İzmir'de son bir haftadır kentin birçok noktasında yoğun olarak görülen beyaz sineğin havaların soğumasıyla kaybolması bekleniyor. Uzmanlar daha çok yeşil alanlarda görülen beyaz sineğin, insan sağlığına zararlı olmadığını belirtiyor. Beyaz sineklerin genel olarak tarımsal zararlı olarak bilindiğini ancak bu bölgede bilinen türlerden farklı bir türün (pealius mori) kentsel zararlı olarak ortaya çıktığını ifade eden Ege Üniversitesi (EÜ) Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Entomoloji Anabilim Dalı Başkanı ve Türkiye Entomoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Ferit Turanlı, beyaz sineklerin bu yıl İzmir'de özellikle alanları yeşillendirmek için kullanılan erkek dut ağaçlarının yapraklarında yoğun olarak görüldüğünü ifade etti. Beyaz sineklerin konukçu diziliminin oldukça geniş olduğunu aktaran Prof. Dr. Turanlı, zararlının dut ağacının yanı sıra başka bitkilerde de beslenebildiğini ve konakladığını söyledi.
'İSTİLACI BİR TÜR'
Beyaz sineklerin daha önce Yunanistan'da ve Türkiye'de Akdeniz Bölgesi'nde görüldüğünü dile getiren Prof. Dr. Turanlı, 'Beyaz sinek ilk olarak Çin'de kayıtlara geçmiş. Daha sonra Mısır'da görülmüş. İstilacı bir tür gibi görünüyor. Yunan adalarından ya da Akdeniz'den bize doğru gelmiş gibi görünüyor' dedi. Batı Karadeniz Bölgesi başta olmak üzere son yıllarda çok fazla istilacı türün Türkiye'ye girdiğine dikkati çeken Prof. Dr. Turanlı, bazı türlerin hem tarımsal hem kentsel alanlarda çok sorunlara yol açtığını dile getirdi.
'YURT DIŞINDAN GETİRİLEN BİTKİSEL MATERYALİN İNCELENMESİ GEREKİYOR'
İstilacı türlerin bazı süs bitkilerinin küresel olarak dolaşıma girmesiyle de taşınabildiğini belirten Prof. Dr. Turanlı, 'Süs bitkileri üretildiği ülkelerden, farklı ülkelere iletildikçe üzerindeki hastalık ve zararlılar da iletilmiş oluyor. Onlar da kendileri için uygun yer bulduklarında çoğalmaya başlıyorlar. Yeni bir habitata giriyorlar. İstilacı türler ilk bulaştıklarında yoğun bir popülasyona ulaşıyorlar. Yurt dışından ülkemize getirilen bitkisel materyalin incelenmesi gerekiyor. Karantina müdürlüklerinde incelenme süreçleri bazen kısaltılmaya çalışılıyor. Bunların yapılmaması lazım. Çünkü kilometrelerce ileride bize bulaşma ihtimali olmayan bir zararlı, bir bitkisel materyal ile getirilerek birkaç saat içerisinde ülkemize bulaşıyor ve sonra yavaş yavaş popülasyonu artıyor' diye konuştu. Prof. Dr. Turanlı, çevresel duyarlılığın artması gerektiğini de kaydetti.
'BEYAZ SİNEK İÇİN İLAÇLAMA ÖNERMİYORUZ'
Beyaz sinek için panikleyip, yoğun bir ilaçlama programı uygulamamak gerektiğine dikkati çeken Prof. Dr. Turanlı, 'Beyaz sinek için ilaçlama önermiyoruz. Çünkü dut yaprakları yaklaşık 2 hafta içerisinde dökülecek. Dolayısıyla bu popülasyonun hepsi yere inmiş olacak. Eğer ilaçlama yapmadan bu süreci geçirirsek önümüzdeki yıllar için bu zararlının dengeye girme ihtimali çok yüksek. Dolayısıyla birazcık sabırlı olup doğayı kirletmemek, insan sağlığına zarar vermemek için herhangi bir ilaçlamaya girmeden bunun besin zinciri içerisinde kendi doğal düşmanlarıyla buluşup, kontrol altına girmesine beklememiz gerekiyor' diye konuştu.
'HAVALAR SOĞUDUĞUNDA KURTULACAĞIZ'
Havaların soğumasıyla beyaz sineklerin dinlenmeye geçeceğini dile getiren Prof. Dr. Turanlı, şöyle devam etti: 'Havanın soğumasıyla beraber üzerinde bulunduğu dut yaprakları yere dökülmeye başlayacak. Dolayısıyla bu süreç zararlıdan bu yıl için kurtulmamıza yardımcı olacak. Biz önümüzdeki yıl için bu zararın üzerinde bir çalışma programı yapmayı planladık. İzmir'de nerede bu zararlı var, hangi bitkilerde var, yoğunluk nasıl değişecek önümüzdeki yıl için izlemeyi düşünüyoruz. Çünkü ciddi bir şikayet var. Bu şikayetin önümüzdeki yılda tekrar etmesi durumunda nasıl bir mücadele programı yapılacak, nasıl bir kontrol uygulanacak hazırlıklı olmamız gerekiyor' dedi.
'İNSAN SAĞLIĞINA ZARARLI DEĞİL'
Beyaz sineklerin evlerde görülmesinin beklenmediğini aktaran Prof. Dr. Turanlı, 'Beyaz sinekler konutçusuna bağlı zararlılar. Vatandaşlardan çok fazla şikayet geliyor ancak gelen şikayetlerin bir kısmına baktığımızda bambaşka böcekler olduğunu görüyoruz. Beyaz sinekler konukçusundan çok fazla uzaklaşmaz. Bitkiyi salladığınızda bitkinin üzerinde uçuşurlar ama tekrar o bitkinin veya yanındaki bitkilerin üstüne konarlar. Dolayısıyla beyaz sineklerin evlerinin içerisine girmesini çok beklemiyoruz. İnsan sağlığı için hiçbir olumsuzluk içermeyen bir canlı. Burnumuza, ağzımıza kaçsa da herhangi bir rahatsızlığa, soruna, tıbbi müdahale gerektirecek bir rahatsızlığa yol açacak türler değiller. O yüzden rahat olmakta fayda var' dedi. (DHA)
