Atmaca'dan Büyükşehir'e Aktepe-Emrez isyanı

EGEDESONSÖZ - İzmir’de uzun yıllardır yılan hikayesine dönen Aktepe Emrez Kentsel Dönüşüm çalışmaları 3 Şubat tarihinde yayınlanan İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Encümen Kararları ile heyecan yaratmıştı.

Yayımlanan metinde 5393 sayılı Belediye Kanununun 73. maddesinde değişiklik yapılmasına ilişkin 5998 sayılı Kanunun 1. maddesi doğrultusunda, "Aktepe ve Emrez Mahalleleri Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı" sınırı içinde kalan ve imar planında konut adasına isabet eden mülkiyeti Maliye Hazinesi ve Gaziemir Belediyesine ait olan ve ekli listede mülkiyet bilgileri ile 2022 yılı harca esas toplam devir bedellerinin dökümü yapılan taşınmazların Büyükşehir Belediyesine devrinin yapıldığı belirtilirken, bölge halkı açıklanan karar sonrası gözünü gelecek mutlu bir habere çevirmişti.

AK PARTİ'DEN TEPKİ: SADECE 569 METRE DEVREDİLDİ
Kararın üzerinden henüz 24 saat geçmeden ise AK Parti cephesinden tepki geldi. Gaziemir Belediye Meclisi AK Parti Grup Başkanvekili Uğur İnan Atmaca, 'devir' adı altında geçen alanın 569,86 metrekare olduğunu belirtirken yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

"3 Şubat 2022 tarihinde bazı internet haber sitelerinde “Aktepe Emrez dönüşümünde kritik viraj” “Aktepe Emrez dönüşümünde önemli gelişme” başlıklı haberler yayınlandı.  İBB yönetimi, 19 Ekim 2018 tarihinde Milli Emlak’tan emlak beyan değeri üzerinden devir aldığı 80 bin 107 m² alana (54 adet) 11 yıldır çivi çakmadığı halde,  Aktepe Emrez ile ilgili bu haberler açıkçası bizi de heyecanlandırdı. Ama gelin görün ki dağ fare doğurdu. Milli Emlak ve Gaziemir Belediyesi’nden İBB ye devir edilecek arsa toplamı 569,86 metrekare evet yanlış duymadınız, bu kadar gürültü 569,86 metrekare arsa için koparılmış. Madem konuyu açtık gelin süreci birlikte inceleyelim. Aktepe – Emrez Mahalleleri kentsel dönüşüm alanı 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 73. Maddesi kapsamında, Gaziemir Belediye Meclisi’nin 09 Şubat 2011 tarih ve 1261/1240 sayılı kararı, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 14 Mart 2011 tarih ve 05.229 sayılı kararı, Bakanlar Kurulu’nun 16 Temmuz 2012 tarih ve 2012/3434 sayılı kararı ile onaylanmış, 5 Ağustos 2012 tarih ve 28375 sayı ile Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Alanın toplam büyüklüğü 122 hektar olup, 4968 adet bağımsız bölüm bulunmaktadır. Proje alanında yapılması hedeflenen toplam bağımsız bölüm sayısı 10.000 olarak planlanmıştır. 11 yıldır henüz tek bir çivi çakılamaması sebebiyle, İzmir’in orta yerinde mahrum kaldıkları altyapı hizmetleri sebebiyle maddi gücü olan bazı yurttaşımız bölgeden taşınmıştır. Ekonomik olarak dezavantajlı yurttaşlarımız ise, kaderlerine terk edilmişliğin acısıyla insanca yaşam standartlarının çok altında deprem riskiyle yüz yüze yaşamaktadır. 2015 yılında kentsel tasarım ve mimari proje yarışması yapılmış, fakat bu yarışmanın kazananı belli olmamıştır. Yarışma sonucu 5 adet projeye eşdeğer mansiyon verilmiştir. İBB yönetimi 19/10/2018 tarihinde, Milli Emlak’tan emlak beyan değeri üzerinden devir aldığı 80.107 m² alanın 39 bin 669 metrekare (eski pazar yeri) kısmının 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planlarını 18.12.2018 tarihinde jet hızıyla onaylayarak lokal yapılaşmanın önünü açmıştır. Bölgenin en önemli sorunu, bütüncül olarak 1/5000 ve 1/1000 imar planlarının henüz yapılmamış olmasıdır. İmar planı olmayan bölgenin dönüşümü mümkün değildir. Defalarca meclis toplantıları ve farklı platformlarda imar planlarının yapılmama sebebini sormamıza rağmen ne Gaziemir Belediyesi ne de İBB yönetimi akıl ve bilime yatkın tatmin edici bir cevap verememektedir. Vatandaşlarla yapılan uzlaşı görüşmelerinde, sözleşme yapılan parsel sayısı yüzde 2 – 3 civarında olduğunu tahmin ediyoruz. Uzlaşı sağlanan vatandaşlarımız farklı adalarda bulunduğu için, onların boşalttığı alanlarda dönüşümün devam etmesi mümkün değildir. İBB yönetimi, Milli Emlak’tan devir aldığı alanda jet hızıyla yaptığı imar planlarında emsal yapılaşma oranı 3 olup, vatandaşa teklif edilen ise emsal yapılaşma oranı 1,5 üzerinden yüzde 50 dir. Yani reel olarak baktığımızda vatandaşa teklif edilen aslında yüzde 25 dir. İBB yönetimi bu şekilde vahşi bir rant elde etme çabasıyla, imar planlarını yapmadığı kanaatini taşıyoruz. Bizce imar planlarının yapılmamasının gerçek sebebi budur.

Bunu somut matematiksel bir anlatımla modelleyelim;

İBB Milli Emlak’tan 80.107 m² alanı toplam 12.019.763 TL bedelle satın aldı. Bunun yarısına, yani 6 milyon değerindeki kısıma (2348 Ada 1 Parsel ve 2349 Ada 1 parsel olarak) 1/5000 ve 1/1000 imar planı yaptı.  Bu iki ada üzerinde 3 emsal yapılaşma oranıyla 640 bağımsız bölümlü proje hazırlandı.

Basit bir hesapla bu 640 adet bağımsız bölümü yüzde 50 ile kat karşılığı müteahhite verse, uhdesinde 320 adet bağımsız bölüm kalacak. 320 adet meskeni bağımsız bölüm başına ortalama 1,5 milyondan sattığını  düşünelim. Milli Emlak’tan 6 milyon bedele aldığı yerden toplam 480 milyon rant elde edecek. Milli Emlak’tan alınan toplam alan 80.107 metrekare olup, plan yaptığı sözde 1. Etap alanın iki katı büyüklüğündedir. Yani  İBB yönetimi Milli Emlak’tan aldığı arsalardan yaklaşık 1 milyar Tl rant sağlayacaktır. Her fırsatta hükümetten yardım alamadığı söylemiyle halkımızı manipüle eden İBB nin sadece Aktepe Emrez’de Milli Emlak üzerinden elde ettiği rantı gözler önüne serdik. Şimdi yurttaşlarımızı yıllardır mağdur etmesine rağmen onların üzerinden nasıl bir ranta imza attığını inceleyelim. Kentsel dönüşüm alanının tamamı 122 hektar olup toplam 10.000 bağımsız bölüm yapılacaktır. Milli Emlak’tan devir alınan kısımdaki 640 konutu düşersek yurttaşlara ait alanda yapılacak kısım 9.360 adet olur. Yukarıda belirttiğimiz gibi bunun yüzde 25 ‘i (2340 adet) tapu sahiplerine, geri kalan yüzde 75’i (7020 adet) İBB’ye kalıyor. Bunu da yüzde 50 kat karşılığı verse 3510 adet daire İBB’nin olacak. Tanesi 1,5 milyondan 5.265.000 Tl yurttaşlarımızın üzerinden rant sağlayacak. Alanın bütününde toplamda 6,5 – 7 milyarlık bir rant sözkonusu. Aktepe Emrez halkı belirsizlik yüzünden akan çatısını dahi onaramazken, korku içinde deprem olmasın diye dua ederken, bazı İBB bürokratlarının da bu işin çözümünü istememesi gayet normal, çünkü on binlerce lira maaş alıp sıcacık ofislerinde günlerini gün ediyorlar. İşte bu yüzden İBB yönetimi bu rantı halk ile paylaşmamak adına bölgenin imar planlarını yapmamakta ısrar ediyor. Vatandaşı ucuza kapatıp, ardından bu ranta tek başına konma hedefini böylece ifşa etmiş bulunuyoruz. Sadece eski pazar yerinden elde edeceği 1 MİLYAR  bunca ranta rağmen, Aktepe – Emrez halkına bir kapalı Pazar yeri dahi yapmayan İBB yönetimine tekrar çağrıda bulunuyor, bölgenin imar planlarını bütüncül olarak ivedilikle yapmalarını ve halkımızın inşaat haklarını eksiksiz olarak vermelerini talep ediyoruz. AkParti Gaziemir Belediye Meclis Grubu olarak sürecin sonuna kadar takipçisi olacağız."