Balıkesir Üniversitesi'nden Dr. Salih Tosun'un yürüttüğü araştırma, Türkiye'deki konut ve kira harcamalarının kiracılar üzerindeki etkisini inceledi. Dokuz farklı ilde 18 kiracıyla yapılan görüşmeler, kira artışları ve tahliye endişesinin kronik bir stres ve kaygıya yol açtığını ortaya koydu.
Dokuz farklı ilde 18 kiracıyla yapılan görüşmeler, kira artışları ve tahliye endişesinin kronik bir stres ve kaygıya yol açtığını ortaya koydu. Katılımcılar, gelirlerinin büyük kısmını kira ödemelerine ayırmak zorunda kaldıklarını ve yaşam kalitelerinin ciddi şekilde düştüğünü belirtti.
'PSİKOLOJİM NASIL SAĞLAM KALSIN?'
Araştırmaya katılanlar arasında farklı yaş, eğitim ve meslek gruplarından bireyler yer aldı. Görüşülenler, artan kira maliyetleri nedeniyle sosyal aktivitelerini kısıtlamak, daha düşük standartlarda yaşamak ve birikim yapamamak gibi sorunlarla karşılaştıklarını dile getirdi.
Bir katılımcı, "Gelirimizin yarısından fazlasını kiraya ödüyoruz. Faturalar ve diğer masraflarla birlikte gelirimiz tükeniyor. Psikolojim nasıl sağlam kalsın?" diyerek durumun ne kadar zorlayıcı olduğunu ifade etti.
KONUT KRİZİNİN DERİNLEŞEN ETKİLERİ
Türkiye’de son yıllarda artan enflasyon oranları ve yükselen konut fiyatları, kiracıların ekonomik yükünü büyük ölçüde artırdı. 2022’de yıllık bazda yüzde 184,6 artan konut fiyatları, 2023’te de yüzde 67,3 oranında yükseldi. TÜİK verilerine göre 2023’te hane halkı bütçesinin yüzde 23,9’u konut ve kira harcamalarına ayrıldı.
Araştırmada, kiracıların ruhsal sağlıklarının da olumsuz etkilendiği vurgulandı. Kira ödeme baskısı, tahliye korkusu, ev sahipleriyle yaşanan sorunlar ve geleceğe dair belirsizlikler, katılımcılarda sürekli bir stres ve kaygıya yol açtı. Bir katılımcı, “Kiracı olduğum için kendimi sürekli yetersiz hissediyorum. Bu durum sosyal hayatımı ve aile ilişkilerimi de etkiliyor” ifadelerini kullandı.
KONUT SAHİPLİĞİ DÜŞÜYOR KİRACILIK ARTIYOR
Türkiye’de konut sahipliği oranı giderek düşerken, kiracılık oranı yükseliyor. 2023 itibarıyla konut sahipliği oranı yüzde 56,2’ye gerilerken, kiracılık oranı yüzde 27,8’e çıktı. Araştırma, kiracıların sosyal hayattan izole olduklarını, düşük standartlı konutlarda yaşamak zorunda kaldıklarını ve gelecek için yatırım yapma imkanlarının azaldığını gözler önüne serdi.
Bu veriler, konut krizinin yalnızca ekonomik değil, toplumsal refah üzerinde de ciddi etkileri olduğunu ortaya koyuyor.