EGEDESONSÖZ – İzmir'de uzun yıllar hizmet veren tarihi elektrik fabrikası ile ilgili yeni bir gelişme daha yaşandı. Bir dönem satış kararı tartışmalara neden olan tarihi yapı ile ilgili plan değişikliğine gidiliyor.
Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan imar planlarına göre hali hazırda 'kültürel tesis' statüsüne sahip parselin statüsü 'Ticaret-Turizm Alanı' olarak değiştirilmek isteniyor.
Plan değişikliğinin kesinleşmesinin ardından fabrikanın tekrar satışa çıkarılması bekleniyor.
BELEDİYEDEN AÇIKLAMA
Plan değişikliği ile ilgili görüşü istenen Konak Belediyesi ise yazılı açıklamada bulundu.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
İzmir Elektrik Fabrikası, inşa edildiği dönemin (1929) endüstri yapısı teknolojisi, malzeme özellikleri ve mekan kurgusunu yansıtan, işletmede kaldığı uzun yıllar boyunca kentin iktisadi, sosyal, kültürel ve mekansal gelişmesinde önemli rolü olmuş çok özgün bir endüstri arkeolojisi kültür mirasıdır. Kültür Varlığı olarak tescil edilmiş koruma altına alınmış bir eserdir.
İzmir eski Elektrik Fabrikası ve alanı, yürürlükte bulunan imar planlarında; 'Kültürel Tesisler Alanı (Özel Proje Alanı)' olarak belirlenmiş ve yapılaşma koşulu 'TAKS:0.50, KAKS:1.50' olarak tanımlanmıştır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi tarafından Elektrik Fabrikası ve alanı imar planları değiştirilerek 'Ticaret-Turizm Alanı, Trafo Alanı, Park Alanı, Yaya Yolu' kullanım kararına ve 'Emsal:3.00, Yükseklik:30 kat' yapılaşma koşuluna çevrilmesine yönelik Belediyemizden görüş istenmektedir.
Mülkiyeti Kamuya ait olan başta Elektrik Fabrikası olmak üzere eski Tekel Fabrika ve Binaları, eski Sümerbank Fabrikası alanı, eski Havagazı Fabrikası ve eski antrepolar ve özel mülkiyette bulunan diğer endüstri mirası kültür varlıkları bir bölge olarak kentimizin ve ilçemizin çok önemli potansiyel zenginliklerimizdir. İlçemiz sınırları içerisinde bulunan ve kentin bütünü için son derece önemli kültürel miras ve alanları olarak imar planlarında kültürel kullanıma ayrılmışlardır.
Bunlardan Havagazı Fabrikası, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Kültür Merkezi olarak, Eski Tekel Fabrikası Kültür ve Turizm bakanlığı Tarafından İzmir Kültür Sanat Fabrika Müzesi, olarak restorasyonları yapılıp kültürel kullanıma sunulmuşlardır.
Bu değerli örneklere rağmen, İlçemiz sınırları içerisinde kentin bütünü için son derece önemli konumda ve aslında kamuya ait Endüstri Mirası kültür varlıklarımız olan başta Elektrik Fabrikası, eski Sümerbank Arazileri ve antrepolar, kamunun ihtiyacı olan kültürel kullanıma yönelik bir anlayış yerine ne yazık ki ranta yönelik bir anlayış ile ticaret amaçlı işlevlendirilerek kamunun kullanımından çıkarılmak istenmektedir. Bu tutumu hiçbir şekilde kabul etmediğimizi vurgulamak istiyoruz.
Yine kamuoyunun bildiği üzere geçmiş dönemlerde Elektrik Fabrikasının satışa çıkartılması aşamasında ihaleye İzmir Büyükşehir Belediyesi dahil olmuş ancak bu talep 'Özelleştirmeye sadece özel şirketler katılabilir. Kamu şirketleri katılamaz. Bu yüzden de teklifiniz uygun bulunmamıştır.' şeklindeki bir gerekçeyle reddedilmişti.
Kentimiz endüstri mirasının önemli örneklerinden olan bu alanları kültürel mirasımız olarak koruyarak ve yaşatarak gelecek kuşaklara aktarmak, çağdaş bir anlayışla yenilikçi ve yaratıcı tasarımlar ile kentimize birer tarih-kültür odağı olarak kazandırmak mümkündür, gereklidir.
Kentimizde miras alanlarımızı kültürel amaçlı işlevlerle gerçekleştirerek halkımızın kullanımına sunacak bilgi birikimi, mühendis, mimar ve şehir plancıları, ilgili meslek odaları ve önemli bir deneyime sahip olan İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Konak Belediyesi var.
Konak Belediyesi olarak kent için kritik ve büyük bir öneme sahip olan endüstri ve kültür mirasımızın örneklerinden Elektrik Fabrikasını ve çevresini olumsuz etkileyecek girişimlere karşı her türlü hakkımızı kullanacağımızı ve kararlılığımızı kamuoyuna saygıyla duyururuz.
TARİHİ YAPI HAKKINDA
İzmir'de 1926 yılında Belçikalı Traction-Elektricite şirketi tarafından yapılan, 1928 yılında devreye girdiğinde sokak aydınlatmasında hava gazından elektriğe geçilmesini sağlayan Alsancak'taki tarihi Elektrik Fabrikası, 1960'lı yıllara gelindiğinde ise İzmir'in elektrik ihtiyacını yüzde 30'unu karşılıyordu. Yıllar içinde hizmet dışı kalan fabrika, bugün metruk ve harap yapı haline geldi.
2019 yılında Tarihi Elektrik Fabrikası için Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.'nin (ADÜAŞ) diğer taşınmazları ile birlikte verilen ilanda, taşınmazın satış yöntemi uygulanmak suretiyle 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde özelleştirileceği duyurulmuştu.
İhale 35 milyon TL ile İzmir Büyükşehir Belediyesi adına Grand Plaza A.Ş'de kalmıştı. Özelleştirme İdaresi ihaleyi onaylamadığı için devir gerçekleştirilemezken Özelleştirme İdaresi Alsancak'taki tarihi Elektrik Fabrikası'nı tekrar satış portföyüne almıştı.