Prof. Dr. Kaymakçı, fiyat artışının nedenlerini anlattı: Et lobisi işbaşında!

Diren ÇELİK/EGEDESONSÖZ- Ulusal Kırmızı Et Konseyi'nin (UKON) verilerine göre; karkas etin kilogram fiyatı 235,15 TL'yi buldu. Kemiksiz karkas et fiyatının kilogramı 392 TL seviyesinde. Ocak ayında 126,87 TL olan bir kilo ette 10 ayda yüzde 85’lik artış görüldü.

Diğer yandan bakanlık tarafından verilen hibe destekleri olsa da artan maliyetler sebebiyle de yetersiz kalıyor.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi adına konuşan Hayvan yetiştirme bilimcisi Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı Kırmızı et fiyatlarındaki artış hakkında Egedesonsöz'e değerlendirmelerde bulundu.“Sığır yetiştiriciliğinde karkas et üretimi için Türkiye’de maliyetler yüksek. Yağışı bol batı ülkelerinde ise ot kendiliğinden bitiyor. O ülkelerde karkas etin maliyeti düşük. Sığır yetiştiriciliğinde meraların az olması dolayısıyla ekstradan yem üretmek zorundayız. Türkiye’de maliyetler bu şekilde yükselince hayvan üreticileri maliyeti kurtarmak isteyecektir” dedi.

MERALAR HARAÇ-MEZAT SATILIYOR
Üretici ile tüketici arasında birçok aracının olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kaymakçı, “hayvan yetiştiricileri ile tüketici arasında uzun bir pazarlama kanalı bulunuyor. Bu kanalda ancak yüzde 50’si üreticiye aktarılabiliyor. Bu da her seferinde fiyatların artmasına neden oluyor. Çözüm ise hayvanların beslenebilmesi için meraların ıslah edilmesi. Son dönemlerde meralar tarım dışı açılıyor veya haraç mezat satılıyor. Hayvanların gereksinimi olan meraların oranı giderek azalıyor. Devletin aracıları çıkararak et ve süt kurumundan doğrudan alım yapması gerekiyor ”ifadelerini kullandı. 

HAYVANCILIK POLİTİKASI DEĞİŞMELİ
Hayvan üreticilerinin sığırcılık yerine koyunculuğa dönmesinin yem maliyetleri açısından uygun olacağını kaydeden Prof. Dr. Kaymakçı, “Meralarımız sığ otlardan oluştuğu için de koyun ve keçi yetiştiriciliğine uygun ancak sığır yetiştiriciliğine uygun değil. Kırmızı et ihtiyacımızın karşılanması için tekrar koyunculuğa dönmesi lazım. Yağış rejimi düzensiz ve meralar seyrek. Geçmişte, Dünya Bankası’nın desteği ile sığırcılığa yönlendirilip koyun üreticiliğinden vazgeçildi ancak sığırcılıkta yeterli ihtiyaç karşılanamadı. Bu yüzden fiyatlar arttı. Dışarıdan canlı hayvan, karkas ya da lop et getiriyoruz. Bu sonsuza kadar devam etmez. Döviz fiyatları da giderek artıyor. Hayvancılık politikasını değiştirmemiz lazım” şeklinde konuştu.

MALİYET DESTEĞİ VERİLMELİ
Hayvansal üretimin artması için küçük ve orta ölçekli aile işletmelerinin desteklenmesi gerektiğini aktaran Kaymakçı, “Kısa dönemde küçük ve orta ölçekli aile işletmelerinin desteklenmesi gerekiyor. 20 baş ve altındaki sığır yetiştiricilerinin bazı girdileri 5 yıl süreyle devlet tarafından karşılanması lazım. Su ve elektrik masraflarının karşılanması gerekiyor. Karşılanmadığı için üreticiler de vazgeçiyor. Hayvan sayısı azalıyor.  Bu desteklemeler yapılırsa hayvansal üretim artacak, ithalata ayrılan para da azalacaktır. 2023 yılında dışarıdan ithal edilen canlı hayvan, karkas ya da lop et için neredeyse 1 milyar dolara yakın döviz harcıyoruz. Buraya ayrılan para küçük ve orta ölçekleri işletmelere su ve elektrik desteği olarak verilmeli” dedi.

KOOPERATİFÇİLİK YAYGINLAŞMALI
Hayvan yetiştiricilerinin de ekonomik olarak örgütlenmesi gerektiğini vurgulayan Kaymakçı, kooperatifçiliğin önemini vurguladı. Kaymakçı konuşmalarının devamında şu ifadelere yer verdi:

“Kooperatiflerin de yasal olarak desteklenmesi mezbahaların açılması demektir. Böylelikle üretici ile tüketici arasındaki kanal kısalacaktır. Uzun vadede bunlar yapılırsa tüketici olarak daha düşük ücrete et bulmamız mümkün olabilir”