Metehan UD / EGEDESONSÖZ – Taş ocakları başı dertte olan Kozak Yaylası için sevindirici bir gelişme daha yaşandı. İzmir 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu bir bölgeyi daha koruma altına aldı.
Unesco Dünya Kültür Mirası koruma bölgesinde olan ve 'Ekolojik Hassas Bölge' olarak tanımlanan Kozak Yaylası'nda yer alan Perperene Antik Kenti ile bağlantılı olduğu düşünülen bir bölge birinci ve üçüncü derece arkeolojik SİT alanı olarak tescil edildi.
Aşağıbey Mahallesi sınırlarında yer alan bölgede teras duvarları, sütun kaiedeleri ve çok sayıda mimari parça kalıntılarına ulaşıldı.
Karar önümüzdeki günlerde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek ve bölge bakanlık izni olmadan yeni bir çalışma yapılamacak, taş ocağı açılamayacak.
PERPERENE ANTİK KENTİ
Perperene antik kenti; Mysia bölgesinde, Bergama ile Ayvalık ilçeleri arasındaki Muhteşem Fıstık çamı ormanları ve granit taşlarıyla ünlü, arasından ırmaklar geçen Kozak Yaylasında, Aşağıbey köyü yakınında Çakıl kayası denilen yerde bulunuyor.
Strabon ve Bizantion'lu Stephanos'un da isminden söz ettiği Perperene'nin Hellen dilinde bir anlamı yoktur. Bilge UMAR ismin aslının Luvi dilinden Parparana yani Pa-(a)rpa-(u)ra-wana 'Koca su pınarının Ülkesi' olduğu kanısında. Yöre Madra dağının (Antik Pindasos dağı olarak da kayıtlarda ve yer adlarında rastlıyoruz) uzantılarında, ama ılıcaların da yoğun olduğu bir bölge.
Perperene ilk kez 1886-1889 yıllarında yüzey araştırmaları yapılmış ve planları çıkarılmıştır. Ancak günümüzde kalıntıları oldukça geniş bir alana yayılmıştır. Akropolde iç içe iki sur kalıntısı, 2000 kişilik tiyatronun kalıntıları belirgindir. Özellikle tiyatro kaveaları(oturma yerleri) yer yer çok sağlam durumdadır Bir tapınak ve hamam kalıntısı vardır. Agora(pazar yeri) kalıntıları ve her tarafa yayılmış işlenmiş taşlar ve sütun tamburları görülmektedir. Ayrıca Perperene'de çok ilginç bir nekropol(mezarlık) ve kayalara oyulmuş lahitler var. Bu kalıntılar Hellenistik ve Roma dönemlerine tarihlenirler. Roma devri sonlarına kadar kentte birbirinden farklı on beş damgalı sikke basılmıştır. Bu sikkeler üzerindeki resimlerden Perperene'de Zeus, Athena, Apollon, Aphrodit, Demeter ve Asklepios'un saygı gördüğü anlaşılmaktadır.
Bergama krallığının sayfiye kenti olan Perperene M.S.V.yüzyıldan sonra Bizans'ın piskoposluk merkezi olmuş ve bu arada Teodosiupolis ismini almıştır. Theodosiupolis ismiyle uzunca bir dönem anıldığı anlaşılmakta. Ancak Anadolu'lu bir isim olduğu hemen anlaşılan Perperene binyıllardır yaşamakta..