Ozan EKİZ / EGEDESONSÖZ – Suriye’de Beşar Esad’ın ülkeyi terk etmesinin ardından 61 yıllık Baas Rejimi devrildi. Yaşanan olaylardan sonra Türkiye’ye gelen mültecilerin Suriye’ye dönüp dönmeyeceği konusu kamuoyunda tartışılıyor.
Türkiye’de yaşayan Suriyeli mülteciler özellikle tekstil, ayakkabı ve inşaat gibi işlerde yoğunluklu olarak çalışıyorlar. Olası bir geri dönüş hali durumunda bu sektörlerin işverenleri iş gücünden dolayı kayıplar yaşayabileceklerini ve bu anlamda sektörlerin olumsuz etkileneceğini ifade ediyorlar.
Bir diğer yaklaşım ise Suriyelilerin dönüşü ile birlikte oluşabilecek istihdam açığı sebebiyle çalışan maaşlarında artış beklentisi…
İzmir Deri Tekstil ve Kundura İşçileri Derneği Başkanı Yalçın Yanık, yaşanabilecek durumları işçi sınıfı gözünden Egedesonsöz’e anlattı.
“SURİYELİ İŞÇİLER UCUZ İŞ GÜCÜ OLARAK SEKTÖRLERİ AYAKTA TUTTU”
Yanık, mülteci işçilerin ucuz işgücü olarak çalıştırıldığını dile getirdi ve işverenlerin üzüntüsünü bu ucuz işgücü kaybından dolayı olduğunu belirterek, “İşverenlerin asıl ve en büyük kaynağı insan gücü. Bu insan gücü tıkandığı zaman farklı yöntemler denerler. Bundan 8-9 sene önce Suriyeli mülteciler için ‘geçim kaynağı’ dendi. Suriyeli işçiler iş hayatına kural dışı, sendikasız, sigortasız girdiler ve bazı sektörleri ayakta tuttular. Ucuz iş gücü olarak kullandılar. Ucuz iş gücü sebeplerinden bir tanesi de bizim ülkemizde sendikaların yetersizliğinden oldu. Biz hep bunu göz ardı ettik. Fabrikada çalışanları işçi sınıfı olarak gördük ama diğerlerini bu anlamda kabul etmedik. Göçmen işçiler geldikten sonra bu konu daha fazla derinleşti” dedi.
“İŞVERENLER, ‘SİZ GİDERSENİZ YERİNİZE SURİYELİLERİ ALIRIZ’ DİYEREK SOPA GÖSTERDİLER”
Suriyeli işçiler ile Türk işçiler arasında zaman zaman yaşanan gerilimlere değinen Yanık, “Suriyeliler yaşamlarını idame ettirmek için en ucuz işlerde çalışmaya başladılar. En sanatkar oldukları halde geçinmek için en düşük ücretlerle çalıştılar. Bizim işçiler ile Suriyeli işçiler arasında gizliden gizliye açıktan olmasa bile, “Suriyeliler geldi bizim işimizi aldı biz işsiz ve sigortasız kaldık” gibi düşünceler arttı. İşverenler bu durumu lehlerine kullanıp, “Siz giderseniz sizin yerinize Suriyeliler gelir” diyerek el altından sopa gösterdiler. İşçiler arasında bu sebepten kavga olacak gibi görünse de bir süre sonra “Onlar da işçi biz de işçiyiz” demeye başladılar” ifadelerini kullandı.
“SENDİKALI GÜCÜMÜZ OLSAYDI SURİYELİLER BU KOŞULLARDA ÇALIŞMAZLARDI”
Suriyelilerin bu çalışma koşullarının ‘sendikasızlık’ sebebiyle olduğunu belirten Yanık, “Biz eğer sendikal haklarımızı savunsaydık bu çalışan arkadaşlar da sigortalı ve sendikalı çalışırdı belki de Suriyeliler için özel ve geçici bir yasa için çalışabilirdi. Şu anda Suriyeliler merdivenaltı ve kaçak çalışıyorlar. Türkiye ekonomisine işverenler açısından çok büyük katkı sunuyorlar. Aynı zamanda sigorta müfettişleri tarafından bilerek göz ardı edilen bir şey. Ara sıra denetimde yakalandığı zaman işverene küçük bir ceza, çalışan Suriyeliye ise ödeyemeyeceği kadar ağır bir ceza veriliyor” dedi.
“İŞVERENLER İŞGÜCÜ AÇIĞI KAYGISINI YAŞIYORLAR”
İşverenlerin yaşadığı kaygıları anlatan Yanık, “İşçi açığı kesinlikle olacak. Ayakkabı sektöründe 35-40 bin insan çalışıyor. Ayakkabı işçileri çocuklarını şartlardan dolayı ayakkabıcı yaptırmak istemiyor. Işıkkent’te çalışanlar çoğu Suriyeli ve bunlar çocukları ile çalışıyor. Suriyeliler ayakkabı sektöründen çekildiği zaman bu sektörde büyük bir eksiklik olacak. İşverenler bunun kaygısını yaşamaya başladılar. Sermaye grubu mutsuzluğunu anlatıyor çünkü ellerinde alternatif bir iş gücü vardı. İşverenler için muazzam bir imkandı” dedi.
“SURİYELİLER GİDERSE MAAŞLAR ARTMAZ”
Suriyeli işçilerin Türkiye’yi terk etmesi halinde Türk işçilere verilecek olan hakların artacağı söylentisi üzerine cevap veren Yanık, “Suriyelerin gitmesi mevcut maaş oranları arttırmaz. Eğer işçi bilinçli ve örgütlüyse maaşları bu şekilde artıyor. Eğer işçiler örgütlü ve pazarlık gücü olsaydı Suriyeliler geldiği zaman aynı koşullarda çalışmış olacaktı. Kendi eksikliğimizi ve örgütsüzlüğümüz kamufle etmek için söylenen bir söz” diyerek bu söylemleri yalanladı.
“BU SÜRECİ ÖRGÜTLENEREK İYİ DEĞERLENDİRMELİYİZ”
Suriyeli işçilerin gidiş sürecinde yaşanan açığı işçi sınıfı lehine çevirmenin yine kendi ellerinde olduğunu belirten Yanık, “Suriyelilerin gidişi sürecini iyi değerlendirmeliyiz. İşçi açığı olduğunda işçiler, emekçiler ve sendikal örgütler pazarlık gücümüzü arttırabilirsek bizim adımıza kazanç olur. Haklarımızı geliştirmiş oluruz. Olağan durumu en iyi şekilde işçi sınıfının lehine çevirmemiz gerekiyor. İşçi sınıfının lehine olabilecek potansiyeller var” ifadelerini kullandı.
“SURİYE’DE İLERİDE ÇALIŞMA KOŞULLARI TÜRKLER TERSİNE GÖÇ EDERLER”
Suriye’de yaşanabilecek iyileşmeler sonrasında Türk işçilerin tersine göçle oraya çalışmaya gidebileceklerini belirten Yanık, “Belki Suriye’ye dönen insanlar başka bir bilinçle gidecekler. Gördükleriyle ilgili bir tecrübe edinmiş olacaklar. Türk işçiler ilerleyen yıllarda Suriye’deki çalışma olanakları iyileşirse giderler. Herkes bir kaygı içerisinde yaşıyor. İş arayanlar var, zorluk yaşayanlar var. İnsanlar hayatını kolaylaştıracak imkanlar ve ücretleri kim verirse oraya gitmeye razılar. Suriyeliler Türkiye’den bir kontakt edinerek gidecekler. Suriye’de açılacak olan atölyeler ve fabrikalarda işçi almak için buradan işçi çekebilir. Suriye’den gelen Türkmenler ve Kürtler deri, tekstil ve ayakkabı alanında çok yetenekli insanlar. Gelinlik sektöründe çalışan çok yetenekli Suriyeliler var. Suriye’de durumlar düzelince geri döndüklerinde nitelikli bir işçi olarak dönecekler ve sınıf bilinciyle gidecekler. Örgütlü bir mücadelenin içerisinde olacaklar. Burada tecrübe sahibi oldular. Buradaki Türkler de orada iş alanları açıldığında oraya daha iyi iş koşullarında çalışacaklar. Özellikle Suriye sınırındaki şehirdekiler bunu daha fazla tercih edeceklerdir” dedi.