Bu devirde kiracı olmak hiç kolay değil.
Öyle ki…
Kirada oturanlar, kazandıklarının aslan payını ev sahibine ödüyor.
Elektrik, su, doğalgaz faturaları derken, karın doyurmaya para kalmıyor.
Yarı aç, yarı tok yaşayıp gidiyorlar.
Devlet, 1 Temmuz'a kadar geçerli olmak üzere, bu tarihe kadar yapılacak yeni sözleşmelerde ev sahiplerine yüzde 25 zam yapma hakkı verdi.
Kiracılar, bu orana çoktan razı ama…
Bırakın yüzde 25'i, yüzde 100, yüzde 200 zam isteyen insafsız ev sahipleri var.
Bir de işyeri kirası ödeyenlerin haline bakalım.
İşyeri kiralarında yüzde 25 gibi, yüzde 50 gibi bir sınırlama yok maalesef...
Aklından geçeni iste!
***
Özel mülk sahipleri acımasız da…
Kurumlar çok mu anlayışlı?
Hiç de anlayışlı değiller!
TÜİK, Ocak ayı işyeri kira artış oranını yüzde 72,31 olarak belirledi.
İzmir'deki SGK'nın sahibi olduğu işyerlerinde pandemiye kadar yüzde 10 dolayında olan zam artışı, pandemine yüzde 25 olarak gerçekleşmişti.
Bu yıl yapılacak zam oranı, yüzde 122,93 oldu.
Vakıflar Genel Müdürlüğü, daha gaddar çıktı.
Kemeraltı'nda sayıları 600'ü bulan Vakıf kiracısı esnaf, yüzde 250'lik zamla karşı karşıya kaldı.
Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi geri adım atılmasını bekledi Kemeraltı esnafı…
Ne yazık ki, beş yılı dolduran kiracılar, rayiç bedelle birlikte yüzde 250'lik artışa boyun eğmek zorunda kaldı.
İzmir dışında vakıf mülkleri var ki, oralarda kiralar yüzde 300 artırılmış.
4 metrekarelik bir dükkanın kirası yüzde 128 zamlanmış!
Hayret bir şey!
Aynı mekanda 30 yıldır, 40 yıldır faaliyet gösteren esnaf, ekmek teknesini kapatıp gitmesi için adeta zorlanıyor.
Göz göre göre, iflasa sürükleniyor Kemeraltı esnafı…
Yasa, 'TÜFE oranında zam yapılır' diyor olsa bile…
Hak mı bu, orada üç kuruş kazanıp ailesini geçindiren esnafa reva mı?
Kemeraltı'nda Vakıflar'ın kiracısı olan bazı esnaf, yargıya taşıyormuş fahiş zamları...
Mahkemeden nasıl bir karar çıkacak, doğrusu ben de çok merak ediyorum.
***
Bir lokantacı esnafı arkadaş, kiradan dert yandı:
'20 yıldır aynı yerde esnaflık yapıyorum. Kiramı bir gün bile geciktirmedim. Yerim de öyle Alsancak'ta, Güzelyalı'da falan değil; Yenişehir'de. 6 bin lira olan kiramı, 25 bin liraya çıkarmamı istedi mal sahibi. İtiraz edince, sözüm ona anlayış gösterdi, rakamı 18 bin liraya düşürdü. Elektrik, doğalgaz, et, yağ, personel gideri, kira… Tüm bunları ödedikten sonra zaten benim elime dükkan sahibinin istediği fark kadar para kalmıyor ki…'
***
Kiracı hallerini satırlara dökmeye çalıştım.
Görüldüğü gibi hiç de iç açıcı değil.
CHP İzmir Milletvekili Sevda Erdan Kılıç'ın, konut kiraları gibi iş yeri ve ofis kira artış oranının da belirli bir süre sabitlenmesi amacını taşıyan…
Türk Borçlar Kanunu, Vakıflar Kanunu ve Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ni TBMM Başkanlığına sunmuş olmasını önemli buluyorum.
İzmir'in başarılı vekili Sevda Hanım, doğru bir konuya işaret etmiş:
'Devlet, memur ve emekliye yüzde 30 zam verirken, yüzde 300'ü bulan vakıf kira zamlarını kabul edilebilir bir şey değil. SGK İzmir'deki işyerlerine yüzde 122,93 zam yaptı. Kriz ortamında esnaf bu kiraları nasıl ödeyecek? Esnaf, kiraya çalışıyor. Esnaf, pandemiden kalan borçlarını ödüyor. İşçiye, memura yüzde 30 zam ama esnafın kirasına yüzde 300 zam... Böyle giderse birçok iş yeri kapanacak. Ülkenin bütün zararını esnaf mı ödeyecek?'
Sevda Hanım, çözüm yolunu da gösteriyor:
'İşyeri kira artış oranları 31 Aralık 2023 tarihine kadar en fazla yüzde 30 olacak şekilde sınırlandırılmalıdır.'
***
Bu önergenin de, daha önce CHP'li vekillerin verdiği önergeler gibi TBMM'de Cumhur İttifakı vekilleri tarafından kabul görmeyeceğini düşünüyorum.
Umarım ve dilerim yanılırım.
Acaba AK Parti Milletvekilleri, bu önergeyi geliştirip…
'Yok efendim, yüzde 30 olmaz; yüzde 50 kira artışı makuldür' deyip…
Kiraları makul seviyeye çekilmesi için parmak kaldırır mı?
Meclis de yasada gerekli düzenlemeleri yaparak esnafın sırtındaki kira yükünü hafifletir mi?
Neden olmasın?
Esnafın böyle bir desteğe ihtiyacı var.
Çünkü bıçak kemiğe dayandı.
Ya sabit kira, ya da elveda!
Esnaf işte tam bu noktada.
