Metehan UD / EGEDESONSÖZ - Sayıştay Dairesi Başkanlığı İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin işletmelerinden İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü'nün (İZSU) 2024 yılı raporunu açıkladı.
Rapora göre İZSU'nun 2023 yılı net geliri 9 milyar 245 milyon 743 bin 102 TL olurken gideri ise 8 milyar 657 milyon 641 bin 91 TL oldu. İZSU geçtiğimiz yıl 588 milyon 102 bin 11 TL kar elde etti.
ELDEKİ ARAÇLAR YERİNE KİRALAMA
İdarenin mülkiyetinde çalışır vaziyette hizmet araçları bulunmasına rağmen dışarıdan hizmet aracı kiralama ihalesinin yapıldığı da kaydedildi. Raporda 'İdare tarafından mülkiyetinde bulunan araçların özellikle vidanjör ve kanal açma ve temizleme araçlarının hemen hemen hiç çalıştırılmadığı ayrıca diğer araçlarında günlük kilometreleri incelendiğinde yine ortalama olarak çok düşük kaldığı tespit edilmiştir. Buna rağmen İdare tarafından bu araçların sahada vereceği hizmetler için üçüncü şahıslardan hizmet alımlarının yapıldığı da görülmüştür. 05.06.2023 tarih ve 888 sayılı Yönetim Kurulu Kararına istinaden İZSU Genel Müdürlüğü Görev Alanı İçerisinde Saha İşlerinin Gerçekleştirilmesinde Fiilen Arazide Kullanılmakta Olan Hizmet Araçlarının Kiralanması işi 242.326.060,00 TL bedelle ihale edilmiş ve 03.07.2023 tarihinde sözleşmesi imzalanması verilebilir. Bunun gibi İdarenin yine İzmir il genelinde üç bölgeye ayrılması sebebiyle bölgesel olarak vidanjör ve kanal temizleme aracı, su tankeri gibi hizmet araçlarının ihale yöntemiyle tedarik ettiği de ayrıca tespit edilmiştir' denildi.
YÜKSEK KAYIP KAÇAKLAR
Bazı ilçelerde su kayıp kaçak oranının yüksek olduğunun ifade edildiği raporda '2022 Yılı Su Kayıpları Yıllık Raporunda, bazı ilçelerde gerçekleşen su kayıp kaçak oranının, yani gelire dönüşmeyen su oranının, mevzuatta belirtilen sınıra göre yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu ilçelerde su kayıp kaçak oranı; Ödemiş %30,54, Kiraz %40,59, Beydağ %33,62, Torbalı %30,73, Bergama %48, Kınık %55, Urla %33,94, Seferihisar %43,58 olarak tespit edilmiştir. Madde hükümlerinde Yönetmelik yayım tarihinden itibaren büyükşehir belediyeleri beş yıl içinde su kayıp oranını %30'a kadar indirmekle yükümlü olduğunu ve Yönetmelik kapsamında çıkarılacak teknik usuller tebliğinde verilen yöntemlerle gerekli faaliyetleri yürütmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca sorumluluklarını yerine getirmeyenlerin 2560 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümlerince sorumlu olduğu ifade edilmiştir. Sonuç olarak İdarenin belirtilen ilçelerde mevzuatta belirtilen yöntemlerle su kayıp kaçak oranını belirtilen sınırın altına düşürmesi kamu kaynaklarının etkin kullanımı açısından gereklidir.' denildi.
İZSU'YA CEZA YAĞDI
Raporda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın İZSU bünyesinde yer alan 37 atık su arıtma tesisinin çevre izni bulunmaması sebebiyle 4 milyon 608 bin 939 TL ceza kestiği kaydedildi.
Yine rapora göre 15 atık su arıtma tesisisinin Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği'nde belirtilen deşarj limitlerinin üzerinde atık su salması sebebiyle İZSU'ya 7 milyon 479 bin 193 TL ceza kesildi.
Çiğli Atıksu Arıtma Tesisinin çevre izni veya geçici faaliyet belgesi bulunmaması gerekçesiyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İl Müdürlüğünce idari para cezası kesildiği kaydedildi.
ÇİĞLİ'DEKİ ÇAMURU KALDIRIN
İzmir genelinde faaliyette bulunan tüm arıtma tesislerinden çıkan arıtma çamurlarının tamamının 20 yıldır Çiğli AAT arazisinin körfez kenarında depolandığı ve depolanan bu arıtma çamurlarının şehirde koku sorunu yarattığı kaydedildi.
Raporda, 'Sonuç olarak, Çiğli AAT çamur stok sahasının üzerinde bulunan 2.500.000 m³ çamurun rehabilite edilmesi ve İzmir il genelinde yarattığı kötü koku sorununun ortadan kaldırılması gerekmekte olup sonraki süreçte İdarenin arıtma tesislerinden çıkan çamurlarının çamur bertaraf tesislerinde bertaraf edilmesi yöntemine devam etmesi ve İzmir Körfezinin kıyısında Çiğli AAT arazisinde çamur depolaması yapılmaması gerekmektedir' denildi.
270 RUHSATSIZ İŞLETME
İZSU Atıksuların Kanalizasyon Şebekesine Deşarj Yönetmeliği kapsamında endüstriyel atıksu üreten işletmelerden 270 tanesinin bağlantı kalite kontrol ruhsatı almaksızın faaliyette bulunduğu, dolayısıyla endüstriyel atıksuların kontrolsüz bir şekilde kanalizasyon şebekesine akıttığı bilgisi de raporda yer aldı.
Raporda Beydağ ve Kınık ilçe merkezlerinde atıksu arıtma tesislerinin bulunmadığı da ifade edildi.
KAÇAK YAPILAR
İZSU tarafından Tahtalı Barajı, Ürkmez Barajı ile Mordoğan Göletinde tespit edilen ve hukuki süreçleri tamamlanarak yıkım kararı alınan kaçak yapıların yıkım işlemlerinin gerçekleştirilmediği bilgisi de raporda yer aldı.
Yapılan inceleme sonucunda kısa ve dere mutlak koruma alanlarında kalan; Tahtalı Barajında 585, Ürkmez Barajında 8, Mordoğan Göletinde ise 11 kaçak yapının hukuki süreçleri tamamlanarak yıkım programına alınmasına rağmen, idare tarafından yıkım işlemlerinin gerçekleştirilmediği tespit edilmiştir. Belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde yıkım kararı alınan söz konusu kaçak yapıların idare tarafından yıkım işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
