukatlarından Şehrazat Mercan “Danıştay 4. İdare Dairesi’nin iptal kararı vermesini bekliyoruz. SİT kararı da iptal edilmişti. Şimdi o bölgeye ilişkin bir idari karar bulunmuyor. Bu kararla işlem kalkmış oldu. dedi.

Kararda şu ifadeler yer aldı:

Dosyada mevcut bilgi ve belgeler çerçevesinde, İzmir Çeşme KTKGB sınırlarının yeniden belirlenmesine ilişkin işlemle 16.000 hektarın üzerinde bir alanı kapsayacak şekilde yeniden belirlenen Çeşme KTKGB sınırları incelendiğinde ise; alanda, 1., 2. ve 3. Derece Arkeolojik Sit Alanlarının, Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı İçme-Kullanma Suyu Havzasının, Kesin Korunacak Hassas Alanlar, Nitelikli Doğal Koruma Alanları ve Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanlarından oluşan Doğal Sit Alanlarının, Akdeniz Foku Yaşam Alanları gibi alanların ve çeşitli ekosistemlerin bulunduğu ve mevzuat düzenlemeleri ile korunan yapılaşma yasağı ya da kısıtlı yapılaşma olanağı bulunan söz konusu alanların bir çoğunun dava konusu işlemle belirlenen sınır üzerinde yer aldığı görülmektedir.

Bu durumda, dava konusu işlemin dayanağı olan Gerekçe Raporunda, bölgedeki turizm imkanları ve koruma gereklilikleri ile belirlenen sınır arasındaki bağlantıların kurulmadığı, KTKGB sınırının genişletilmesini gerekli kılan nedenler yeterince ortaya konulamadığı gibi yukarıda belirtilen korunan alanların, KTKGB sınırları içerisinde kalmasının sebeplerinin de açıklanmadığı, turizm türlerinin entegrasyonu ve turizmin tüm yıla yayılmasına yönelik genel stratejinin gerçekleştirilmesine ilişkin yeterli veriye yer verilmediği, Çeşme İlçesindeki jeotermal kaynak potansiyeli ve genişletilen sınırlarda bu potansiyelin nasıl değerlendirilebileceğine ilişkin gerekli veri ve bilgilerin de bulunmadığı, bu haliyle anılan Gerekçe Raporunun Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizm Merkezlerinin Belirlenmesine ve İlanına İlişkin Yönetmeliğin 4. maddesindeki düzenlemelere uygun olmadığı anlaşıldığından, deniz alanlarını da kapsayan bu denli büyük bir alanın, gereklilikleri açıklanmadan "bütüncül planlama kararlarının geliştirilmesine olanak sağlanması" soyut ve genel amacıyla, eksik araştırma ile hazırlanan Gerekçe Raporuna dayalı olarak KTKGB sınırlarına dahil edilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir. Bu itibarla, Daire kararının davanın reddine ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

BİLİRKİŞİ: KAMU YARARI YOK
Bilirkişi heyeti projenin kamu yararına uygun olmadığını belirterek olumsuz görüş vermişti. Görüş yazısında “2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu'nun 3. maddesi ile Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizm Merkezlerinin Belirlenmesine ve ilanına İlişkin Yönetmelik uyarınca 12.02.2020 tarih ve 31037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, İzmir Çeşme KTKGB'nin sınırlarının yeniden belirlenmesine ilişkin 11.02.2020 tarih ve 2103 sayılı Cumhurbaşkanı kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle Cumhurbaşkanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine açılan davada; Kurulumuz, KTKGB alanının bütününü de gözeterek, dava konusu ekleme ile koruma alanları yanı sıra turizm kullanımlarına, dolaysıyla yapılaşmaya da açılmasına yol açacak olan sınır kararının, tarım ve orman alanları, doğal değerler (flora, fauna, ekosistemler) su kaynakları ve kültürel miras üzerinde yaratacağı olumsuz etkileri göz önüne alındığında, planlama ilkelerine ve kamu yaranına uygun olmadığı görüşüne varmıştır. Karar yüce mahkememizindir.” ifadeleri yer almıştı.

SİT KARARI DA İPTAL EDİLMİŞTİ
Çeşme Projesi’nin önünü açan SİT değişikliği kararı da mahkemeden dönmüştü. İzmir 2. İdare Mahkemesi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın Çeşme bölgesine dair aldığı SİT kararını iptal etmişti.