Bu yaz için “Avrupa’da spor ve seçim yazı” başlığı kadar doğrusu olabilir mi? Almanya’da Avrupa Futbol Şampiyonası; hemen sonrasında başlayacak Paris Olimpiyatları… Fransa’da aşırı sağa adeta teslim edilen ilk tur, bu pazarda ikinci tur… Ve dün yapılan Birleşik Krallık seçimleri…

4 Temmuz seçimi, İngiltere’deki politik sahneyi önemli ölçüde değiştirdi. İşçi Partisi, KeirStarmer liderliğinde, uzun süredir iktidarda olan Muhafazakâr Parti’ye karşı büyük bir zafer kazandı. Bu seçim, İşçi Partisi’nin 2001’den bu yana kazandığı en büyük zafer olarak kayda geçti. İşçi Partisi’nin zaferi, yalnızca İngiltere’nin kuzeyinde değil, güneydeki geleneksel olarak Muhafazakâr Parti’ye oy veren bölgelerde de etkili oldu.

Ama bence hepsinden önemlisi İngiltere’deki bu seçim sonuçları, Fransa’daki aşırı sağın yükselişiyle çelişiyor olması. Fransa’da aşırı sağın zaferi, göç ve ulusal kimlik konusundaki endişelerden kaynaklanırken, İngiltere’deki seçmenler daha çok iç politikalar ve ekonomik sorunlara odaklanmış durumda.

Yabancı düşmanlığı ve anti-göçmen duygular İngiltere seçimlerinde de etkili olmuş olsa da, İşçi Partisi’nin başarısının ana nedeni bu değil. İşçi Partisi’nin sosyal adalet, kamu hizmetleri ve ekonomik reformlar üzerindeki vurgusu, seçmenler arasında daha geniş bir yankı bulmuş gibi görünüyor. Bu arada eski başbakan aşırı sağcı Liz Truss'un siyasi kariyerinin de yerle bir olması da iyi haber.

Ve bu seçim sonuçları, İngiltere’de halkın büyük beklentilerle İşçi Partisi’ni desteklediğini ve ülkenin karşı karşıya olduğu zorlukları çözmek için yeni bir yönetim arayışında olduğunu gösteriyor.

Bölgesel olarak bakacak olursak; İskoçya’da, İskoç Ulusal Partisi (SNP) çoğunluğunu korurken, Liberal Demokratlar ve Muhafazakârlar bazı bölgelerde zemin kaybetti. Galler’de de benzer bir durum söz konusu oldu; burada da İşçi Partisi bazı bölgelerde güç kazandı.

Avrupa’daki benzerlerinin tersine İngiltere’de çok da güçlü olmayan Yeşiller Partisi bu kez önemli bir ilerleme kaydetti. 2024 seçimlerinde, Yeşiller Partisi, özellikle Bristol Central gibi hedef bölgelerde büyük başarılar elde etti. Bristol Central’da tüm meclis sandalyelerini kazanarak bu bölgeyi Yeşiller için güçlü bir kale haline getirdiler ve şehrin ilk Yeşil milletvekilini seçmeye yaklaştılar. Ayrıca, Hastings ve Stroud gibi bölgelerde de en büyük parti oldular?. Bu başarılar, Yeşiller Partisi’nin yerel yönetimlerde ve parlamento seçimlerinde daha geniş bir etkiye sahip olacağını gösteriyor. Seçmenler, iklim değişikliğiyle mücadele, yaşam maliyeti krizi ve kamu hizmetlerinin yetersizliği gibi konularda Yeşiller’in sunduğu pratik ve yenilikçi çözümlere ilgi gösteriyor? …

Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından, Muhafazakâr Parti lideri Rishi Sunak istifa etti ve şimdi parti içinde liderlik yarışının başlaması bekleniyor. Yeni hükümet, Brexit sonrası ekonomi, sağlık hizmetleri ve eğitim gibi kritik konulara odaklanmayı planlıyor.

Bu sonuçlar, İngiltere’de politik dinamiklerin nasıl değiştiğini ve seçmenlerin değişen önceliklerini açıkça gösteriyor. İşçi Partisi’nin zaferi, ülke genelinde değişim isteğinin güçlü bir göstergesi olarak yorumlanıyor.

Peki Rishi Sunak ve ekibi neden kaybetti: Liderlik ve Politika Yorgunluğu: Muhafazakâr Parti’nin uzun süredir iktidarda olması, seçmenlerde bir yorgunluk ve değişim isteği yarattı. RishiSunak’ın liderliğindeki parti, özellikle son yıllarda ekonomik zorluklar ve sağlık sistemindeki sorunlar gibi konularda eleştirilerin odağında yer aldı … Ekonomik Sıkıntılar: Birleşik Krallık, pandemi sonrası dönemde ciddi ekonomik zorluklarla karşılaştı. Enflasyon, yaşam maliyetleri ve işsizlik oranlarındaki artış, seçmenlerin hükümete olan güvenini sarstı. Brexit Sonrası Zorluklar: Brexit’in ardından Birleşik Krallık hem ekonomik hem de politik anlamda büyük değişimlerle karşı karşıya kaldı. Brexit’in etkilerinin beklenenden daha olumsuz olması, birçok seçmenin Muhafazakâr Parti’ye olan desteğini azalttı. Özellikle iş dünyası ve tarım sektörü gibi alanlarda yaşanan sıkıntılar, seçmenlerin Muhafazakâr Parti’ye karşı olan güvenini zedeledi…

Artık tüm dünya seçimlerinde “Sosyal Medya ve Genç Seçmenlerin Rolü” diye önemli bir madde var… İngiltere’de de genç seçmenler ve sosyal medya kampanyaları da seçim sonuçlarında etkili oldu. İşçi Partisi, özellikle genç seçmenleri hedef alan başarılı sosyal medya kampanyaları ile dikkat çekti ve bu kesimin desteğini kazandı.

2001’den sonra ilk kez
2001 yılında Tony Blair liderliğindeki İşçi Partisi, büyük bir zafer kazanmış ve bu zafer, partinin modern tarihindeki en önemli başarılarından biri olarak kayıtlara geçmişti. O zamandan beri, İşçi Partisi çeşitli seçimlerde dalgalı performanslar sergilemiş ve 2010’dan sonra Muhafazakâr Parti’ye karşı iktidar mücadelesinde genellikle geride kalmıştı. Son seçimlerde elde edilen bu başarı, parti için önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor. KeirStarmer’ın liderliği, parti içindeki birliği sağlamış ve seçmenlere daha çekici bir alternatif olaraksunuldu.  Özellikle sosyal adalet, sağlık hizmetleri ve eğitim gibi konularda sunulan politikalar, seçmenler nezdinde büyük bir ilgi görmüş ve partinin yeniden güç kazanmasını sağladı.

İngiltere’de bulunan dostlarla whatsapp üzerinden yazışıyoruz geceden bu yana… Şimdi halkın İşçi Partisi’nden beklentileri oldukça çeşitli ve kapsamlı. Bunların başında ekonomik reformlar geliyor. Halk, İşçi Partisi’nden ekonomik zorlukları aşacak, yaşam maliyetlerini düşürecek ve istihdamı artıracak politikalar bekliyor. İşçi Partisi’nin adil ücret politikaları, vergilendirme sistemindeki düzenlemeler ve küçük işletmeleri destekleyecek teşvikler sunması bekleniyor.

Sağlık HizmetleriPandemi’den bu yana çok sıkıntılı…  Şimdi İşçi Partisinden Ulusal Sağlık Hizmeti (NHS) üzerindeki baskının azaltılması, sağlık çalışanlarının desteklenmesi ve sağlık hizmetlerine erişimin artırılması önemli bir beklenti. Pandemi sonrası dönemde sağlık sisteminin güçlendirilmesi ve daha iyi finansman sağlanması halkın öncelikleri arasında.

Eğitim sisteminde de eşitlikçi ve kaliteli bir yaklaşım bekleniyor. Okulların ve üniversitelerin finansmanının artırılması, öğrenci borçlarının hafifletilmesi ve eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması öncelikli konular arasında yer alıyor.

İşçi Partisi’nden, çevre politikaları ve iklim değişikliğiyle mücadele konusunda daha kararlı adımlar atılması bekleniyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapılması, karbon salınımlarının azaltılması ve çevre koruma projelerinin desteklenmesi bu alandaki beklentiler arasında.

Fransa- İngiltere karşılaştırması
Geçenpazar ilki, yarından sonra da ikinci turu yapılacak Fransa seçimleri ile dünkü İngiltere seçimleri arasında karşılaştırmalar yapılıyor. Biz de yapalım…  Fransa’da aşırı sağ, kırsal ve ekonomik olarak dezavantajlı bölgelerde büyük destek görürken, İngiltere’de İşçi Partisi, şehirlerde ve genç seçmenler arasında güçlü destek aldı.Fransa’da aşırı sağın zaferi, göç ve ulusal kimlik konularındaki endişelere dayanırken, İngiltere’de İşçi Partisi’nin zaferi, sosyal adalet ve ekonomik reformlar gibi iç politikalar üzerine kuruldu.Fransa’da aşırı sağ, milliyetçi ve korumacı politikalarla seçmenleri etkilerken, İngiltere’de İşçi Partisi, sosyal medya kampanyaları ve genç seçmenlere yönelik politikalarla öne çıktı.

Bu iki seçim, Avrupa’da farklı siyasi eğilimlerin ve toplumsal dinamiklerin nasıl şekillendiğini gösteriyor. Fransa’da aşırı sağın yükselişi, ekonomik ve sosyal belirsizliklerin yanı sıra ulusal kimlik konusundaki endişelerle ilişkilendirilebilirken, İngiltere’de İşçi Partisi’nin zaferi, değişim arayışı ve sosyal adalet taleplerinin bir sonucu olarak görülebilir. Bu durum, Avrupa genelinde siyasi çeşitliliğin ve seçmen beklentilerinin ne kadar farklı olduğunu ortaya koyuyor.