Ozan EKİZ / EGEDESONSÖZ – İzmir dün acı verici bir olaya uyandı. Konak ilçesinde bir apartmanda gerçekleştirilen haşere ilaçlama çalışması sonrasında 1 yaşındaki Altay Toprak bebek zehirlenerek hayatını kaybetti.
Yaşanan olayın ardından bina ve evlerde kullanılan haşere ilaçlama yöntemi kafalarda soru işareti bıraktı. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Ege Bölge Şubesi 29.,30.,31. dönem Yönetim Kurulu Başkanı Kimya Mühendisi Mehlika Koç, konuya ilişkin olarak Egedesonsöz’e açıklamalarda bulundu.
‘İLAÇLAMAYI YETKİN KİŞİLER YÖNETMELİKLERE GÖRE YAPMALIDIR’
Koç, haşere ile mücadelenin yetkin kişiler tarafından yapılması gerektiğinin ve yönetmeliğe uyulması konusunda dikkatli olunmasına yönelik olarak, “Haşere ile ilgili mücadele “Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik” kapsamında yapılmalıdır. Bu yönetmeliğe göre; Bu işlemleri yapacak kurumda bir mesul müdür çalıştırılmalıdır. Mesul müdür; Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen eğitimlere katılıp, sertifika alan hekim, veteriner hekim, eczacı, kimyager, mühendis (kimya, ziraat, çevre, gıda, su ürünleri, tütün teknolojisi), biyoloji alanında lisans veya entomoloji, toksikoloji alanında yüksek lisans veya doktora sahibi kişilerden olmalıdır. Sağlık Bakanlığı, Halk sağlığı zararlılarına karşı mücadelede çalışacaklara yönelik olarak mesul müdür ve uygulayıcı eğitimi olmak üzere iki kategoride eğitim düzenler. Uygulamayı yapacak olan kişilerin de yine Sağlık Bakanlığı ya da ilgili meslek odalarının açtığı eğitimlere katılıp, sertifika sahibi olmaları zorunludur” açıklamalarında bulundu.
SIR PERDESİ ARALANDIRILMALI
İzmir’de yaşanan olaya ilişkin olarak sır perdesinin daha geniş bir şekilde aralandırılması gerektiğini belirten Koç, “İzmir’de meydana gelen bu üzücü olayda; öncelikle ölüme sebebiyet veren maddenin otopsi ve incelemeler sonucu belirlenmesi gerekmektedir. İlaçlama firmasının ruhsatı var mıdır? Mesul müdürü var mıdır? Haşere İlaçlaması yapan kişinin operatör belgesi var mıdır. Gerekli eğitimleri almış mıdır?” sorularını sordu.
‘MERDİVEN ALTI ÜRETİM İLAÇLAR KULLANILMAKTA’
Merdiven altı ilaçların yaygınlığının altını çizen Koç, “Halk Sağlığında kullanılan, birçok ruhsatlı haşere ilacı vardır. Bunların pahalı olması nedeniyle ciddi olmayan ya da merdiven altı çalışan ilaçlamacılar; daha ucuz ve yasaklanmış haşere ilaçları kullanmaktadırlar. İşin ehli ve ciddi firmalar Halk Sağlığından ruhsatlı ve Biosidal uygulama belgesine sahip elemanlarca haşere ilaçlamaları yaptırmakta ve bir sıkıntı yaşanmamaktadır” diyerek bu merdiven altı ilaçların halk sağlığını tehlikeye atabilecek yönlerine değindi.
‘YASAKLANMIŞ İLAÇLAR ÜLKEMİZE SINIRLARDAN SOKULUYOR’
;Haşere ilaçlamasında yasaklanmış olmasına rağmen ülkemize sınır bölgelerden piyasaya giren Dichlorvos (DDVP) etken maddeli insectisitlerden bahseden Koç, “Haşere ilaçlamasında ve tarım ürünlerinde yasaklanmış Dichlorvos (DDVP) etken maddeli insectisitler, 1988 de ABD yasaklanmış ancak yaklaşık 10 yıl sonrada ülkemizde yasaklanmıştır. 30 yıldır yasaklı bu etken madde ile üretilen insectisitler Doğu, Güneydoğu ve diğer sınır bölgelerinde ülkemize rahatlıkla sokulmakta ve el altından piyasaya sürülmektedir. Bu madde hem kontak etkili hem de gaz halde etkilidir. Yarı fümigant bir ilaçtır” dedi.
‘BU İLAÇLAR PENCERE BOŞLUKLARINDAN DİĞER DAİRELERE SIZABİLİR, ÖLÜMLERE SEBEP OLABİLİR’
Koç, bu ilaçların yüksek dozda kullanıldığında yaşanabilecek zararlarına değinerek, “İyi izole edilmemiş ise ve yüksek dozda kullanılırsa uygulandığı odanın yan odasına geçer, havalandırma ve pencere boşluklarından ve kalitesiz duvarlardan difüzyon yoluyla geçer. Varsa üst katlara da geçer. Kısa sürede fazla maruz kalındığında direk öldürücüdür. Ayrıca kronik zehirlenmelere de yol açar, DDVP ye maruz kalan kişilerde bu maddelerin yağ dokuları tarafından tutulduğu ve ömür boyu 300 mg DDVP nin vücutta tutulması sonucu kalp, Karaciğer veya akciğer yetmezliğinden ölümlere sebep olduğu bilinmektedir” ifadelerini kullandı.
‘KIRMIZI REÇETELİ’ HAŞERE İLAÇLARI EL ALTINDAN SATILIYOR’
Koç, haşere ilaçlama yönetimde kullanılan bir diğer ilaç olan Fümigantlar’dan da bahsetti. Bu ilaçların sadece yetkili kuruluşlar tarafından verilmesine rağmen yine el altından dağıtımının yaygın olduğunu belirterek, “Ayrıca, sadece uzman kişiler tarafından kullanılması gereken, sadece yetkili kuruluşların reçete edebileceği Fümigantlar da el altından, kaçak yollarla temin edilmekte ve zaman zaman bilinçsiz kişiler tarafından evlerde kullanılmaktadır. Bu Fümigantlar da sadece Fümigasyon operatörleri tarafından uygulanması gerekmektedir. 2000 yıllarının başında Yunanistan’da 2 katlı bir evde oturan vatandaşın alt katı fümigant kullanarak ilaçlaması sonucu üst katta oturan bir aile zehirlenerek hayatını kaybetmiştir” ifadeleriyle zararlarından bahsetti.
‘İNSANI EVLERDEKİ BÖCEKLER ÖLDÜRMEZ, YANLIŞ MÜCADELE ÖLDÜRÜR’
Son olarak evlerdeki böceklerin insanları öldürmeyeceğini ancak ihmallerin öldüreceğinin altını çizen Koç, şunları söyledi:
Bu tür kimyasalların çok titizlikle kullanılması, gerekli tüm tedbirlerin alınması gerekmektedir. Evlerde ki hiçbir böcek insanı öldürmez, ama yanlış kişilerin yapacağı yanlış mücadele yöntemleri maalesef her yıl birçok vatandaşımızın hayattan kopmasına sebep olmaktadır.
